Mặc dù, chụp răng không thể tồn tại trong miệng mãi mãi, nhưng bạn có thể kéo dài tuổi thọ của nó nếu duy trì một phương pháp chăm sóc răng miệng phù hợp. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ làm rõ về các loại phục hình khác nhau, tuổi thọ và các dấu hiệu cho thấy chúng cần được thay thế.
Tác dụng của chụp răng, cầu răng
Phục hình răng giả được chỉ định trong các trường hợp răng nứt vỡ, đã điều trị tuỷ. Nguồn ảnh: Glowdental.comTheo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (American Dental Association – ADA), khi răng có tổn thương tổ chức cứng quá lớn và không thể phục hồi được bằng phương pháp hàn răng thì chụp răng là một lựa chọn phù hợp.
Bên cạnh đó, phục hình răng giả còn được chỉ định trong các trường hợp sau đây:
- Phục hồi các răng bị vỡ hoặc nứt
- Bảo vệ các răng có mô cứng bị giòn, yếu
- Cầu răng
- Bảo vệ răng đã điều trị tuỷ
Phục hình răng giả có thể được chế tác từ nhiều loại vật liệu với tuổi thọ khác nhau.
Những điều cần biết về các loại phục hình răng giả
Vị trí răng và độ lộ răng khi cười là 2 yếu tố quan trọng khi lựa chọn loại phục hình. Nguồn ảnh: Signaturedentistry.comBác sỹ William D. Cranford, từ nha khoa Cranford cho biết: “Tuổi thọ trung bình của phục hình răng là khoảng 10 năm.”
Nhưng khi được thiết kế sát khít, đúng chỉ định và chăm sóc đúng cách, chúng có thể tồn tại đến vài thập kỉ.
Trong từng trường hợp bệnh nhân cụ thể, nha sĩ sẽ cân nhắc các loại phục hình dựa trên các tiêu chí về chức năng, thẩm mỹ và độ bền của vật liệu chế tác.
Sau đây là các yếu tố quyết định loại phục hình được lựa chọn:
- Vị trí răng
- Tình trạng mô răng thật
- Độ lộ của phục hình khi cười
Hiện nay, trên thị trường phổ biến nhất là 4 loại phục hình: zirconia, kim loại phủ sứ, sứ lithium disilicate và vàng.
1. Zirconia
Chụp răng zirconia. Nguồn ảnh: Familydentistry.comPhục hình zirconia được làm từ zirconium dioxide - một loại vật liệu có độ bền cao, chống nứt gãy tốt.
Theo Cranford, zirconia là vật liệu phi kim loại có độ bền tốt nhất khi chế tác phục hình. Tuy nhiên, ông cho rằng, chụp zirconia không phải lúc nào cũng sát khí như các loại khác.
Trong một nghiên cứu năm 2016, các tác giả cho biết chụp răng monolithic zirconia rất ít gãy vỡ dưới lực ăn nhai lớn.
Nếu được chăm sóc và vệ sinh răng miệng đúng cách, chụp zirconia có thể tồn tại từ 10 đến 15 năm hoặc lâu hơn.
2. Chụp kim loại phủ sứ
Chụp kim loại phủ sứ là một trong những loại phục hình tự nhiên nhất. Nguồn ảnh: Aurora.comChụp kim loại phủ sứ (Porcelain fused to metal - PFM) rất phổ biến trên thị trường, là một trong những loại phục hình tự nhiên nhất và phù hợp với các răng trước.
Cranford cho biết: “Chụp kim loại phủ sức là giải pháp thẩm mỹ răng được chỉ định thường xuyên nhất trong hơn 60 năm qua. Tuy nhiên, lớp sứ thường dễ bị sứt mẻ và theo thời gian viền phục hình bằng kim loại có thể gây tụt lợi.”
Ông chỉ ra rằng, hiện nay loại phục hình này vẫn có một chỗ đứng nhất định trong ngành nha khoa, đặc biệt là đối với trường hợp làm cầu răng thay thế răng mất.
