Lồng ruột là gì?
Lồng ruột là nguyên nhân phổ biến nhất gây tắc ruột ở trẻ em dưới 3 tuổi. Tỉ lệ gặp cao nhất là trong độ tuổi từ 6 đến 18 tháng tuổi.
Đây là một trường hợp cấp cứu y tế cần được điều trị ngay lập tức.
Nguồn ảnh pinterest.com
Khi các phần của ruột gấp khúc lên nhau, thức ăn và chất lỏng khó đi qua và có thể gây tắc nghẽn. Tình trạng này cũng có thể làm giảm lượng máu cung cấp đến khu vực bị ảnh hưởng, dẫn đến:
- Thủng thành ruột
- Nhiễm trùng
- Hoại tử ruột
Các triệu chứng lồng ruột
Lồng ruột không phải lúc nào cũng tạo ra các triệu chứng ngay lập tức. Khi các triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bắt đầu đột ngột. Điều này đúng cho cả trẻ em và người lớn.
Đau và tắc ruột là các triệu chứng thường gặp nhất của lồng ruột. Tuy nhiên, nhiều triệu chứng khác cũng có thể xuất hiện.
Các triệu chứng ở trẻ em
Vì lồng ruột phổ biến nhất ở trẻ em mà chúng không thể mô tả các triệu chứng nên việc nhận biết có thể rất khó khăn.
Lồng ruột thường gây ra đau quặn bụng. Các triệu chứng khác như buồn nôn và nôn có thể đi kèm với cơn đau này.
Giữa những cơn đau quặn này, các triệu chứng có thể thuyên giảm và trẻ có thể trở hoạt động như bình thường.
Nếu lồng ruột dẫn đến giảm lưu lượng máu ở khu vực bị ảnh hưởng, cơn đau này có thể trở nên liên tục.
Các triệu chứng khác có thể gặp là:
Các triệu chứng ở người lớn
Lồng ruột hiếm gặp ở người lớn và có thể khó chẩn đoán vì ít nghĩ tới. Ngoài ra, người lớn bị lồng ruột thường sẽ có các triệu chứng không đặc hiệu Nguồn đáng tin cậy.
Các triệu chứng lồng ruột ở người lớn có thể gặp đau bụng cũng như buồn nôn và nôn. Các triệu chứng này thường cấp tính và có thể đến và biến mất.
Do đó, người bệnh có thể mất nhiều tuần trước khi được chẩn đoán và điều trị.Top of Form
Nguyên nhân lồng ruột
Lồng ruột thường xảy ra ở ruột non. Đây là đoạn ruột dài, quanh co, đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết.
Khối phát triển trong ruột
Không phải lúc nào cũng rõ nguyên nhân của lồng ruột. Trong một số trường hợp, nguyên nhân do có các khối phát triển trong ruột, chẳng hạn như polyp hoặc khối u.
Nguyên nhân ở trẻ em
Virus có thể đóng một vai trò nào đó, vì nhiều trẻ bị lồng ruột có các triệu chứng giống như cúm và thường phát bệnh vào mùa thu hoặc mùa đông khi mùa cúm cao điểm.
Bệnh celiac cũng có thể gây ra lồng ruột ở trẻ em.
Nguyên nhân ở người lớn
Polyp, khối u hoặc mô sẹo trong ruột có thể gây ra lồng ruột ở người lớn.
Rối loạn tiêu hóa, chẳng hạn như bệnh Crohn, cũng có thể dẫn đến lồng ruột. Phẫu thuật giảm cân hoặc các thủ thuật khác trên ruột cũng có thể gây lồng ruột.
Dù là do nguyên nhân gì hay độ tuổi mắc lồng ruột thì đây vẫn là tình trạng cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.
Các yếu tố nguy cơ của lồng ruột
Lồng ruột có thể xảy ra ở bất kỳ ai ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, 70% các trường hợp xảy ra trong 2 năm đầu đời, 90% xảy ra ở trẻ em dưới 3 tuổi. Lồng ruột cũng phổ biến hơn ở nam giới.
Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm hình thái ruột bất thường khi sinh và tiền sử gia đình, đặc biệt nếu có anh chị em ruột bị lồng ruột.
Trẻ em đã từng bị lồng ruột một lần cũng có nguy cơ tái phát.
