Nghiến răng là gì?
Tình trạng nghiến răng rất phổ biến ở trẻ em. Nghiến răng là tình trạng nghiến, siết chặt răng trong vô thức, khi hai hàm răng tạo áp lực lên nhau sẽ phát ra những âm thanh ken két. Nghiến răng không được coi là một bệnh, nhưng một số rối loạn khác có thể làm cho tình trạng này trở nên trầm trọng hơn.
Nghiến răng khi ngủ ở trẻ nhỏ
Nghiến răng khi đang ngủ được gọi là chứng nghiến răng liên quan đến giấc ngủ (sleep-related bruxism). Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), tật nghiến răng đặc biệt phổ biến ở trẻ em khi ngủ. Điều này được giải thích là do trong khi ngủ, các cơ hàm sẽ co lại; nếu những cơ này co quá mạnh sẽ gây nghiến răng. Âm thanh nghiến có thể to đến mức nghe thấy, nhưng nếu nghiến răng xảy ra trong khi ngủ thì trẻ thậm chí không biết rằng mình đang làm điều đó.
Nghiến răng sữa có xu hướng xảy ra thường xuyên nhất trong giấc ngủ REM, giai đoạn thứ hai của giấc ngủ. Hầu hết, một đứa trẻ đang nghiến răng sẽ không thức dậy trong suốt quá trình nghiến răng.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng có những dấu hiệu của giấc ngủ bị xáo trộn trong quá trình nghiến, chẳng hạn như nhịp tim tăng lên. Điều đó có nghĩa là trẻ có dấu hiệu quấy khóc, mặc dù trẻ chưa tỉnh hẳn. Các bác sĩ không hoàn toàn chắc chắn liệu nghiến răng là do kích thích này hay kích thích là do nghiến răng tạo ra. Vì vậy, nguyên nhân gây nghiến răng vào ban đêm hiện vẫn còn là một ẩn số.
Mức độ nghiêm trọng của nghiến răng ở trẻ nhỏ
Mức độ nghiêm trọng của tật nghiến răng rất khác nhau. Một số trẻ sẽ trải qua các đợt nghiến răng nhẹ (chỉ một vài đợt nghiến răng trong một đêm), trong khi những trẻ khác sẽ bị nghiến răng rất nặng (có hàng trăm lần nghiến trong một đêm).
Bạn có thể hình dung, tình trạng nghiến răng càng nặng và diễn ra càng thường xuyên thì nguy cơ tổn thương răng càng cao. Nghiến răng kéo dài có thể gây tổn thương răng do làm răng bị mòn.
Mức độ phổ biến của nghiến răng ở trẻ nhỏ
Tật nghiến răng xảy ra ở khoảng 14 - 17% trẻ em và có thể bắt đầu rất sớm ở thời thơ ấu, ngay khi răng hàm trên và răng hàm dưới mọc qua nướu. Mặc dù phần lớn trẻ em nghiến răng có xu hướng hết nghiến răng vào khoảng 6 tuổi, nhưng khoảng 1/3 trẻ em vẫn sẽ tiếp tục tật nghiến răng đến khi trưởng thành. Người ta ước tính rằng khoảng 18% người lớn trong độ tuổi 18 - 29 tuổi mắc chứng nghiến răng và ở độ tuổi 60 là ít hơn 6%.
Dường như không có bất kỳ sự khác biệt đáng chú ý nào về tật nghiến răng ở bé trai và bé gái; các nghiên cứu đã đưa ra kết quả trái ngược nhau, nhưng đều xác nhận rằng tật nghiến răng xảy ra với trẻ em ở cả hai giới.
Dấu hiệu của nghiến răng ở trẻ nhỏ
Trong hầu hết các trường hợp, bố mẹ biết rằng trẻ đang nghiến răng bằng cách quan sát trẻ làm điều đó hoặc nghe thấy tiếng nghiến răng. Còn trẻ thường không nhận thức được rằng mình đang làm điều đó.
Trong một số trường hợp, trẻ cũng nghiến răng khi thức và bố mẹ hoặc người chăm sóc có thể giúp chuyển hướng sự chú ý của trẻ khỏi hành vi đó.
