Bài viết giúp bạn tìm hiểu thêm về gút ở mắt cá chân và một số phương pháp điều trị bệnh. z
Bệnh gút là gì?
Bệnh gút là một tình trạng viêm xuất hiện ở bất kỳ khớp nào. Viêm khớp có thể gặp ở nhiều tình trạng bệnh lý, gây ra triệu chứng đau khớp.
Viêm khớp cực kỳ phổ biến nhưng vẫn còn tương đối ít hiểu biết. Nó có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, giới tính, chủng tộc hoặc dân tộc.
Hơn 50 triệu người lớn và khoảng 300.000 trẻ em ở Hoa Kỳ hiện bị viêm khớp.
Triệu chứng bệnh gút
Bệnh gút gây ra tình trạng viêm ở khớp và các mô mềm xung quanh. Tình trạng viêm này có xu hướng gây ra:
- Sự nóng lên xung quanh khu vực bị ảnh hưởng
- Sưng khớp và khu vực xung quanh
- Đau ở vùng bị tổn thương
- Đỏ ửng, da bóng quanh khu vực bị ảnh hưởng
- Đau dữ dội
Trong nhiều trường hợp, bệnh gút thường chỉ ảnh hưởng đến ngón chân cái, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các khớp khác, chẳng hạn như ở mắt cá chân, đầu gối và bàn chân.
Bệnh gút thường tác động đến từng khớp một. Tuy nhiên, nó có thể ảnh hưởng đến nhiều khớp và mô mềm nếu các cơn gút cấp diễn biến nặng hơn về cường độ, tần suất hoặc cả hai.
Bệnh gút thường gây ra các triệu chứng và biến mất trong các giai đoạn thuyên giảm (giai đoạn không có triệu chứng) hoặc cơn bùng phát (giai đoạn có các triệu chứng hoạt động).
Các triệu chứng của bệnh gút có xu hướng xảy ra nhanh chóng trong nhiều giờ và kéo dài trong 3–10 ngày. Sau đợt bùng phát bệnh gút đầu tiên, hầu hết mọi người đều trải qua các đợt bùng phát tiếp theo, thường trong vòng một hoặc 2 năm đầu tiên.
Nếu nồng độ axit uric quá cao trong thời gian quá dài, các chất lắng đọng như phấn có thể hình thành xung quanh các khớp bị ảnh hưởng và mô mềm, tạo ra các cục u có thể nhìn thấy gọi là hạt tophi.
Bệnh gút mãn tính và hạt tophi cũng có thể gây ra tổn thương khớp vĩnh viễn và tàn tật.
Nguyên nhân gây ra bệnh gút
Bản chất tổn thương trong bệnh gút là do sự ứ đọng axit uric trong bao khớp và mô quanh khớpNguồn ảnh: orthogate.orgTăng axit uric máu là tình trạng nồng độ axit uric trong cơ thể quá cao. Khi nồng độ axit uric tăng lên, các triệu chứng của bệnh gút có thể bắt đầu xuất hiện.
Khi cơ thể phân hủy purin, nó sẽ tạo ra axit uric. Thực phẩm giàu protein có chứa nhiều nhân purin.
Khi nồng độ axit uric tăng lên, thận không thể bài xuất nó ra khỏi máu một cách hiệu quả. Khi điều này xảy ra, axit uric lắng đọng trong khớp và các mô mềm dưới dạng các tinh thể cực nhỏ, sắc nhọn, giống như gai.
Hệ thống miễn dịch phản ứng với các tinh thể axit uric và dẫn đến tình trạng viêm xung quanh khu vực bị tổn thương.
Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng khởi phát bệnh gút, bao gồm:
Giới tính: Nam giới có nguy cơ mắc bệnh gút cao gấp 3 lần so với nữ giới.
Tuổi tác: Nam giới thường mắc bệnh gút trong độ tuổi từ 30–45 tuổi. Phụ nữ thường mắc bệnh trong độ tuổi từ 55–70 tuổi.
Một số bệnh lý: Một số tình trạng bệnh mạn tính làm tăng nồng độ axit uric và nguy cơ gây bệnh gút, như:
- Suy tim sung huyết
- Tăng huyết áp
- Bệnh tim
- Bệnh đái tháo đường
- Hội chứng chuyển hóa và kháng insulin
- Bệnh thận hoặc chấn thương
- Một số dạng thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp)
Tiền sử gia đình: Khi có thành viên trong gia đình mắc bệnh gút, điều này sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Một số loại thuốc: Làm tăng nồng độ axit uric gây gút thứ phát, bao gồm:
- Thuốc điều trị bệnh tim và tăng huyết áp, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu và thuốc chẹn beta
- Aspirin (liều thấp)
- Cyclosporine (thuốc chống thải ghép)
- Một số loại thuốc điều trị ung thư và thuốc dùng để điều trị các bệnh tự miễn dịch
- Niacin (thuốc giảm cholesterol)
Lối sống: Thường xuyên tiêu thụ rượu và thức ăn có chứa nhiều purin, có thể bị bệnh gút.
