Quả guarana trưởng thành có kích thước bằng quả cà phê. Quả của nó giống mắt người, với vỏ ngoài màu đỏ, hạt bên trong có màu đen được bao phủ bởi một lớp áo màu trắng. Hạt guarana được chế biến thành bột.
Các bộ lạc Amazon từ nhiều thế kỷ trước đã sử dụng guarana để chữa bệnh. Nó chứa một loạt các chất kích thích như caffeine, theophylline và theobromine. Guarana cũng được biết đến là thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như tannin, saponin và catechin.
Ngày nay, 70% lượng guarana được sử dụng trong ngành công nghiệp đồ uống với các chế phẩm nước giải khát và nước tăng lực, 30% còn lại được biến thành bột. Dưới đây là 12 lợi ích của guarana, tất cả đều được khoa học chứng minh.
Giàu chất chống oxy hóa
Hình: Guarana. Nguồn: Research Gate
Guarana chứa nhiều hợp chất có đặc tính chống oxy hóa. Chúng bao gồm caffeine, theobromine, tannin, saponin và catechin.Trên thực tế, guarana có thành phần chống oxy hóa tương tự như trong trà xanh. Chất chống oxy hóa rất quan trọng vì chúng vô hiệu hóa các phân tử có khả năng gây hại cho tế bào, được gọi là các gốc tự do. Các phân tử này có thể tương tác với các phần của tế bào và gây ra quá trình lão hóa, bệnh tim mạch, ung thư và các bệnh khác.
Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã phát hiện ra rằng các đặc tính chống oxy hóa của guarana có thể chống lại sự phát triển của tế bào ung thư, làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và lão hóa da.
Tóm tắt: Guarana chứa caffeine, theobromine, tannins, saponins, catechins và các chất chống oxy hóa khác.
Giúp làm giảm mệt mỏi và cải thiện sự tập trung
Guarana được biết đến nhiều nhất với công dụng chế biến thức uống năng lượng. Guarana là một nguồn caffein tuyệt vời, giúp bạn duy trì sự tập trung và năng lượng tinh thần. Trên thực tế, hạt guarana có thể chứa lượng caffein gấp 4 đến 6 lần so với hạt cà phê. Caffeine hoạt động bằng cách ngăn chặn tác động của adenosine, một hợp chất gây buồn ngủ, qua đó giúp não bộ thư giãn. Nó liên kết với các thụ thể adenosine, ngăn chúng được kích hoạt.
Một nghiên cứu cho thấy những người dùng chất bổ sung vitamin có chứa guarana cảm thấy ít mệt mỏi hơn trong khi hoàn thành một số bài kiểm tra, so với những người dùng giả dược.
Điều thú vị là các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng guarana có thể làm giảm sự mệt mỏi về tinh thần do điều trị ung thư mà không có tác dụng phụ đáng kể nào.
Tóm tắt: Guarana rất giàu caffeine, có thể làm giảm mệt mỏi và cải thiện sự tập trung. Caffeine ngăn chặn tác động của adenosine, một hợp chất khiến bạn cảm thấy buồn ngủ và giúp não thư giãn.
Có thể giúp bạn học tốt hơn
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng guarana có thể cải thiện khả năng học hỏi và ghi nhớ của bạn. Một nghiên cứu đã xem xét tác động của các liều guarana khác nhau đối với tâm trạng và học tập. Những người tham gia được chia thành các nhóm: nhóm không dùng guarana, nhóm dùng 37,5 mg, 75 mg, 150 mg hoặc 300 mg guarana. Kết quả cho thấy: Những người nhận được 37,5 mg hoặc 75 mg guarana đạt điểm kiểm tra cao nhất. Vì lượng thấp của guarana chỉ cung cấp lượng nhỏ caffeine thấp, nên người ta cho rằng có các hợp chất khác trong guarana ngoài caffeine đã tạo nên tác dụng cải thiện khả năng học tập này.
Một nghiên cứu khác đã so sánh guarana với nhân sâm, một hợp chất tăng cường trí não khác. Mặc dù cả guarana và nhân sâm đều cải thiện trí nhớ và hiệu suất bài kiểm tra, nhưng những người được dùng guarana tập trung hơn đến nhiệm vụ của họ và hoàn thành bài kiểm tra nhanh hơn.
