Một em bé bị khe hở có thể có:
- Chỉ bị hở vòm miệng
- Chỉ hở môi
- Vừa hở môi vừa hở hàm ếch
Một khe hở vòm miệng (PAL- a cleft palate) là khi một em bé được sinh ra với một khe hở trong vòm miệng (hàm ếch). Điều này để lại một lỗ giữa mũi và miệng. Nó có thể:
- Chỉ ở phía sau vòm miệng (khẩu cái mềm)
- Hoặc mở rộng ra phía trước của vòm miệng sau nướu (khẩu cái cứng)
Trẻ sinh ra bị sứt môi có một khe hở ở môi trên. Điều này xảy ra khi môi của em bé không được hình thành sớm trong thời kỳ mang thai, dẫn đến môi bị tách ra.
Khe hở môi một bên và hai bên Các dạng hở môi:
- Ở một bên môi (khe hở môi một bên). Loại này phổ biến hơn.
- Ở cả hai bên môi (khe hở môi hai bên )
Khe hở có kích thước:
- Một số chỉ là một vết khía nhỏ trên môi (một khe hở môi không hoàn toàn).
- Những số khác kéo dài từ môi qua nướu trên và vào lỗ mũi (một khe hở môi hoàn toàn).
- Nếu khe hở ở vòm miệng nối với khe hở ở nướu và môi, trẻ bị khe hở môi vòm miệng.
Nguyên nhân gây ra khe hở môi vòm miệng
Trong 6 đến 10 tuần đầu tiên của thai kỳ, xương và da của hàm trên, mũi và miệng của em bé thường kết hợp với nhau (hợp nhất) để tạo thành vòm miệng và môi trên. Khe hở xảy ra khi các bộ phận của môi và hoặc vòm miệng không kết hợp hoàn toàn với nhau.
Các bác sĩ không phải lúc nào cũng biết lý do tại sao em bé lại bị như vậy, mặc dù một số trường hợp có liên quan đến yếu tố di truyền. Ngoài ra, một số yếu tố môi trường làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh, như:
- Dùng một số loại thuốc (như một số loại thuốc chống động kinh) trong khi mang thai
- Không nhận đủ lượng chất dinh dưỡng trước khi sinh
- Tiếp xúc với một số hóa chất khi mang thai
- Hút thuốc lá , sử dụng ma túy, uống rượu khi mang thai
Chẩn đoán khe hở môi vòm miệng
Thông thường, khe hở được phát hiện trước khi một em bé được sinh ra. Chúng thường được nhìn thấy trên siêu âm trước sinh. Không có khe hở môi, thì khe hở vòm miệng khó thấy hơn. Các bác sĩ thường phát hiện ra khe hở vòm miệng khi họ nhìn và sờ thấy bên trong miệng của trẻ trong lần khám trẻ sơ sinh đầu tiên.
Điều trị khe hở môi vòm miệng
Khe hở môi vòm miệng gây ra các vấn đề về:
- Ăn uống
- Tăng trưởng và phát triển
- Nhiễm trùng tai và thính giác
- Phát triển giọng nói
Vì vậy việc điều trị khe hở môi vòm miệng bằng phẫu thuật khi trẻ còn nhỏ là rất quan trọng.
Sửa khe hở môi
Bác sĩ thẩm mỹ sẽ sửa khe hở môi cho trẻ trước, thường là khi trẻ được khoảng 3 tháng tuổi. Điều này được thực hiện bằng một cuộc phẫu thuật gọi là tạo hình môi. Nó được thực hiện trong bệnh viện trong khi em bé được gây mê toàn thân .
Các mục tiêu của sửa chữa khe hở môi là:
- Đóng khe hở.
- Cải thiện hình dạng và sự cân xứng của môi trên và mũi.
Nếu khe hở môi rộng, các thủ thuật đặc biệt như kết dính môi hoặc tạo hình rãnh mũi má (NAM- nasal alveolar molding) giúp đưa các phần của môi lại gần nhau hơn và cải thiện hình dạng của mũi trước khi sửa khe hở môi. Sửa môi hở thường để lại một vết sẹo nhỏ dưới mũi.
Sửa chữa hở vòm miệng
Một hở hàm vòm miệng thường được sửa chữa bằng phẫu thuật được gọi là tạo hình vòm miệng khi em bé được 10-12 tháng tuổi. Mục tiêu của phẫu thuật tạo hình vòm miệng là:
- Đóng lỗ thông giữa mũi và miệng.
- Giúp tạo ra một khoang miệng hoạt động tốt cho phát âm.
- Ngăn thức ăn và chất lỏng rò rỉ ra ngoài mũi.
Trong phẫu thuật sửa vòm miệng, bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ sẽ:
- Đóng khe hở thành từng lớp.
