Một số vấn đề thường gặp là bong gân dây chằng, rách sụn chêm, viêm gân và tình trạng đầu gối ở vận động viên điền kinh. Nếu bạn bị chấn thương khớp gối cũ mà không được điều trị đúng cách có thể gây triệu chứng ngay hoặc đau kéo dài.
Nguyên nhân khác gây đau đầu gối
- Viêm bao hoạt dịch. Bursa là một túi chứa chất hoạt dịch của khớp nằm dưới da. Bao hoạt dịch giúp tránh ma sát khi khớp chuyển động. Vận động đầu gối nhiều, ngã, hoặc cúi và quỳ nhiều lần có thể gây kích ứng vùng xương bánh chè. Điều đó dẫn đến đau và sưng tấy. Các bác sĩ gọi đây là bệnh viêm bao hoạt dịch trước xương bánh chè.
- Trật khớp xương bánh chè. Tình trạng xương bánh chè trật ra khỏi vị trí giải phẫu, gây đau và sưng đầu gối. Bác sĩ gọi đây là “trật khớp xương”.
- Hội chứng dải chậu chày (iliotiiotics band syndrome). Dải chậu chày là một phần mô liên kết chạy từ hông xuống phần ngoài của đầu gối. Khi hoạt động quá mức có thể dần dần dẫn đến viêm. Do đó gây ra đau bên ngoài đầu gối. Tình trạng này thường gặp ở những người chạy khi xuống dốc.
- Rách sụn chêm. Đôi khi, chấn thương đầu gối có thể khiến sụn bị rách. Các cạnh thô này có thể bị kẹt trong khớp, gây đau và sưng. Nhiều khi sẽ có cảm giác bị “khựng” ở khớp khi họ hoạt động.
- Bệnh Osgood-Schlatter. Tình trạng này xảy ra ở trẻ em, khi xương và các bộ phận khác của đầu gối vẫn phát triển. Bệnh có thể gây ra sưng đau bên dưới đầu gối, điểm bám gân từ xương bánh chè với cẳng chân. Tập thể dục quá sức và kích thích ở một điểm ở phía dưới đầu gối gọi là củ chày thường khiến vùng này bị đau. Cơn đau có thể đến và biến mất theo thời gian. Bệnh phổ biến ở nam và nữ thanh thiếu niên.
- Bệnh viêm xương khớp. Bệnh viêm khớp do “mài mòn”. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra đau đầu gối sau 50 tuổi. Tình trạng này khiến khớp gối đau hoặc sưng khi hoạt động. Các khớp bị ảnh hưởng bởi viêm xương khớp cũng có thể bị cứng khớp vào buổi sáng.
- Viêm gân bánh chè. Tình trạng viêm ở gân nối xương bánh chè với xương chày. Gân là những dải mô dai giúp gắn các cơ với xương. Khi tập thể dục quá sức, gân có thể bị viêm và gây đau. Bạn cũng có thể nghe "đầu gối của người nhảy" vì nhảy lặp đi lặp lại là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh này.
- Hội chứng đau bánh chè - đùi. Các vấn đề về mất cân bằng cơ, căng cơ và dây chằng thường gây ra đau đầu gối và thỉnh thoảng bị khuỵu, có nghĩa là đầu gối đột nhiên không thể chịu được sức nặng. Đó không phải là do chấn thương. Hội chứng này phổ biến ở phụ nữ hơn là nam giới.
Nếu bạn hoặc bạn đồng hành bị chấn thương khớp gối, hãy gọi 115 nếu:
- Khớp gối hoặc xương bị biến dạng.
- Không thể dồn trọng lượng vào chân
- Đau đớn tột cùng.
- Sưng nề, ngứa ran hoặc tê dưới đầu gối.
Triệu chứng của chấn thương khớp gối
Rõ ràng là rất đau! Tuy nhiên, loại đau và vị trí đau có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân. Các triệu chứng có thể:
- Đau, thường là khi gập hoặc duỗi thẳng đầu gối (kể cả khi đi xuống cầu thang)
- Sưng tấy
- Khó đặt trọng lượng lên đầu gối
- Các vấn đề khi di chuyển đầu gối
- Khuỵu đầu gối hoặc "khóa gối"
Nếu bạn có những triệu chứng này, hãy đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ thăm khám đầu gối. Bạn cũng có thể cần chụp X-quang hoặc MRI để xem chi tiết hơn về khớp.
