Đau đầu maigraine: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Đau nửa đầu maigraine có thể gây ra đau nhói dữ dội hoặc cảm giác mạch đập, thường ở một bên đầu. Nó thường kèm theo buồn nôn, nôn mửa và cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh. Các cơn đau nửa đầu có thể kéo dài hàng giờ đến hàng ngày và cơn đau có thể nghiêm trọng đến mức cản trở các hoạt động hàng ngày của người bệnh. Bởi vì bệnh có thể gây suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống, do đó người bệnh cần tìm hiểu những thông tin gần thiết, điều trị đúng và kịp thời, và biết cách phòng tránh các cơn đau đầu tái phát.
Triệu chứng
Đau đầu do rối loạn vận mạch có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi: trẻ em, thanh thiếu niên cũng như người lớn, có thể tiến triển qua bốn giai đoạn: tiền triệu, hào quang, tấn công và kết thúc. Không phải ai bị đau nửa đầu cũng trải qua tất cả các giai đoạn. Nhưng cơn đau điển hình được mô tả như sau:
Tiền triệu
Một hoặc hai ngày trước khi xuất hiện cơn đau nửa đầu, người bệnh có thể nhận thấy những thay đổi tinh tế cảnh báo cơn đau sắp tới:
- Táo bón
- Thay đổi tâm trạng, từ trầm cảm sang hưng phấn
- Thèm ăn
- Cứng cổ
- Tăng đi tiểu
- Phù
- Ngáp thường xuyên
- Một số dấu hiệu bất thường về thị giác, thần kinh (Aura) xuất hiện tạm thời. Aura thường gặp là sự bất thường về thị giác như xuất hiện quầng sáng, hào quang, lấp lóe vùng mắt. Đối với một số người, aura có thể xuất hiện trước hoặc trong cơn đau nửa đầu. Chúng thường là hình ảnh trực quan về thị lực, hoặc có thể là sự mất khả năng thăng bằng, xuất hiện dị cảm, tê bì, rối loạn chức năng ngôn ngữ, mất ngủ,… hoặc các rối loạn khác. Mỗi triệu chứng thường bắt đầu dần dần, tăng lên trong vài phút và có thể kéo dài đến 60 phút.
Giai đoạn tấn công
Cơn đau nửa đầu thường kéo dài từ 4 đến 72 giờ nếu không được điều trị. Mức độ thường xuyên xảy ra chứng đau nửa đầu ở mỗi người là khác nhau. Chứng đau nửa đầu có thể hiếm khi xảy ra hoặc xuất hiện nhiều lần trong tháng.
Trong cơn đau đầu, bạn có thể có:
- Đau đầu dữ dội, có thể ở một bên đầu, nhưng thường ở cả hai bên
- Đau nhói
- Nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, đôi khi cả khứu giác và xúc giác
- Buồn nôn và ói mửa
Triệu chứng sau cơn
Sau một cơn đau nửa đầu, người bệnh có thể cảm thấy kiệt sức, mệt mỏi kéo dài tối đa một ngày. Một số người cho biết họ lại cảm thấy phấn chấn. Cử động đầu đột ngột có thể làm cơn đau xuất hiện trở lại trong thời gian ngắn.
Nguyên nhân
Đau đầu do rối loạn vận mạch não là bệnh xảy ra do sự thay đổi quá trình xử lý thông tin của các nơ ron thần kinh trung ương (kích hoạt các nhân của thân não, tăng khả năng kích thích của vỏ não và ức chế vỏ não lan tỏa) và sự tham gia của hệ thống thần kinh mạch máu (kích hoạt sự giải phóng neuropeptide, gây viêm đau trong các mạch nội sọ và màng cứng).
Nhưng một số yếu tố sau đây có thể làm khởi phát các cơn đau với tần suất dày hơn:
- Sự thay đổi hooc môn nữ: một số phụ nữ thường có cơn đau đầu ngay trước hoặc trong thời gian có chu kỳ kinh . Một số thuốc tránh thai có thể làm tăng hoặc giảm tần suất cơn đau
- Một số thức ăn như socola, phomai, thức ăn đóng đồ hộp, một số chất phụ gia như monosodium glutamate (mì chính) có trong nhiều loại thực phẩm có thể gây đau đầu.