Trung bình, mão PFM có thể sử dụng trong vòng 5 đến 15 năm. Nếu chăm sóc răng miệng tốt, chúng có thể tồn tại lâu hơn.
3. Chụp Lithium disilicate
Lithium disilicate có khả năng chịu lực và độ trong suốt cao. Nguồn ảnh: dental-tribune.comLithium disilicate là một loại sứ thuỷ tinh, kết hợp giữa lithium (kim loại màu trắng bạc) và silicon (một chất rắn kết tinh, cứng).
Lithium disilicate có thể sử dụng để chế tác chụp răng giả ngay trong labo của phòng nha và bệnh nhân sẽ được lắp chụp răng vĩnh viễn chỉ trong một lần hẹn.
Cranford cho biết hiện nay, đây là loại vật liệu được các nha sỹ chỉ định nhiều nhất.
Ông nói: “Lithium disilicate có khả năng chịu lực và độ trong suốt cao. Vì vậy, chúng không chỉ mang lại tính thẩm mỹ cao, khít sát mà còn gắn kết tốt với mô răng.”
Loại chụp này có thể tồn tại ít nhất từ 5 đến 15 năm hoặc lâu hơn nếu được chăm sóc đúng cách.
4. Vàng
Chụp răng bằng vàng độ bền tốt, khả năng chống nứt gãy cao và rất sát khít với mô răng. Nguồn ảnh: dmsdentistry.comCranford cho biết: “Vàng đã được các nha sỹ sử dụng để làm chụp răng trong hơn 100 năm qua. Nguyên nhân là do loại vật liệu này có độ bền tốt, khả năng chống nứt gãy cao và rất sát khít với mô răng.”
Trên thực tế, một đánh giá năm 2015 cho thấy loại vật liệu này có “tiêu chuẩn vàng”, với tỷ lệ tồn tại trong miệng lên đến 95% trong hơn 10 năm. Nếu được chăm sóc đúng cách, chúng thậm trí có thể tồn tại trong nhiều thập kỷ.
Tuy nhiên, vàng không thể tạo ra phục hình giống như răng thật. Vì vậy, các nha sĩ chỉ sử dụng nó cho những răng hàm ở phía sau.
Ngày nay, vàng thường được kết hợp các kim loại khác, như paladi, crom hoặc niken để tăng độ bền và giảm chi phí cho phục hình.
Chụp răng có độ bền tốt hơn mặt dán veneer hay không?
Độ bền của veneer và chụp răng gần như tương đương nhau. Nguồn ảnh: teethtalkgirl.comSự khác biệt chính giữa mặt dán veneer và chụp là độ che phủ thân răng. Chụp răng bao phủ toàn bộ thân răng, còn veneer chỉ bao phủ mặt trước (mặt ngoài) của thân răng. Ngoài ra, chụp răng còn có độ dày lớn hơn so với veneer.
Độ bền của veneer và chụp răng gần như tương đương nhau. Tuy nhiên, veneer thường có tuổi thọ thấp hơn do chúng mỏng hơn.
Nói chung, veneer được chỉ định trong các trường hợp muốn cải thiện thẩm mỹ răng trước. Ngược lại, những răng đã có tổn thương tổ chức cứng như nứt, mòn, lỗ sâu sẽ phù hợp với chụp răng hơn.
Những dấu hiệu cho biết đã đến lúc bạn cần thay mới phục hình răng trong miệng
Theo bác sỹ Michael H. Reshad đến từ Hiệp hội nha khoa Sutton Place, cách duy nhất để xác định xem phục hình răng có cần thay hay không là đến khám lâm sàng hoặc chụp X-quang nha khoa.
Ông nói: “Nếu có tổn thương sâu răng được phát hiện trên lâm sàng hoặc X quang thì bệnh nhân sẽ có chỉ định điều trị và thay chụp bọc.”