Điều trị giảm đau đầu gối
Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào chấn thương cụ thể. Các chấn thương nhẹ đến trung bình thường sẽ tự hồi phục. Để tăng tốc độ hồi phục, bạn có thể:
- Để đầu gối nghỉ ngơi. Nghỉ một vài ngày tránh hoạt động cường độ cao.
- Chườm đá để giảm đau và sưng tấy. Chườm trong 15 đến 20 phút sau mỗi 3 đến 4 giờ. Thực hiện liên tục trong 2 đến 3 ngày hoặc cho đến khi hết đau.
- Băng ép đầu gối. Dùng băng chun, đai để băng khớp. Băng ép giúp giảm sưng.
- Kê cao đầu gối bằng một chiếc gối dưới gót chân khi ngồi hoặc nằm để giảm sưng tấy.
- Dùng thuốc chống viêm. Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen sẽ giúp giảm đau và sưng tấy. Dùng thuốc theo hướng dẫn sử dụng. Những loại thuốc này có thể có tác dụng phụ, vì vậy chỉ nên sử dụng ngay thời điểm đau hoặc khi bác sĩ đề nghị.
- Tập luyện các bài tập kéo giãn và tăng cường sức mạnh nếu bác sĩ đề nghị. Bạn cũng có thể muốn thực hiện vật lý trị liệu.
Hẹn khám với bác sĩ nếu vẫn còn đau sau 2 tuần điều trị tại nhà, nếu đầu gối nóng lên hoặc nếu sốt kèm theo đau và sưng đầu gối.
Một số người bị đau đầu gối cần được điều trị nhiều hơn. Ví dụ, nếu bị viêm bao hoạt dịch, bác sĩ có thể cần phải hút dịch từ bao hoạt dịch ở đầu gối. Nếu bạn bị viêm khớp, bạn có thể cần tiêm corticosteroid không thường xuyên để làm dịu tình trạng viêm. Và nếu bạn bị rách dây chằng hoặc chấn thương đầu, bạn có thể phải phẫu thuật.
Thời gian hồi phục
Thời gian phục hồi tùy thuộc vào chấn thương. Ngoài ra, một số người có thể hồi phục nhanh hơn bình thường.
Nếu tình trạng đầu gối cải thiện, bạn có thể tham khảo bác sĩ để có những bài tập không làm trầm trọng hơn tình trạng đó. Ví dụ, những người chạy bộ có thể thử bơi lội hoặc các loại bài tập có tác động đến tim mạch thấp hơn.
Dù là tập luyện gì, cũng đừng nên vội vàng. Có thể trở lại mức độ hoạt động thể chất bình thường khi:
- Bạn không cảm thấy đau ở đầu gối khi gập hoặc duỗi thẳng.
- Bạn không cảm thấy đau đầu gối khi đi bộ, chạy bộ, chạy nước rút hoặc chạy nhảy.
- Đầu gối bên chấn thương có cảm giác khỏe như đầu gối còn lại.
Phòng ngừa đau đầu gối
Mặc dù khó để tránh các chấn thương, nhưng bạn có thể thực hiện các bước sau để giảm khả năng xảy ra.
- Ngừng tập nếu cảm thấy đau ở đầu gối.
- Nếu muốn tập luyện cường độ cao, hãy tập dần dần.
- Duỗi chân trước và sau khi tập.
- Sử dụng băng gối để ngăn ngừa viêm bao hoạt dịch, đặc biệt nếu bạn phải quỳ nhiều.
- Mang giày vừa vặn và có khả năng đệm.
- Giữ cho cơ đùi chắc khỏe bằng cách kéo căng và tăng cường sức mạnh thường xuyên.
- Nếu bạn thừa cân, hãy cố gắng giảm cân để giảm bớt áp lực cho các khớp, trong đó có đầu gối.
Xem thêm:
- Đau khớp gối: Nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa
- Chấn thương khớp gối: Phân loại, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Bầm tím đầu gối: Các biện pháp điều trị và thời gian lành bệnh
