Giãn tĩnh mạch dạ dày thường có thể được phân biệt thành tâm vị hoặc đáy vị tùy thuộc vào vị trí của chúng. Các tĩnh mạch dưới niêm mạc của dạ dày phồng lên (giãn ra) do giãn tĩnh mạch dạ dày. Khi áp lực ở tĩnh mạch cửa lớn hơn áp lực ở tĩnh mạch chủ dưới, các bệnh lý thứ phát phát triển dẫn đến các mạch dưới niêm mạc trong dạ dày bị phồng lên và hình thành. Điều này có thể đe dọa tính mạng khi xuất huyết nội mức độ nhiều khi áp lực cửa cao hơn 12 mm Hg.
Giãn tĩnh mạch có liên hệ chặt chẽ với xơ gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
Các triệu chứng của giãn tĩnh mạch chảy máu
Ban đầu, giãn tĩnh mạch dạ dày không biểu hiện triệu chứng, nhưng chúng rất nhạy cảm và có xu hướng vỡ ra khi áp lực chỉ rất nhỏ, dẫn đến xuát huyết nội mức độ nhiều. Các triệu chứng phổ biến nhất của giãn tĩnh mạch chảy máu là phân có màu đen hoặc có máu, nôn ra máu, hạ huyết áp, nhịp tim cao, chóng mặt và sốc.
Các triệu chứng liên quan đến bệnh lý gan
Xơ gan hoặc bệnh gan mạn tính là nguyên nhân phổ biến nhất gây tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Dưới đây là một số dấu hiệu gợi ý giãn tĩnh mạch có thể gặp ở bệnh nhân xơ gan:
- Suy nhược và mệt mỏi liên tục
- Chán ăn dẫn đến sụt cân
- Dễ bị bầm tím và chảy máu nhiều
- Chuột rút và yếu cơ
- Teo tinh hoàn (ở nam giới)
- Cổ chướng (tràn dịch ổ bụng)
- Buồn nôn và nôn
- Vàng da
- Nước tiểu sẫm màu
- Sao mạch (sự phát triển của các mạch máu mới nhìn giốngmạng nhện ở dưới da)
- Tắc mật (tắc nghẽn mật và các biến chứng liên quan)
- Bệnh lý não gan (thay đổi hành vi do mất trí nhớ và mất chức năng trí tuệ)
- Co cứng Dupuytren (các ngón tay cong về phía lòng bàn tay do các vấn đề về cơ)
- Các đặc điểm của bàn tay và móng tay bị thay đổi như ban đỏ lòng bàn tay và các đốm trắng ở móng tay
- Asterixis (bàn tay lắc giống như chim vỗ cánh).
Các triệu chứng liên quan đến tăng áp lực tĩnh mạch cửa
Áp lực tăng lên trong tĩnh mạch cửa khiến máu bị đẩy ra khỏi gan. Máu này được chuyển hướng vào các mạch nhỏ hơn có thành mỏng và không có khả năng chứa lượng máu lớn, khiến chúng phồng lên và vỡ ra. Bệnh nhân tăng áp lực tĩnh mạch cửa cũng có thể có những biểu hiện phức tạp nghiêm trọng sau đây.
- Bụng chướng có thể là triệu chứng của sự tích tụ chất lỏng trong ổ bụng. Ở đây các thành trước của bụng bị giãn ra, được biểu thị bằng các tĩnh mạch nổi lên ngay dưới da.
- Đi ngoài phân đen hoặc nôn máu là tình trạng nôn ra máu và / hoặc bài tiết phân có màu sẫm, cho thấy có máu khô.
- Sốt và đaubụng là các triệu chứng của viêm phúc mạc do vi khuẩn, một bệnh nhiễm trùng của dịch cổ chướng được tìm thấy ở bệnh nhân xơ gan mạn tính.
- Hành vi bất thường cho thấy sự hiện diện của hội chứng tâm thần kinh. Tình trạng này xảy ra khi có căng thẳng chuyển hóa nghiêm trọng do chảy máu trong đường tiêu hóa, nhiễm trùng hoặc bất thường điện giải.
- Đi ngoài phân máu là tình trạng tìm thấy máu trong phân.
- Đầu sứa là tình trạng các tĩnh mạch dạ dày phát triển từ rốn xuống dưới dạng hình cây cọ.
Nguồn ảnh: https://www.healthline.com
- Trĩ hậu môn là hiện tượng chảy máu không gây đau khi đại tiện.
- Cổ chướng là hiện tượng tụ dịch bất thường (trên 25 ml) bên trong khoang phúc mạc, chủ yếu gặp ở bệnh nhân mắc bệnh lý về gan.
Nguồn ảnh: https://factdr.com
- Thoát vị cạnh rốn là tình trạng một túi nhỏ được hình thành gần rốn. Cơ bụng yếu khiến cho các chất chứa trong ruột và thậm chí cả ruột đầy sa vào túi này.
Các triệu chứng liên quan khác là các triệu chứng tăng lưu thông máu, biểu hiện như mạch không đều và liên tục, tay và chân rất ấm, giảm áp lực động mạch và âm thanh rõ rệt của dòng máu xung quanh màng ngoài tim.
Các dấu hiệu quan trọng khác của tăng áp lực tĩnh mạch cửa có thể dẫn đến giãn tĩnh mạch:
- Da tái nhợt là dấu hiệu của tình trạng xuất huyết nội đang diễn ra.
- Lưỡi, môi và các bộ phận bên ngoài khác có màu hơi xanh cho thấy quá trình oxy hóa trong máu bị giảm, được gọi là chứng xanh tím.
- Thở gắng sức, còn được gọi là khó thở, là tình trạng bệnh nhân cảm thấy khó khăn khi thở. Bệnh nhân thở nhanh có nhịp thở tăng trên mức bình thường. Nguyên nhân có thể là bệnh lý hoặc các vấn đề về chuyển hóa.
- Sao mạch là những tĩnh mạch hình mạng nhện thực chất là những mạch máu giãn bất thường, thường thấy nhất ở tứ chi.
Nguồn ảnh: https://dermnetnz.org
- Hôi miệng có nghĩa là hơi thở có mùi hôi gần giống như mùi phân xảy ra trong bệnh tăng áp lực tĩnh mạch cửa do bất kỳ nguyên nhân nào (xơ gan).
Kích thước của gan là một dấu hiệu quan trọng của bệnh liên quan. Tiếng thổi liên tục có thể nghe được do dòng chảy nhanh và không ổn định trong các tĩnh mạch bàng hệ và bệnh trĩ biểu hiện chảy máu và phân đen.
Giãn tĩnh mạch chảy máu là một tình trạng cấp cứu, nhưng chúng có thể được hạn chế bằng cách sử dụng thuốc chẹn beta và băng. Điều trị kháng sinh cũng được khuyến cáo để giảm tái phát và biến chứng.
Xem thêm:
