Triệu chứng
Tắc ống dẫn tinh thường có các dấu hiệu, triệu chứng sau:
- Tinh hoàn teo lại nhỏ hơn so với bình thường.
- Cảm giác bất thường, căng tức rất khó chịu mỗi khi sờ nắn tại vị trí ống dẫn tinh hoặc mào tinh hoàn.
- Khó có khả năng có con mặc dù vẫn quan hệ tình dục đều đặn và không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào.
- Kiểm tra xét nghiệm tinh dịch có kết quả lượng tinh trùng rất ít hoặc thậm chí không có.
- Ngoài ra, khi kiểm tra nồng độ FSH sẽ thấy bình thường hoặc hơi cao.
Nguyên nhân
Tắc ống dẫn tinh là hiện tượng ống dẫn tinh trùng bị tắc nghẽn tại một vị trí nào đó nên khi quan hệ, nam giới đạt cực khoái và xuất tinh nhưng tinh trùng không thể thoát ra ngoài. Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra tình trạng này:
Mắc các bệnh viêm nhiễm hệ sinh dục
Các bệnh viêm nhiễm hệ sinh dục có thể gây tắc ống dẫn tinh. Nguồn ảnh: medlatec
Nguyên nhân hàng đầu phải kể đến là do một số bệnh viêm nhiễm hệ sinh dục như: viêm bàng quang, xoắn tinh hoàn, viêm niệu đạo,… Mào tinh hoàn, tinh hoàn và ống dẫn tinh có sự liên kết chặt chẽ với nhau nên nếu nam giới mắc phải những bệnh trên mà không điều trị kịp thời sẽ gây nên hiện tượng tắc nghẽn ống dẫn tinh.
Do các khối u
Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây bệnh mà nhiều người không ngờ tới. Các khối u ở cơ quan sinh dục nam như ung thư mào tinh hoàn, ung thư tuyến tiền liệt hay ung thư túi tinh,…gây ra các tổn thương và khiến cho ống dẫn tinh bị tắc.
Do chấn thương
Những chấn thương vùng bẹn bìu, chấn thương đáy chậu nếu không điều trị đúng phương pháp có thể để lại biến chứng là tắc ống dẫn tinh. Điều này có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh sản về sau, thậm chí là vô sinh hiếm muộn.
Bẩm sinh
Nguyên nhân gây tắc ống dẫn tinh có thể là do bẩm sinh, như thiếu toàn bộ hoặc một đoạn ống dẫn tinh, mào tinh hoàn không có thân và đuôi, không có sự liên kết giữa ống dẫn tinh với mào tinh hoàn,…
Tổn thương trong quá trình tiểu phẫu
Ống dẫn tinh bị tổn thương và tắc nghẽn có thể là do hậu quả của việc thắt ống dẫn tinh triệt sản hay các tiểu phẫu điều trị thoát vị, tiểu phẫu giãn mạch thừng tinh, tuyến tiền liệt hay can thiệp chụp ống dẫn tinh không an toàn,…
Chẩn đoán
Dựa vào khám lâm sàng và một số xét nghiệm.
Khám lâm sàng thấy các triệu chứng
- Tinh hoàn bị teo nhỏ.
- Có cảm giác bất thường khi sờ nắn mào tinh hoàn hoặc ống dẫn tinh.
Các xét nghiệm:
Xét nghiệm tinh dịch đồ thấy tinh trùng rất ít hoặc không có tinh trùng.
Xét nghiệm máu định lượng hooc môn sinh dục nam như testosterone, LH, FSH. Kết quả xét nghiệm sẽ giúp bác sĩ phân biệt trường hợp vô sinh do tinh hoàn không sinh tinh và vô sinh do tắc ống dẫn tinh. Những trường hợp tắc ống dẫn tinh, tinh hoàn vẫn sinh tinh bình thường thì nồng độ hooc môn cũng ở mức bình thường.
Siêu âm
Kết quả siêu âm sẽ giúp bác sĩ phát hiện những bệnh lý nếu có như u tinh hoàn, nang mào tinh… Những trường hợp cần chẩn đoán sâu hơn có thể tiến hành siêu âm qua trực tràng để quan sát hình ảnh tuyến tiền liệt, túi tinh, nang ống phóng tinh,… Qua đó, bác sĩ sẽ xác định chính xác nguyên nhân gây tắc nghẽn ống dẫn tinh hay bất sản ống dẫn tinh bẩm sinh.
Sinh thiết tinh hoàn
Bác sĩ sẽ tiến hành lấy tế bào mô tinh hoàn để thực hiện sinh thiết kiểm tra. Phương pháp chẩn đoán này giúp phân biệt vô sinh do tắc nghẽn ống dẫn tinh hoặc do rối loạn sản xuất tinh trùng ở tinh hoàn.
Phân tích di truyền
Phương pháp chẩn đoán này ít được thực hiện khi nam giới vô sinh do tắc ống dẫn tinh. Tuy nhiên, phân tích di truyền vẫn cần thiết để kiểm tra yếu tố di truyền gây bất sản ống dẫn tinh hai bên bẩm sinh.
Phẫu thuật thăm dò bìu - chụp ống dẫn tinh
Với trường hợp vô sinh do tắc ống dẫn tinh, xác định vị trí tắc và nguyên nhân rất cần thiết cho điều trị phẫu thuật. Khi đó bác sĩ chỉ định phẫu thuật thăm dò bìu và chụp ống dẫn tinh trong trường hợp khả thi, bác sĩ có thể thực hiện tái thông ống dẫn tinh luôn.
Chụp ống dẫn tinh và thông ống dẫn tinh là kĩ thuật khó bởi lòng ống chỉ có đường kính 0.5mm, vì thế yêu cầu trình độ kỹ thuật của bác sĩ cao, có kinh nghiệm cũng như điều kiện trang thiết bị tốt.
Điều trị
Tùy theo vị trí và mức độ tắc ống dẫn tinh, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị nội hoặc phẫu thuật để đạt hiệu quả tốt nhất.
Dựa vào thể trạng, bệnh lý, nguyên nhân gây bệnh mà mỗi người có phương pháp điều trị khác nhau. Nguồn ảnh: medlatec
Nếu nguyên nhân gây tắc ống dẫn tinh xuất phát do viêm nhiễm thì chỉ cần điều trị nội khoa.
Trường hợp tắc ống dẫn tinh trong bìu
Các trường hợp tắc ống dẫn tinh trong bìu do bệnh lý hoặc do triệt sản nam có thể phục hồi khá dễ dàng bằng phẫu thuật nối lại ống dẫn tinh. Tỉ lệ thành công của kĩ thuật này khá cao, đạt khoảng 90%.
Phẫu thuật. Nguồn ảnh: baptist-health
Tắc ống dẫn tinh trong bụng, ống xuất nối tinh hoàn và mào tinh
Vị trí tắc này khó can thiệp để nối thông, y học hiện nay chưa thể thực hiện được kỹ thuật này. Vì thế bệnh nhân chỉ có thể sinh con bằng phương pháp hỗ trợ sinh sản thụ tinh trong ống nghiệm. Lúc này tinh trùng sẽ được lấy ra trực tiếp từ tinh hoàn qua kỹ thuật mở TESE hoặc kim hút TESA.
Trường hợp tắc ống phóng tinh
Bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật nội soi cắt đốt ống phóng tinh. Bệnh nhân sau phẫu thuật có thể có tinh trùng trong tinh dịch trở lại và thụ thai tự nhiên thành công (tỉ lệ khoảng 20 - 30%).