Hơn nữa, các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng guarana có thể cải thiện trí nhớ của động vật.
Tóm tắt:
Liều thấp guarana có thể giúp cải thiện tâm trạng, học tập và trí nhớ. Các hợp chất trong guarana, cùng với caffeine, đã tạo ra những hiệu ứng này.
Tác dụng giảm cân
Người ta ước tính rằng cứ ba người Mỹ trưởng thành thì có một người bị béo phì. Béo phì là một mối quan tâm ngày càng tăng, vì nó có liên quan đến nhiều bệnh mãn tính, bao gồm bệnh tim mạch, đái tháo đượng típ 2 và ung thư.
Điều thú vị là guarana có thể có các đặc tính giúp thúc đẩy giảm cân. Đầu tiên, guarana là một nguồn giàu caffeine, có thể thúc đẩy sự trao đổi chất của bạn lên 3–11% trong 12 giờ. Sự trao đổi chất nhanh hơn có nghĩa là cơ thể bạn đốt cháy nhiều calo hơn khi nghỉ ngơi. Hơn nữa, các nghiên cứu trong ống nghiệm đã phát hiện ra rằng guarana có thể ngăn chặn các gen hỗ trợ sản xuất tế bào mỡ và thúc đẩy các gen làm chậm quá trình này. Tuy nhiên, tác dụng của guarana đối với việc sản xuất tế bào mỡ ở người vẫn chưa rõ ràng.
Tóm tắt:
Guarana có chứa caffeine, có thể hỗ trợ giảm cân bằng cách thúc đẩy sự trao đổi chất. Guarana cũng có khả năng ngăn chặn các gen hỗ trợ sản xuất tế bào mỡ và thúc đẩy các gen làm chậm quá trình này. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu trên người để khẳng định đặc tính này.
Giảm tiêu chảy mãn tính và điều trị táo bón
Guarana đã được sử dụng trong nhiều thế kỷ như một loại thuốc bổ dạ dày tự nhiên để điều trị các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy mãn tính và táo bón. Nó có thể có đặc tính chống tiêu chảy vì giàu tannin hoặc chất chống oxy hóa có nguồn gốc thực vật.
Tannin được biết đến với khả năng làm se da, có nghĩa là chúng có thể liên kết và làm co các mô. Điều này cho phép tannin chống thấm các bức tường của đường tiêu hóa, hạn chế lượng nước được tiết vào ruột gây phân lỏng.
Mặt khác, guarana rất giàu caffeine- chính là một loại thuốc nhuận tràng tự nhiên. Caffeine kích thích nhu động ruột, do kích thích cơ trơn đường tiêu hóa gây các cơn co thắt. Quá trình này đẩy các chất chứa trong đường tiêu hóa xuống trực tràng, do đó chữa táo bón.
Liều thấp guarana không cung cấp nhiều caffeine, vì vậy chúng có nhiều khả năng có tác dụng chống tiêu chảy. Liều cao cung cấp nhiều caffeine hơn nên có thể có tác dụng nhuận tràng
Tóm tắt:
Chất tannin trong guarana có thể làm giảm tiêu chảy bằng cách ngăn ngừa mất nước. Trong khi đó, caffeine trong guarana có thể làm giảm táo bón bằng cách kích thích cơ trơn đường tiêu hóa, gây nhu động ruột, tống phân vào trực tràng.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây ra 1/4 trường hợp tử vong ở Mỹ.
Guarana có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch theo hai cách: Đầu tiên, các chất chống oxy hóa trong guarana có tác dụng tăng cường lưu thông máu và có thể ngăn ngừa huyết khối hình thành. Thứ hai, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng guarana có thể làm giảm quá trình oxy hóa cholesterol “xấu” LDL. Cholesterol LDL bị oxy hóa có thể góp phần hình thành mảng xơ vữa bám trong thành động mạch.
Trên thực tế, những người trưởng thành tiêu thụ guarana có thể hạn chế oxy hóa LDL tới 27% so với những người cùng tuổi không ăn loại quả này.
Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu về mối liên hệ giữa sức khỏe tim mạch và guarana đều là nghiên cứu trong ống nghiệm. Cần có thêm các nghiên cứu dựa trên con người trước khi đưa ra các khuyến nghị.
Tóm tắt:
Guarana có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch bằng cách cải thiện lưu lượng máu và ngăn ngừa huyết khối. Nó cũng có thể làm giảm quá trình oxy hóa cholesterol LDL.