- Sắp xếp lại và sửa chữa các cơ của vòm miệng mềm để chúng hoạt động tốt hơn trong quá trình nói.
- Tạo hai đường rạch (vết cắt) ở mỗi bên của vòm miệng phía sau nướu để giảm căng khi sửa chữa vòm miệng.
Phẫu thuật này cần gây mê toàn thân và mất khoảng 2-3 giờ. Hầu hết các bé có thể về nhà sau 1 hoặc 2 ngày ở bệnh viện. Các vết khâu sẽ tự tiêu biến.
Trẻ sẽ cần một chế độ ăn lỏng trong một hoặc hai tuần, sau đó sẽ ăn thức ăn mềm trong vài tuần nữa trước khi quay trở lại chế độ ăn bình thường. Bạn được yêu cầu giữ em bé trong tay áo đặc biệt để ngăn khuỷu tay bị uốn cong. Điều này để bé không thể đưa bất kỳ ngón tay hoặc vật cứng nào vào miệng, sẽ khiến vết mổ bị hở lại.
Khi nào nên gọi cho bác sĩ?
Các ca phẫu thuật khe hở môi và vòm miệng đã được cải thiện rất nhiều trong những năm gần đây. Hầu hết những đứa trẻ đều có kết quả rất tốt. Tuy nhiên, cuộc phẫu thuật nào cũng có nguy cơ, vì vậy hãy gọi cho bác sĩ nếu con bạn:
- Sốt trên 38,5 ° C
- Đau hoặc khó chịu kéo dài
- Chảy máu nhiều từ miệng hoặc mũi
- Không uống chất lỏng
- Không làm tã ướt
Những gì khác tôi nên biết?
Một đứa trẻ bị khe hở môi vòm miệng đôi khi gặp các vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như:
- Tụ dịch sau tai
- Khó cho ăn
- Mất thính lực
- Vấn đề nha khoa
- Vấn đề về giọng nói
Điều quan trọng là phải làm việc với một nhóm chăm sóc có kinh nghiệm trong việc điều trị trẻ em bị hở vòm miệng. Bên cạnh bác sĩ nhi khoa, đội điều trị của trẻ sẽ bao gồm:
- Bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ
- Bác sĩ tai mũi họng
- Bác sĩ chỉnh răng
- Bác sĩ nha khoa
- Nhà nghiên cứu bệnh học ngôn ngữ
- Nhà thính học
Bạn cũng làm việc với:
- Bác sĩ phẫu thuật miệng
- Nhân viên xã hội
- Nhà tâm lý học hoặc nhà trị liệu
- Nhà di truyền học
- Điều phối viên nhóm
Một số trẻ bị khe hở môi vòm miệng cần phẫu thuật khác khi chúng lớn hơn. Nó bao gồm:
- Phẫu thuật giọng nói: Trẻ gặp các vấn đề về giọng nói ngay cả khi vòm miệng đã được sửa chữa. Tại các cuộc khám định kỳ trẻ với nhóm điều trị khe hở, bác sĩ bệnh lý ngôn ngữ-phát âm sẽ cẩn thận lắng nghe lời nói của con bạn để giúp bác sĩ phẫu thuật quyết định xem có cần phẫu thuật khác để cải thiện khả năng nói hay không.
- Ghép xương ổ răng: Các bác sĩ sử dụng một lượng xương nhỏ từ hông để sửa chữa khe hở hoặc rãnh trong nướu để nâng đỡ răng vĩnh viễn khi chúng mọc vào. Phẫu thuật này thường được thực hiện khi trẻ em từ 7-9 tuổi.
- Phẫu thuật mũi: Hở môi cũng ảnh hưởng đến vẻ ngoài của mũi, vì vậy một số trẻ cần phẫu thuật mũi. Việc khắc phục các vấn đề nhỏ, như hình dạng của lỗ mũi, được thực hiện trong thời thơ ấu. Các cuộc phẫu thuật mũi rộng rãi hơn, nếu cần, nó có thể thực hiện khi đứa trẻ đã trưởng thành.
- Phẫu thuật chỉnh hình: Một số trẻ em bị hở hàm ếch cần phẫu thuật này để sắp xếp lại hàm và răng khi chúng lớn hơn. Nó được thực hiện khi đứa trẻ lớn hoàn toàn.
Tổng kết
Hầu hết trẻ em bị khe hở môi vòm miệng đều được điều trị thành công mà không gặp vấn đề gì lâu dài. Một đội ngũ giàu kinh nghiệm trong việc điều trị cho trẻ em bị khe hở môi vòm miệng có thể tạo ra một kế hoạch điều trị phù hợp với nhu cầu của trẻ.
Xem thêm:
- Khe hở vòm miệng: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Phẫu thuật khe hở vòm miệng: Những điều bạn cần biết
- Chăm sóc trẻ có khe hở môi- vòm miệng: Cách cho trẻ bú, ăn
