Cổ tử cung ngắn khi mang thai: Nguyên nhân và cách điều trị

Phụ nữ mang thai có cổ tử cung ngắn có thể dẫn đến hở eo tử cung. Hở eo tử cung là tình trạng cổ tử cung giãn ra quá sớm. Điều này có thể làm tăng nguy cơ sẩy thai, chuyển dạ sinh non và các biến chứng khác.

Cổ tử cung ngắn ảnh hưởng như thế nào đến việc mang thai?

Cổ tử cung ngắn bất thường khiến cổ tử cung dễ bị giãn ra và không bảo vệ được thai nhi và thai phụ.

Cổ tử cung ngắn làm tăng nguy cơ sẩy thai, sinh non. Các bác sĩ định nghĩa chuyển dạ sinh non là những thay đổi ở cổ tử cung xảy ra trước tuần thứ 37 của thai kỳ. Chuyển dạ sinh non là một yếu tố nguy cơ gây sảy thai, thai nhẹ cân, xuất huyết não,…

Dựa trên những nghiên cứu trước đó, Hiệp hội Y học Bà mẹ và thai nhi công bố cổ tử cung ngắn làm tăng nguy cơ chuyển dạ sinh non gấp 6 lần ở phụ nữ mang đơn thai và gấp 8 lần ở phụ nữ mang song thai.

Có nhiều yếu tố có thể gây ra sinh non và các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mối liên quan rõ ràng giữa cổ tử cung ngắn và chuyển dạ sớm. Ví dụ, một nghiên cứu về những phụ nữ có cổ tử cung rất ngắn (dưới 15 mm) cho thấy cổ tử cung ngắn gây chuyển dạ sớm chiếm 86% các trường hợp chuyển dạ sinh non trước 28 tuần và 58% các trường hợp chuyển dạ sinh non trước 32 tuần.

Chẩn đoán

Các bác sĩ thường đo chiều dài cổ tử cung trong những lần siêu âm đầu thai kỳ nhưng siêu âm qua âm đạo lại cho kết quả đáng tin cậy nhất. Loại siêu âm này được thực hiện bằng cách đưa đầu dò vào âm đạo để có hình ảnh rõ ràng hơn về cổ tử cung.

Siêu âm tử cung qua đầu dò âm đạo. Nguồn ảnh: medindiaMột nghiên cứu năm 2017 cho thấy khi siêu âm qua ổ bụng có cổ tử cung ngắn hơn 29 mm thì siêu âm qua đường âm đạo có khả năng xác nhận rằng cổ tử cung ngắn 

Hiệp hội Y học Bà mẹ-Thai nhi khuyến cáo nên kiểm tra chiều dài cổ tử cung định kỳ cho những phụ nữ mang thai có tiền sử chuyển dạ sinh non. Nếu bác sĩ lâm sàng nghĩ tới cổ tử cung ngắn, họ có thể đánh giá chiều dài cổ tử cung bằng siêu âm qua âm đạo ở tuần 16 - 20. Nếu người bệnh có tiền sử chuyển dạ sinh non hoặc chẩn đoán cổ tử cung ngắn, bác sĩ có thể siêu âm sớm hơn.

Cổ tử cung dài dưới 25 mm được coi là cổ tử cung ngắn. Tuy nhiên, một số bác sĩ sử dụng các tiêu chuẩn khác nhau và họ có thể coi chiều dài từ 20 – 30 mm là ngắn.

Nhìn chung, bất kỳ ai có tiền sử chuyển dạ sinh non hoặc cổ tử cung ngắn cần thông báo cho bác sĩ.

Điều trị

Có hai phương pháp điều trị chính. Đối với một số bệnh nhân, bác sĩ có thể chỉ định khâu vòng cổ tử cung. Phương pháp này làm giảm nguy cơ sảy thai hoặc chuyển dạ sinh non.

Phương pháp khâu vòng cổ tử cung. Nguồn ảnh: obgynofatlanta

Các bác sĩ khuyên không nên khâu vòng cổ tử cung ở những người phụ nữ mang song thai hoặc đa thai. Phương pháp khâu vòng cổ tử cung có hiệu quả nhất trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Hầu hết các bác sĩ sẽ không tiến hành thủ thuật này sau tuần 23. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi về việc áp dụng phương pháp này và một người có thể không đủ điều kiện.

Một đánh giá năm 2017 với 15 nghiên cứu đã chỉ ra rằng khâu cổ tử cung làm giảm nguy cơ sinh non ở những phụ nữ có nguy cơ cao - vẫn chưa rõ liệu các phương pháp khác có thể hiệu quả hơn, đặc biệt là progesterone đặt âm đạo hay không.

Progesterone đặt âm đạo có thể được dùng dưới dạng thuốc đạn hoặc thuốc tiêm. Ví dụ, bác sĩ có thể chỉ định thuốc đạn cho phụ nữ có cổ tử cung ngắn nhưng không có tiền sử sinh non.

Theo một nghiên cứu năm 2013, progesterone đặt âm đạo làm giảm 44% nguy cơ sinh trước 33 tuần.

Nguyên nhân

Có thể không tìm được nguyên nhân gây cổ tử cung ngắn. Một số yếu tố nguy cơ dẫn đến cổ tử cung ngắn và hở eo cổ tử cung bao gồm:

• Dị tật tử cung như tử cung hai sừng

Những người đã từng sinh non trước đây có nguy cơ sinh non cao hơn trong tương lai.

Khi nào cần đi khám?

Hầu hết phụ nữ không biết chiều dài cổ tử cung của họ. Những người có tiền sử chuyển dạ sinh non, tổn thương cổ tử cung hoặc sẩy thai muộn cần đánh giá chiều dài của cổ tử cung.

Mỗi phụ nữ mang thai cần trao đổi với bác sĩ về các yếu tố nguy cơ cá nhân và các bệnh lí khác kèm theo.

Bất kỳ ai cảm thấy lo lắng về khả năng sinh non có thể yêu cầu đo cổ tử cung qua đường âm đạo, ngay cả khi không có yếu tố nguy cơ.

Phụ nữ mang thai có cổ tử cung ngắn nên đi khám nếu như:

• Bị chảy máu âm đạo.
• Các triệu chứng chuyển dạ như các cơn co tử cung
• Rỉ nước ối từ âm đạo.
• Thai ngừng hoặc giảm cử động 

Nếu không thể liên lạc với bác sĩ hãy đến phòng cấp cứu ngay

Tiên lượng

Điều trị cổ tử cung ngắn hiệu quả nhất là trước tuần 24 của thai kỳ. Phụ nữ mang thai nếu được điều trị kịp thời sẽ mang thai và chuyển dạ không biến chứng.

Ngay cả khi phụ nữ chuyển dạ sinh non, các phương pháp như progesterone đặt âm đạo hoặc khâu vòng cổ tử cung vẫn có thể làm chậm quá trình chuyển dạ vài tuần, giúp thai nhi có thêm thời gian phát triển. Điều này làm giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng.

Xem thêm:

• Hở eo tử cung: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
• Tìm hiểu về thủ thuật khoét chóp cổ tử cung bằng vòng điện
• U nang Naboth: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
• U xơ cổ tử cung: Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
• Viêm cổ tử cung: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị