Các bệnh vú lành tính: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Tổng quan

Bệnh vú lành tính là gì?

Khi bạn phát hiện ra vú của mình có u, bạn có thể lo lắng rằng mình bị ung thư. May mắn thay, phần lớn các khối u ở vú là lành tính, có nghĩa là chúng không phải là ung thư.

Cả phụ nữ và nam giới đều có thể phát triển các khối u lành tính ở vú. Mặc dù những thay đổi này không gây ung thư hoặc đe dọa tính mạng nhưng chúng có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vú sau này.

Bệnh vú lành tính phổ biến như thế nào?

Các khối u lành tính ở vú ở phụ nữ khá phổ biến. Có đến một nửa tổng số phụ nữ sẽ trải qua những biến đổi xơ nang gây ra các cục u không phải ung thư ở một thời điểm nào đó trong cuộc đời của họ. Mức độ hormone dao động thường gây ra những biến đổi mô vú này.

Ai có thể mắc bệnh vú lành tính?

Bệnh vú lành tính ảnh hưởng đến mọi giới tính. Đàn ông có thể bị vú to, sưng lên với các cục u, được gọi là chứng vú to ở nam giới. Nguy cơ mắc bệnh vú lành tính của bạn tăng lên nếu bạn:

• Có tiền sử gia đình bị ung thư vú hoặc bệnh vú lành tính.
• Sử dụng liệu pháp thay thế hormone.
• Mất cân bằng nội tiết tố.

Các loại bệnh vú lành tính

Có nhiều loại bệnh vú lành tính khác nhau. Hầu hết các loại sau đây không làm tăng nguy cơ ung thư và không cần điều trị:

• Nang vú: Có đến 1/4 khối u vú là những nang chứa đầy dịch. Nang vú có thể mềm và nổi cục, nhưng chúng không làm tăng nguy cơ ung thư. Nang có thể tự biến mất mà không cần điều trị.
• U xơ tuyến vú: Đây là những khối u vú đặc không phải ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ từ 15 đến 35. U xơ tuyến vú không làm tăng nguy cơ ung thư.
• Biến đổi xơ nang: Mức độ hormone dao động có thể làm cho vú có cảm giác vón cục, đặc và nhạy cảm hơn, đặc biệt là ngay trước kỳ kinh nguyệt. Phụ nữ từ 30 đến 50 tuổi có nhiều khả năng bị biến đổi xơ nang vú, những thay đổi này sẽ tự biến mất mà không cần điều trị.
• Tăng sản: Tình trạng này xảy ra do sự phát triển quá mức của các tế bào lót ống dẫn hoặc tiểu thùy. Tăng sản thông thường không làm tăng nguy cơ ung thư và không cần điều trị. Nếu bạn bị tăng sản không điển hình, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cắt bỏ mô vú bị ảnh hưởng vì tình trạng này có thể khiến bạn dễ bị ung thư vú hơn.
• U nhú nội ống: Những khối u nhỏ này hình thành bên trong ống dẫn gần núm vú. U nhú nội ống có thể gây tiết dịch núm vú. Tình trạng này thường ảnh hưởng đến phụ nữ từ 30 đến 50 tuổi. Nguy cơ ung thư của bạn sẽ tăng lên nếu bạn có từ 5 u nhú trở lên cùng một lúc. Phẫu thuật có thể loại bỏ những khối u này và giảm nguy cơ ung thư.
• Giãn ống tuyến vú: Phụ nữ mãn kinh và sau mãn kinh dễ bị giãn ống tuyến vú. Bạn có thể gặp phải tình trạng núm vú bị thụt vào trong hoặc tiết dịch ở núm vú khi các ống dẫn sữa bị viêm và tắc nghẽn. Tình trạng này không làm tăng nguy cơ ung thư. Bạn có thể cần dùng thuốc kháng sinh nếu nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra viêm và tắc nghẽn.
• Hoại tử mỡ do chấn thương: Những cục u vú này hình thành khi mô sẹo thay thế mô vú bị tổn thương do chấn thương, phẫu thuật hoặc xạ trị. Những cục u này không làm tăng nguy cơ ung thư và không cần điều trị.

Triệu chứng và nguyên nhân

Nguyên nhân nào gây ra bệnh vú lành tính?

Các nguyên nhân phổ biến của các khối u vu lành tính bao gồm:

• Biến đổi xơ nang
• Nhiễm trùng vú
• Mô sẹo do chấn thương vú.
• Sự dao động của hormone, đặc biệt là trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc mãn kinh.
• Sử dụng thuốc, chẳng hạn như các biện pháp tránh thai nội tiết (thuốc tránh thai) và liệu pháp thay thế hormone.
• Đồ uống có chứa cafein.

Các triệu chứng của bệnh vú lành tính là gì?

Bạn có thể nhận thấy những thay đổi ở vú hoặc sờ thấy một khối u khi tự khám vú, khi tắm hoặc mặc quần áo. Đôi khi chụp Xquang tuyến vú (chụp nhũ ảnh) giúp phát hiện những thay đổi này. Bên cạnh khối u ở vú, các dấu hiệu khác của bệnh vú lành tính bao gồm:

• Đau vú.
• Tiết dịch núm vú.
• Thay đổi kích thước, hình dạng hoặc đường viền vú.
• Núm vú bị thụt vào trong, nhăn nheo hoặc có vảy.
• Da vú có vùng lõm hoặc có vảy.

Chẩn đoán và xét nghiệm 

Bệnh vú lành tính được chẩn đoán như thế nào?

Chụp nhũ ảnh (Xquang tuyến vú). Nguồn ảnh specialty.mims.com

Nếu bạn sờ thấy có khối u hoặc nhận thấy những thay đổi ở vú, hãy đi khám bác sĩ ngay lập tức. Đôi khi, những thay đổi này được phát hiện nhờ chụp Xquang tuyến vú hoặc bởi bác sĩ thông qua khám sức khỏe định kỳ. Bác sĩ có thể yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm sau:

• Chẩn đoán hình ảnh: bao gồm chụp Xquang tuyến vú, siêu âm hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI).
• Xét nghiệm dịch tiết ở núm vú trong phòng xét nghiệm để kiểm tra tế bào ung thư.
• Sinh thiết vú bằng kim lõi có hướng dẫn của chẩn đoán hình ảnh, chọc hút tế bào bằng kim nhỏ hoặc sinh thiết mở để kiểm tra tế bào ung thư.

Quản lý và điều trị 

Bệnh vú lành tính được quản lý hoặc điều trị như thế nào?

Hầu hết các loại bệnh vú lành tính không cần điều trị. Bác sĩ có thể đề nghị điều trị nếu bạn bị tăng sản không điển hình hoặc một loại bệnh vú lành tính khác làm tăng nguy cơ ung thư vú trong tương lai. Nếu bạn cảm thấy đau hoặc khó chịu hoặc tăng nguy cơ ung thư, các phương pháp điều trị dưới đây có thể được áp dụng:

• Chọc hút bằng kim nhỏ để dẫn lưu các nang chứa đầy dịch.
• Phẫu thuật để loại bỏ u.
• Thuốc kháng sinh uống cho các bệnh nhiễm trùng vú.

Bạn có thể bị bệnh vú lành tính bao nhiêu lần?

Các khối u lành tính ở vú khá phổ biến và có thể xuất hiện nhiều lần trong suốt cuộc đời của bạn. Ngực của bạn có thể cảm thấy vón cục hoặc mềm khi nồng độ hormone thay đổi do kinh nguyệt hoặc mãn kinh. Bạn nên đi khám bác sĩ bất cứ khi nào bạn cảm thấy có khối u hoặc nhận thấy sự thay đổi ở vú.

Các biến chứng của bệnh vú lành tính là gì?

Một số loại bệnh vú lành tính, chẳng hạn như tăng sản không điển hình, khiến bạn tăng nguy cơ ung thư vú. Đôi khi, các khối u lành tính ở vú gây đau. Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để loại bỏ các khối u gây đau. Tuy nhiên một số trường hợp u xơ tuyến vú có thể tái phát sau phẫu thuật.

Mang thai ảnh hưởng như thế nào đến bệnh vú lành tính?

Sự thay đổi nồng độ hormone khi mang thai có thể gây ra tình trạng vú bị vón cục, căng và tiết dịch ở núm vú. Bạn cũng có nhiều khả năng gặp phải những thay đổi lành tính ở vú hoặc bị viêm vú khi cho con bú. Những thay đổi ở vú khi mang thai hoặc cho con bú hiếm khi là ung thư. Tuy nhiên, bạn nên đi khám khi nhận thấy bất kỳ sự thay đổi nào ở vú.

Phòng ngừa 

Làm gì để ngăn ngừa bệnh vú lành tính?

Không có nhiều biện pháp để giảm nguy cơ mắc bệnh vú lành tính. Những biện pháp dưới đây có thể làm giảm nguy cơ ung thư và giúp phát hiện bệnh sớm khi bệnh dễ điều trị nhất:

• Chụp nhũ ảnh (Xquang vú) định kỳ
• Tự kiểm tra để làm quen với hình dạng và cảm giác của vú
• Duy trì cân nặng hợp lý.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
• Uống rượu có chừng mực hoặc bỏ rượu.
• Bỏ thuốc lá.
• Xem xét lại việc sử dụng liệu pháp thay thế hormone.
• Chuyển sang phương án ngừa thai không dùng hormone.

Tiên lượng 

Tiên lượng cho những người bị bệnh vú lành tính

Phần lớn phụ nữ bị bệnh vú lành tính không phát triển thành ung thư vú. Nếu bạn mắc một loại bệnh làm tăng nguy cơ ung thư, bác sĩ có thể khuyên bạn nên tầm soát ung thư thường xuyên hơn. Một số bệnh về vú có thể khiến bạn dễ bị nổi cục. Bạn nên đi khám bác sĩ bất cứ khi nào bạn nhận thấy những thay đổi về hình dáng hoặc cảm giác của vú.

Chung sống

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ nếu bạn:

• Mới phát hiện ra cục u.
• Tiết dịch núm vú.
• Có thay đổi về hình dáng hoặc cảm giác của vú hoặc da vú.
• Núm vú tụt.
• Đau vú.

Những câu hỏi có thể hỏi

Nếu bạn bị bệnh vú lành tính, bạn có thể hỏi bác sĩ:

• Điều trị tốt nhất cho tình trạng bệnh?
• Tôi có nguy cơ bị thêm cục u ở vú không?
• Tôi nên chụp Xquang tuyến vú hoặc tầm soát ung thư khác bao lâu một lần?
• Làm cách nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú?
• Tôi có nên sử dụng một phương pháp ngừa thai khác không?
• Tôi có thể sử dụng liệu pháp thay thế hormone không?
• Dấu hiệu của biến chứng tôi cần lưu ý là gì?

Tổng kết 

Lo lắng là điều dễ hiểu khi bạn phát hiện ra một khối u ở vú. May mắn thay, hầu hết các khối u không phải là ung thư. Bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm thích hợp để xác định nguyên nhân gây ra bệnh vú lành tính. Hầu hết các trường hợp không cần điều trị. Nếu bạn mắc bệnh vú lành tính làm tăng khả năng phát triển ung thư vú sau này, hãy trao đổi với bác sĩ về các biện pháp phòng ngừa và tầm soát ung thư.