Nguyên nhân gây nghiến răng ở trẻ nhỏ
Nếu đang mọc răng thì trẻ có thể dùng đến cách nghiến răng để giảm đau. (nguồn: researchgate.net)Các bác sĩ không biết chắc chắn nguyên nhân gây ra tật nghiến răng. Các chuyên gia cho rằng có nhiều yếu tố liên quan đến tật nghiến răng như hệ thần kinh trung ương, miệng, chu kỳ ngủ-thức, di truyền và môi trường. Trong một số trường hợp, cũng có mối liên hệ giữa rối loạn giấc ngủ và nghiến răng, chẳng hạn như hội chứng ngưng thở khi ngủ, mặc dù điều đó phổ biến hơn ở người lớn.
Khi trẻ nhỏ, nghiến răng xảy ra vào ban đêm hoặc trong khi ngủ, có thể không có nguyên nhân nào. Tuy nhiên, đối với một số trẻ em, nghiến răng có thể do một giai đoạn căng thẳng hoặc lo lắng, chẳng hạn như một sự kiện lớn trong đời hoặc bị chấn thương.
Nghiến răng cũng có thể là kết quả của việc trẻ bị đau. Ví dụ, nếu trẻ đang mọc răng hoặc bị nhiễm trùng tai, trẻ có thể dùng đến cách nghiến răng để giảm đau. Một số trẻ em cũng có thể nghiến răng do răng mọc lệch lạc.
Nghiến răng ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ như thế nào?
Trong hầu hết các trường hợp, nghiến răng không nguy hiểm. Bởi vì tật nghiến răng xảy ra ở trẻ em dưới 6 tuổi và có xu hướng biến mất khi trẻ lớn hơn, nó sẽ không gây ra bất kỳ tổn thương lâu dài nào vì răng vĩnh viễn chưa mọc.
Mỗi đứa trẻ đều khác nhau và nếu bạn có bất kỳ mối quan tâm nào hoặc nhận thấy răng của trẻ bị mòn/gãy thì bạn nên trao đổi với bác sĩ hoặc nha sĩ. Nếu trẻ đã qua 6 tuổi và vẫn có dấu hiệu nghiến răng, bạn cũng nên nói chuyện với bác sĩ hoặc nha sĩ để xem có những lựa chọn nào giúp ngăn ngừa tổn thương lâu dài đối với răng của trẻ và cách tìm ra những yếu tố (nếu có) có thể gây ra nghiến răng.
Nghiến răng có ảnh hưởng đến hành vi của trẻ?
Một số cha mẹ có thể lo lắng về thói quen nghiến răng của trẻ, dựa trên các báo cáo hạn chế rằng tật nghiến răng có liên quan đến hành vi tiêu cực ở trẻ em. Ví dụ, vào năm 2008, Học viện Y học về Giấc ngủ Hoa Kỳ (the American Academy of Sleep Medicine - AASM) đã đưa ra một thông cáo giải thích rằng có mối liên hệ giữa tật nghiến răng ở trẻ nhỏ và các vấn đề ở trường học, xã hội…Các phát hiện của AASM dựa trên 1.956 trẻ mẫu giáo và được phát hiện sau khi các bậc cha mẹ có thu nhập thấp trong cuộc nghiên cứu điền vào một cuộc khảo sát về hành vi của trẻ nhỏ, kết quả học tập ở trường, khả năng xã hội và kiểu nghiến răng của trẻ. Các bậc cha mẹ đã báo cáo trong cuộc khảo sát rằng những đứa trẻ có biểu hiện nghiến răng vào ban đêm cũng có vấn đề trong việc thích nghi với trường mầm non, ít tham gia chơi với bạn bè và thu mình hơn trong các môi trường xã hội. Trong nghiên cứu này, các bậc cha mẹ báo cáo rằng 36,8% trẻ trước tuổi đi học nghiến răng một hoặc nhiều lần mỗi tuần, trong khi 6,7% nghiến răng bốn lần hoặc nhiều hơn mỗi tuần. Tuy nhiên, cuối cùng, nghiên cứu đã không tìm thấy mối quan hệ nhân quả giữa tật nghiến răng và hành vi tiêu cực.
Một nghiên cứu sâu hơn vào năm 2006 trên tạp chí Sleep cho thấy nghiến răng không liên quan đến mức độ thông minh ở trẻ em hoặc bất kỳ dấu hiệu nào của trào ngược axit, nhưng nghiến răng dường như có liên quan đến một số trẻ em có các vấn đề về hành vi. Theo nghiên cứu này, ở trẻ có hành vi nghiến răng đánh thức trẻ dậy nhiều hơn thì nguy cơ mắc các vấn đề về hành vi và chú ý càng cao hơn.