Giảm đau
Trong lịch sử, các bộ lạc Amazon đã dùng guarana để làm thuốc giảm đau. Đặc tính giảm đau của guarana là do nó có hàm lượng caffeine cao. Caffeine đóng một vai trò trong việc kiểm soát cơn đau, vì nó liên kết và ngăn chặn các thụ thể adenosine.
Hai trong số các thụ thể này là A1 và A2a có liên quan đến việc kích thích cảm giác đau. Khi caffeine liên kết với các thụ thể này, nó có thể làm giảm cảm giác đau.
Đây là một lý do tại sao caffeine thường được tìm thấy trong nhiều loại thuốc giảm đau không kê đơn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nó có thể tăng cường đáng kể tác dụng của thuốc giảm đau khác.
Tóm tắt:
Caffeine trong guarana có thể giúp giảm đau bằng cách ngăn chặn các thụ thể adenosine, có liên quan đến việc kích thích cảm giác đau.
Tác dụng làm đẹp da
Hình: Guarana có trong mỹ phẩm. Nguồn: giaonhan247
Do đặc tính chống oxy hóa và kháng khuẩn mạnh, guarana được sử dụng phổ biến trong ngành mỹ phẩm, là thành phần trong các loại kem chống lão hóa, kem dưỡng da, xà phòng và các sản phẩm dành cho tóc. Hơn nữa, hàm lượng caffein trong guarana giúp hỗ trợ lưu lượng máu đến da, làm da khỏe đẹp hơn. Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng các chất chống oxy hóa trong guarana có thể làm giảm đáng kể tổn thương da do tuổi tác.
Hơn nữa, các nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng mỹ phẩm chứa guarana có thể làm giảm chảy xệ ở vùng má, cải thiện độ săn chắc của da và giảm thiểu nếp nhăn quanh mắt.
Tóm tắt:
Guarana có đặc tính chống oxy hóa và kháng khuẩn, nên đây là một chất phụ gia phổ biến trong mỹ phẩm. Nó có thể hỗ trợ lưu lượng máu đến da tốt hơn, giảm lão hóa da và giảm thiểu các đặc điểm không mong muốn, chẳng hạn như da chảy xệ và nếp nhăn.
Có thể có đặc tính chống ung thư
Ung thư là một căn bệnh đặc trưng bởi sự phát triển mất kiểm soát của các tế bào ác tính. Các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm cho thấy guarana có thể bảo vệ chống lại sự phá hủy DNA, ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư và thậm chí gây ra cái chết của tế bào ung thư. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy nhóm chuột được cho ăn guarana có ít tế bào ung thư hơn 58% và tỷ lệ chết của tế bào ung thư tăng gần gấp 5 lần so với những con chuột không được ăn guarana.
Một nghiên cứu khác trên ống nghiệm cho thấy guarana ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư trong đại tràng, cũng như làm chết tế bào ung thư.
Các nhà khoa học tin rằng đặc tính chống ung thư tiềm năng của guarana là do có chứa xanthines, là hợp chất tương tự như caffeine và theobromine.
Tuy nhiên, mặc dù kết quả của các nghiên cứu trong ống nghiệm và trên động vật là đầy hứa hẹn, nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu dựa trên con người để khẳng định được tác dụng này.
Tóm tắt:
Các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm đã phát hiện ra rằng guarana có thể có đặc tính chống ung thư. Tuy nhiên, cần có nghiên cứu trên người để khẳng định tác dụng và đưa guarana vào điều trị.
Đặc tính kháng khuẩn
Guarana chứa nhiều hợp chất có thể ức chế hoặc tiêu diệt vi khuẩn có hại. Một trong những vi khuẩn này là Escherichia coli (E. coli), sống trong ruột của người và động vật. Hầu hết vi khuẩn E.coli là vô hại, nhưng một số có thể gây tiêu chảy hoặc bệnh tật.
Các nghiên cứu cũng đã phát hiện ra rằng guarana có thể ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn Streptococcus mutans (S. mutans), một loại vi khuẩn có thể gây ra mảng bám răng và sâu răng.
Người ta tin rằng sự kết hợp của caffeine và các hợp chất có nguồn gốc thực vật như catechin hoặc tannin đã tạo ra tác dụng kháng khuẩn của guarana.