Reshad cũng cho biết nếu phục hình không còn sát khít, có vị trí hở rìa thì bạn cũng cần phải thay chụp răng. Ngoài ra, nếu phục hình bị nứt gãy hoặc có khe hở giữa chụp răng và răng kế cận gây dắt thức ăn thì đó là dấu hiệu cho thấy chúng cần được thay thế.
Sau đây là một số dấu hiệu cho thấy bạn cần đến nha sỹ để thay chụp răng:
- Đau răng mang chụp bọc. Reshad nói: “Cơn đau có thể xuất hiện do sâu răng. Vì vậy, nha sỹ cần tháo chụp răng, điều trị tổn thương trên răng thật, sau đó đặt phục hình mới.”
- Chụp răng không ổn định, có sự dịch chuyển. Reshad cho biết điều này có thể xảy ra khi ăn nhai, đặc biệt là khi nhai kẹo cao su và những thức ăn dính.
- Chụp răng không còn thẩm mỹ. Reshad cho biết một số bệnh nhân muốn thay thế chụp răng khác với màu sắc trắng hơn, đặc biệt là khi các răng thật bên cạnh đã được tẩy trắng. Những trường hợp muốn điều chỉnh hình thể của răng hoặc chụp răng cũ bị sứt mẻ cũng cần thay chụp răng mới.
Những yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của phục hình răng
Yếu tố quan trọng nhất quyết định tuổi thọ của phục hình là khả năng vệ sinh răng miệng của bạn. Nguồn ảnh: dedicateddentalcare.comTuổi thọ của chụp răng có thể thay đổi tùy thuộc vào loại vật liệu cũng như thói quen vệ sinh răng miệng và lối sống của từng bệnh nhân.
Theo Reshad, yếu tố quan trọng nhất quyết định tuổi thọ của phục hình là khả năng vệ sinh răng miệng của bệnh nhân:
- Đánh răng 2 đến 3 lần một ngày
- Dùng chỉ nha khoa ít nhất một lần mỗi ngày
- Lấy cao răng định kỳ 6 tháng một lần
Theo Reshad, các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của chụp răng là:
- Chụp răng: Chất lượng của chụp răng, quy trình và vật liệu chế tác.
- Tay nghề của nha sỹ. Liên quan đến quy trình sửa soạn cùi răng, lấy dấu hoặc quét scan trong miệng. Máy quét kỹ thuật số cho kết quả chính xác hơn lấy dấu gián tiếp.
- Tình trạng mô răng thật. Nếu mô răng lành mạnh với tình trạng lợi và xương nâng đỡ tốt thì chụp răng cũng có tuổi thọ cao hơn.
- Dùng răng để mở nắp chai hoặc cắn chỉ có thể gây nên những tác động tiêu cực đến tuổi thọ của phục hình.
- Nghiến răng. Nghiến răng vào ban đêm có thể làm mòn mặt nhai của phục hình và ảnh hưởng đến độ bền của nó, đặc biệt là với những chụp răng sứ. Hãy đến nha sỹ để được tư vấn và làm máng chống nghiến.
Tổng kết
Tùy thuộc vào loại vật liệu nha khoa được sử dụng, tuổi thọ trung bình của chụp răng thường dao động từ 10 đến 15 năm. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân có thói quen vệ sinh răng miệng tốt và đi khám răng định kỳ thì phục hình có thể tồn tại đến hàng chục năm.
Hãy đến khám nha sỹ để được tư vấn thêm về chi phí, độ bền và những ưu nhược điểm khác của từng loại vật liệu để lựa chọn loại phục hình tốt nhất cho nhu cầu của mình.
Xem thêm:
- Chụp răng giả: Các loại, quy trình, thời gian thực hiện và giá thành
- Những điều cần biết về mão răng Zirconia
- Những điều cần biết về veneer nha khoa
- Veneer và mão răng: Sự khác biệt và cái nào phù hợp với bạn?