Một đánh giá nghiên cứu cũng cho thấy tật nghiến răng vào ban đêm ở trẻ em, dưới 12 tuổi và phổ biến nhất là khoảng 4 tuổi, cũng liên quan đến một số hành vi bất thường, bao gồm tăng động, nóng tính và kết quả học tập kém.
Về mặt thể chất, trẻ nghiến răng vào ban đêm cũng có nhiều khả năng mắc các bệnh mãn tính như dị ứng, hen suyễn và nhiễm trùng đường hô hấp trên.
Nghiến răng ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?
Tiếng nghiến răng của trẻ có thể ảnh hưởng đến những ai ngủ cùng trẻ. (nguồn: verywellfamily.com)Nhiều nghiên cứu về giấc ngủ và chứng nghiến răng đã đưa ra giả thuyết rằng nghiến răng quá mức ở trẻ nhỏ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, có thể liên quan đến các hành vi tiêu cực và xã hội. Trẻ nhỏ cần ngủ đủ giấc từ 13 - 14 giờ mỗi đêm. Nếu nghiến răng gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, hãy đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân.
Trong một số trường hợp, một nghiên cứu về giấc ngủ có thể được thực hiện để xem liệu có phải hội chứng rối loạn giấc ngủ gây ra chứng nghiến răng hay không.
Tuy nhiên, thông thường, tật nghiến răng không hoàn toàn đánh thức trẻ hoặc cản trở giấc ngủ của trẻ, vì vậy hiếm khi nó làm phiền giấc ngủ của trẻ. Tuy nhiên, tiếng nghiến răng của trẻ có thể ảnh hưởng đến những ai ngủ cùng trẻ. Nếu tật nghiến răng của trẻ khiến người xung quanh không được nghỉ ngơi cần thiết thì bố mẹ có thể cân nhắc tạm thời chuyển trẻ sang một phòng khác, sử dụng tiếng ồn trắng hoặc quạt để giúp át đi âm thanh hoặc điều chỉnh thói quen ngủ để có thể nghỉ ngơi qua tiếng ồn.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
Nếu trẻ bị mòn răng quá nhiều do nghiến răng thì bố mẹ nên đưa trẻ đến nha sĩ để kiểm tra.
(nguồn: sparkledentaljoondalup.com.au)
Hầu hết các trường hợp nghiến răng ở trẻ em là vô hại và cuối cùng sẽ tự biến mất. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi, tật nghiến răng có thể do một tình trạng nào đó cần được giải quyết hoặc dẫn đến các vấn đề khác cho trẻ.
- Nếu trẻ đang bị nghiến răng, bố mẹ nên để ý những điều sau có xảy ra ở trẻ không:
- Đau đầu thường xuyên
- Có bất kỳ dấu hiệu chấn thương nào đối với răng hoặc nướu, chẳng hạn như đỏ, sưng hoặc chảy máu
- Trẻ có vẻ đau hoặc khó chịu ở mặt khi thức dậy
- Trẻ bị ê buốt răng với thức ăn nóng hoặc lạnh
Hãy đưa trẻ đi khám nếu có một trong những vấn đề trên.
Kết luận
Nghiến răng ở trẻ nhỏ là phổ biến và hầu hết xảy ra trong khi ngủ. Tình trạng này thường sẽ tự hết khi trẻ 6 tuổi. Vì hầu hết các trường hợp nghiến răng xảy ra trước khi trẻ mọc răng vĩnh viễn, nên thường không gây ra bất kỳ tổn thương lâu dài nào. Trong đa số các trường hợp thì không có nguyên nhân thực sự gây ra nghiến răng ở trẻ và trẻ thậm chí sẽ không nhận ra rằng mình đang làm điều đó.
Tuy nhiên, nếu tật nghiến răng ảnh hưởng đến giấc ngủ, sự tăng trưởng hoặc phát triển của trẻ hoặc trẻ có bất kỳ triệu chứng nào khác, chẳng hạn như sốt hoặc đau, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ để loại trừ bất kỳ nguyên nhân nào khác. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và nha sĩ nếu trẻ chưa hết nghiến răng khi đã qua 6 tuổi.
Xem thêm:
- Nghiến răng: Nguyên nhân, chẩn đoán và cách điều trị
- Nghiến răng khi ngủ: Nguyên nhân và cách phòng ngừa