Chẩn đoán bệnh gút
Bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp sẽ chẩn đoán bệnh gút.
Để chẩn đoán bệnh gút, bác sĩ sẽ thăm khám thực thể các khớp bị tổn thương và các khu vực xung quanh. Bác sĩ cũng sẽ hỏi những câu hỏi về các triệu chứng, cũng như tiền sử bệnh gút của người bệnh và gia đình.
Bác sĩ cũng có thể tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ axit uric trong và giữa các đợt bệnh.
Ngoài ra, có thể thực hiện xét nghiệm phân tích dịch khớp. Trong quy trình này, bác sĩ sẽ lấy các mẫu dịch khớp từ các khớp bị tổn thương và tìm kiếm các tinh thể axit uric, bạch cầu và các dấu hiệu nhiễm trùng.
Bác sĩ cũng cần kiểm tra các khớp và mô mềm bằng cách sử dụng X-quang, siêu âm hoặc MRI để loại trừ các tình trạng khác, đánh giá tổn thương và tìm kiếm các tinh thể axit uric.
Điều trị và phòng ngừa bệnh gút
Chuyển từ thực phẩm có hàm lượng purin cao sang thực phẩm có hàm lượng purin thấp hơn, có thể giảm đều đặn nồng axit uric trong máuNguồn ảnh: Pinterest Có một số biện pháp điều trị tại nhà có thể giúp giảm cơn đau trong đợt gút cấp:
- Dùng thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như thuốc chống viêm không steroid (NSAID) - ibuprofen
- Dùng thuốc chống viêm kê đơn, chẳng hạn như NSAID, corticosteroid, colchicine hoặc prednisone
- Chườm đá bằng vải hoặc khăn vài lần mỗi ngày
- Uống đủ nước nhưng tránh đồ uống ngọt và rượu
- Kê cao khớp bị viêm vài lần mỗi ngày
- Thả lỏng khớp
- Giảm hoặc kiểm soát căng thẳng
Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc giữa các đợt bùng phát bệnh gút để giúp giảm nồng độ axit uric, đôi khi kết hợp với một liều colchicine thấp, ví dụ như:
- Allopurinol và febuxostat làm giảm sản xuất axit uric tự nhiên.
- Probenecid giúp thận đào thải axit uric.
- Pegloticase có thể hoạt động khi các loại thuốc khác không hiệu quả.
Bác sĩ cũng có thể thay đổi những loại thuốc nếu chúng đang góp phần gây ra bệnh gút
Một số thói quen trong lối sống cũng góp phần làm giảm nguy cơ xuất hiện các đợt khởi phát bệnh và phòng bệnh tiến triển nặng hơn:
- Uống đủ nước và tránh đồ uống có đường
- Tập thể dục thường xuyên
- Giảm cân (nếu cần) hoặc duy trì trọng lượng cơ thể vừa phải
- Kiểm soát hoặc giảm căng thẳng
- Học cách kiểm soát các triệu chứng, chẳng hạn như thông qua chương trình giáo dục phòng bệnh
- Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng
- Tránh hoặc hạn chế đồ uống có đường fructose hoặc siro ngô có hàm lượng fructose cao
- Hạn chế hoặc tránh đồ uống và thực phẩm giàu purin, chẳng hạn như: thịt xông khói, gà tây, thịt bò, gà, vịt, dăm bông, thịt lợn, thịt bê và thịt nai; sò điệp, trai, cua, sò, tôm hùm và tôm; cá cơm, cá mòi, cá tuyết chấm đen, cá tuyết, cá hồi và cá trích; gan, nội tạng và ruột động vật
- Tránh hoặc hạn chế uống rượu
- Ăn cả quả anh đào hoặc nước ép anh đào không đường
- Uống một ly sữa không kem hàng ngày
Những người bị bệnh gút nặng có thể phải phẫu thuật để loại bỏ hạt tophi hoặc sửa chữa các tổn thương ở khớp.
Liên hệ với bác sĩ
Khi các triệu chứng bệnh gút lần đầu tiên xuất hiện, bạn nên trao đổi với bác sĩ càng sớm càng tốt.
Có thể kiểm soát được bệnh bằng cách sử dụng các loại thuốc phòng ngừa và thực hiện một số thay đổi lối sống, chẳng hạn như giảm tiêu thụ thực phẩm có chứa purin.
Khi có nhiễm trùng hạt tophi hay nhiễm trùng tại khớp, cần đi khám và điều trị ngay để giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng..
Tổng kết
Bệnh gút là một loại viêm khớp khởi phát đột ngột, gây viêm và đau dữ dội ở các khớp.
Một số loại thuốc và thói quen sống có thể giúp kiểm soát các triệu chứng bệnh gút. Hãy trao đổi với bác sĩ nếu các triệu chứng bệnh gút xuất hiện lần đầu tiên.