Tóm tắt:
Guarana chứa các hợp chất có thể ức chế hoặc tiêu diệt vi khuẩn có hại, chẳng hạn như E. coli và Streptococcus mutans.
Bảo vệ mắt, chống lại các rối loạn liên quan đến tuổi tác
Khi tuổi càng cao, thị lực sẽ ngày càng kém đi. Những tác động từ ánh sáng mặt trời, chế độ ăn uống nghèo nàn và lối sống không khoa học, hút thuốc lá có thể suy giảm thị lực theo thời gian, làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn của mắt.
Guarana chứa các hợp chất chống lại quá trình oxy hóa, một yếu tố nguy cơ chính gây ra các rối loạn mắt liên quan đến tuổi tác như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể và bệnh tăng nhãn áp. Một nghiên cứu cho thấy những người tiêu thụ guarana thường xuyên có thị lực tốt hơn những người tiêu thụ ít hoặc hoàn toàn không dùng guarana.
Trong cùng một nghiên cứu, các nhà khoa học đã thực hiện các thí nghiệm trong ống nghiệm để khám phá xem guarana có thể bảo vệ tế bào mắt chống lại các hợp chất gây oxy hóa hay không. Kết quả: guarana làm giảm đáng kể số lượng DNA bị tổn thương và chết trong tế bào mắt, so với nhóm dùng giả dược.
Hiện có rất ít nghiên cứu trong lĩnh vực rối loạn mắt liên quan đến guarana và tuổi tác. Cần có thêm các nghiên cứu trên người trước khi đưa ra các khuyến nghị.
Tóm tắt:
Các nghiên cứu trong ống nghiệm đã phát hiện ra rằng guarana có thể chống lại quá trình oxy hóa, có liên quan đến các rối loạn về mắt do tuổi tác. Tuy nhiên, lĩnh vực nghiên cứu này còn hạn chế, vì vậy cần có thêm các nghiên cứu trên người trước khi đưa ra các khuyến nghị.
Sử dụng an toàn và ít tác dụng phụ
Guarana là loại thực phẩm tuyệt vời và được dùng phổ biến. Nghiên cứu cho thấy guarana có độc tính thấp ở liều lượng từ thấp đến trung bình.
Ở liều lượng cao, guarana có thể gây ra các tác dụng phụ tương tự như khi uống quá nhiều caffeine, bao gồm:
Cần lưu ý rằng caffeine có thể gây nghiện và dẫn đến tình trạng bị phụ thuộc với liều lượng cao.
Phụ nữ mang thai nên tránh hoặc hạn chế ăn guarana, vì caffeine có thể đi qua nhau thai. Quá nhiều caffeine có thể gây ra những bất thường về tăng trưởng cho thai nhi hoặc làm tăng nguy cơ sẩy thai.
Mặc dù guarana không có liều lượng khuyến nghị, hầu hết các nghiên cứu trên người đã phát hiện ra rằng liều thấp từ 50–75 mg có thể mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kể.
Tóm tắt:
Guarana khá an toàn và được dùng phổ biến. Guarana liều cao có thể có các tác dụng phụ tương tự như khi dùng quá nhiều caffeine.
Những điểm cần nhớ
Guarana là một thành phần phổ biến trong nhiều loại nước tăng lực và nước giải khát.
Guarana từ xa xưa được các bộ lạc Amazon dùng làm thuốc chữa bệnh. Guarana thường được biết đến là có tác dụng giảm mệt mỏi, tăng cường năng lượng, giúp hỗ trợ học tập, cải thiện trí nhớ. Guarana cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm cân, giảm đau, làm đẹp da, giảm nguy cơ ung thư và giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt do tuổi tác.
Guarana là sản phẩm bổ sung được bán rộng rãi trên thị trường, nên bạn có thể dễ dàng bổ sung vào chế độ ăn uống của mình.
Hầu hết các nghiên cứu cho thấy rằng liều lượng từ 50–75 mg guarana là đủ để đem lại cho bạn những lợi ích sức khỏe tuyệt vời, mặc dù không có khuyến cáo chính thức về liều lượng được đưa ra.
Cho dù bạn muốn tăng mức năng lượng của mình hay chỉ đơn giản là cải thiện sức khỏe tổng thể, guarana cũng thật đáng để thử phải không?