- Một số đồ uống như rượu vang, đồ uống có chứa nhiều cafein
- Stress, căng thẳng trong công việc và cuộc sống
- Lạm dụng thuốc giảm đau ở người đau đầu trước đó
- Đau đầu vận mạch thường xảy ra khi thể trạng của bạn không khỏe, thời tiết thay đổi hoặc do áp suất không khí thay đổi đột ngột (đi máy bay, lặn biển).
- Một số người có thể có cơn đau đầu khi ngủ nhiều, ngủ ít, hoặc làm việc quá sức.
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, dựa vào các biểu hiện lâm sàng và kèm theo một số thăm dò chức năng để đưa ra chẩn đoán.
Khám lâm sàng
Chẩn đoán đau nửa đầu dựa trên các triệu chứng đặc trưng và khám thực thể toàn thân và khám thần kinh.
Các biểu hiện cảnh báo gợi ý chẩn đoán khác (ngay cả ở những bệnh nhân đã biết bị đau nửa đầu) bao gồm:
- Đau đạt đến cường độ đỉnh trong vòng vài giây hoặc ít hơn (đau đầu sét đánh)
- Khởi phát sau 50 tuổi
- Đau đầu gia tăng cường độ hoặc tần số trong vài tuần hoặc lâu hơn
- Tiền sử ung thư (di căn não) hoặc bệnh lý suy giảm miễn dịch (ví dụ như nhiễm HIV, AIDS)
- Sốt, dấu hiệu màng não, thay đổi trạng thái tinh thần, hoặc phối hợp
- Dấu hiệu thần kinh khu trú, kéo dài
- Phù gai thị
- Có sự thay đổi rõ ràng về kiểu đau đầu đã có trước đó
Bệnh nhân có các triệu chứng đặc trưng và không có dấu hiệu cảnh báo thì không cần làm xét nghiệm. Bệnh nhân có các biểu hiện cảnh báo thường cần làm chẩn đoán hình ảnh thần kinh và đôi khi phải chọc dịch não tủy để chẩn đoán phân biệt nhiễm trùng thần kinh trung ương.
Khi nào đến gặp bác sĩ?
Chứng đau đầu nếu không được chẩn đoán và không được điều trị có thể làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống. Nếu bạn thường xuyên có các dấu hiệu và triệu chứng của chứng đau đầu do rối loạn vận mạch, hãy ghi lại các triệu chứng xuất hiện trước, trong cơn đau. Hãy đi khám sớm chuyên khoa thần kinh.
Ngay cả khi bạn có tiền sử đau đầu, hãy đến gặp bác sĩ nếu triệu chứng thay đổi hoặc cơn đau đầu đột nhiên khác lạ.
Hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức hoặc đến phòng cấp cứu nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào sau đây:
- Đau đầu đột ngột, dữ dội như sấm sét
- Nhức đầu kèm theo sốt, cứng cổ, lú lẫn, co giật, nhìn đôi, tê hoặc yếu ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể, có thể là dấu hiệu của đột quỵ
- Đau đầu sau chấn thương đầu
- Đau đầu mãn tính tồi tệ hơn sau khi ho, gắng sức, gắng sức hoặc chuyển động đột ngột
- Đau đầu mới sau 50 tuổi
Điều trị
- Loại bỏ các kích thích
- Đối với đau đầu khởi phát do stress, bạn cần đi khám chuyên khoa tâm thần và có các biện pháp can thiệp hành vi
- Đối với đau đầu nhẹ, dùng giảm đau Paracetamol hoặc NSAIDs
- Đối với các cơn đau đầu nặng, dùng triptans hoặc dihydroergotamine cùng với thuốc chống nôn đối vận với dopamine. Đây là thuốc theo đơn của bác sĩ.ạo
Bệnh nhân cần phải viết nhật ký các cơn đau đầu để ghi lại số lượng và thời gian của các cơn, các yếu tố kích hoạt và đáp ứng với điều trị. Phải tìm hiểu các yếu tố kích thích cơn đau. Bệnh nhân nên tránh các tác nhân kích thích, và các thầy thuốc có thể xem xét chỉ định các can thiệp hành vi (phản hồi sinh học, quản lý stress, liệu pháp tâm lý) để kiểm soát migraine khi stress là yếu tố kích hoạt chính hoặc khi đau đầu do lạm dụng thuốc giảm đau.