Biến chứng
Nếu tình trạng lồng ruột không được điều trị nhanh chóng, nó có thể dẫn đến các vấn đề đe dọa tính mạng như:
- Mất nước
- Tắc ruột
- Thủng ruột
- Viêm phúc mạc
- Sốc
- Nhiễm trùng huyết
Chẩn đoán
Chẩn đoán lồng ruột thường bắt đầu bằng việc đánh giá các triệu chứng và khám sức khỏe.
Bác sĩ có thể ấn nhẹ vào bụng để cảm nhận khối lồng hoặc các yếu tố khác, chẳng hạn như tình trạng đau, có thể giúp xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng của trẻ. Sau đó, các bác sĩ thường sẽ sử dụng các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh để xác định chẩn đoán.
Khi bác sĩ nghi ngờ lồng ruột ở trẻ em, xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như siêu âm là phương pháp được lựa chọn để chẩn đoán.
Siêu âm không khiến trẻ tiếp xúc với bất kỳ bức xạ nào và có thể xác nhận chính xác hoặc loại trừ lồng ruột trong gần 100% trường hợp.
Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác, chẳng hạn như chụp X-quang và chụp CT, cũng có thể phát hiện lồng ruột trong quá trình xét nghiệm loại trừ nguyên nhân khác gây đau bụng.
Vì các trường hợp lồng ruột ít phổ biến hơn ở người lớn, các bác sĩ có nhiều khả năng phát hiện tình trạng này hơn khi loại trừ các nguyên nhân khác.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng thuốc thụt chứa barium để chẩn đoán lồng ruột. Trong xét nghiệm này, barium lỏng sẽ được đưa vào trực tràng để có được hình ảnh X-quang chi tiết của phần dưới ruột non.
Nếu người bệnh bị lồng ruột nhẹ, áp lực thụt barium đôi khi có thể khiến ruột gấp trở lại vị trí bình thường của nó.
Điều trị lồng ruột như thế nào?
Mức độ nghiêm trọng của lồng ruột là một trong những yếu tố quan trọng để xác định phương pháp điều trị. Tuổi và sức khỏe chung của trẻ cũng rất quan trọng. Các bác sĩ thường sẽ xem xét các phương pháp điều trị không phẫu thuật trước tiên.
Phương pháp không phẫu thuật
Tháo lồng bằng hơi: bác sĩ đặt một ống thông nhỏ vào lòng trực tràng, dưới hướng dẫn của máy X-quang tại chỗ, bác sĩ sẽ bơm hơi dần vào ruột già với một áp lực vừa phải để kéo giãn đoạn ruột lồng cho đến khi khối lồng được tháo ra hoàn toàn
Phương pháp điều trị này có tỷ lệ thành công khá cao và trẻ không cần phải trải qua đau đớn bằng phẫu thuật.
Đặt ống thông mũi - dạ dày: giúp giảm áp lực trong ruột non
Như đã giải thích trong một bài báo trên tạp chí năm 2017, các phương pháp không phẫu thuật có tỉ lệ thành công tới 85-90% các trường hợp.
Phương pháp phẫu thuật
Nếu tháo lồng bằng hơi không hiệu quả hoặc có dấu hiệu hoại tử ruột, phẫu thuật có thể cần thiết.
Trong quá trình phẫu thuật:
- Người bệnh sẽ được gây mê toàn thân trong khi phẫu thuật vì cuộc phẫu thuật cần một vết rạch ở bụng.
- Bác sĩ phẫu thuật có thể tiến hành phẫu thuật qua một một đường rạch nhỏ để phẫu thuật nội soi hoặc qua một đường rạch lớn để mổ mở.
- Bác sĩ có thể khôi phục ruột về vị trí ban đầu bằng tay. Nếu có bất kỳ tổn thương mô nghiêm trọng nào, họ có thể phải cắt bỏ một phần ruột. Sau đó họ sẽ nối các phần còn lại với nhau.
- Phẫu thuật là phương pháp tiếp cận cơ bản cho người lớn bị lồng ruột và trẻ em bị lồng ruột nặng.
Tổng kết
Phương pháp điều trị không phẫu thuật có thể đủ để điều trị hiệu quả ở trẻ em bị lồng ruột. Tuy nhiên, các trường hợp lồng ruột nặng có thể cần phẫu thuật.
Phụ huynh nên chú ý các triệu chứng như đau bụng đột ngột và những thay đổi nghiêm trọng trong phân của trẻ. Khi được chẩn đoán sớm, trẻ sẽ có nguy cơ biến chứng càng thấp.
