Cô gái ngồi trang điểm tại bậc thềm một cửa hàng ở Hà Nội năm 1989. Ảnh: Francoise De Mulder/ Getty.
Người đàn ông rít ống điều ở một khu chợ vỉa hè Hà Nội.
Các công nhân sửa chữa cầu Chương Dương.
Những năm 80 của thế kỷ trước, tình hình giao thông của Hà Nội rất phức tạp, nhất là giao thông qua sông Hồng. Mặc dù đã có cầu phao, nhưng lưu lượng phương tiện đi qua cầu Long Biên rất lớn, song cầu quá nhỏ, lại đi chung với đường sắt, nên thường xuyên bị ách tắc. Trong khi đó, cầu Thăng Long còn đang dở dang và dù có xong cũng không “chia lửa” được nhiều, do vị trí quá xa nhau.
Theo quy hoạch, Hà Nội cần thêm 4 cây cầu qua sông Hồng, trong đó cầu vào trung tâm thành phố là ưu tiên số một. Trước tình thế cấp bách, năm 1983, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) đã cho phép Bộ Giao thông – Vận tải và UBND thành phố Hà Nội xây trước một cây cầu tại khu vực này.
Ban đầu, cầu Chương Dương được xây dựng trên ý tưởng thiết kế là cầu treo với 3 nhịp chính vượt sông. Để làm được cầu này, điều quan trọng nhất là phải đóng được cọc của các trụ nhịp chính xuống sông Hồng ở độ sâu khoảng 60m. Lý thuyết là vậy, nhưng lúc đó chúng ta không có búa lớn có đủ năng lực xung kích để đóng cọc xuống cao độ yêu cầu. Yếu tố quan trọng nữa khi xây dựng cầu treo là cáp chủ để thi công từ bờ Nam sang bờ Bắc, lại không có.
Bên trong một hiệu thuốc.
Hai thiếu nữ đạp vịt trên hồ nước.
Em bé Hà Nội đánh răng bên cửa sổ.
Cụ ông dắt xe đạp trên con đường đất.
Thanh niên bán hàng rong trên đường phố bằng xe đạp.
Từ thế kỷ XVII, các nhà buôn, nhà truyền giáo phương Tây đã đến Thăng Long. Họ gọi thành phố này là Kẻ Chợ vì dân cư đông đúc, chỗ nào cũng thấy kẻ mua, người bán. Chợ không chỉ có ở các phường nghề mà còn họp ở cửa thành, cửa sông, bến đò… Buôn bán nhộn nhịp vì Thăng Long không chỉ là Kinh đô mà còn là thị trường lớn nhất Đại Việt.
Tuy nhiên, chợ ở Thăng Long có từ trước khi người phương Tây đặt là Kẻ Chợ. Năm 1035, nhà Lý “mở chợ Tây Nhai với hành lang dài” (vào quãng chợ Ngọc Hà bây giờ). Cũng thời gian này, “vua Lý Thái Tông cho mở chợ về Cửa Đông (quãng phố Hàng Buồm ngày nay), hàng quán chen chúc sát đến bên đền Bạch Mã, rất huyên náo”. Trong “Dư địa chí”, Nguyễn Trãi cũng đã nói đến phố Việt Đông, nơi buôn bán của người Hoa. Từ thế kỷ XVII-XVIII, mạng lưới chợ phát triển mạnh mẽ vì Thăng Long là nơi đô hội, tập trung đông người, có nhiều phố trong phường nên mật độ chợ dày đặc hơn ở các nơi khác, nhất là khu vực “36 phố phường”. “Hoàng Việt dư địa chí” của Phan Huy Chú viết: “Thăng Long có 8 chợ: Cửa Đông, Cửa Nam, Huyện, Đình Ngang, Bà Đá, Văn Cử, Bác Cử và chợ Ong Nước”. Sang thế kỷ XIX, lại thêm nhiều chợ mới, sách “Đại Nam nhất thống chí” ghi rõ là chợ Mới (phố Hàng Chiếu), chợ Đông Thành (phố Hàng Vải, Hàng Gà), chợ Yên Thọ (Ô Cầu Dền) và chợ Yên Thái (Bưởi ngày nay).
Chân dung một lao động nữ trên đường phố ở Hà Nội.
