Chảy máu do giãn tĩnh mạch dạ dày là tình trạng nghiêm trọng nhất dẫn đến biến chứng nghiêm trọng và cần được kiểm soát hoặc quản lý bằng sự kết hợp của nhiều kỹ thuật điều trị.
Những bệnh nhân bị xơ gan hoặc tăng áp lực tĩnh mạch cửa dễ bị xuất huyết tĩnh mạch dạ dày hơn những bệnh nhân bị huyết khối tĩnh mạch lách (SVT).
Xuất huyết dẫn đến mất nhiều máu, cần được bù bằng cách truyền máu để đảm bảo tuần hoàn và duy trì mức hemoglobin 7-8 g / dL.
Đây là phương pháp cấp cứu để giảm nguy cơ xuất huyết tái phát và tử vong. Giãn tĩnh mạch dạ dày được điều trị bằng cách dự phòng sơ cấp và dự phòng thứ cấp. Phương pháp điều trị sơ cấp bao gồm điều trị bằng thuốc.
Dự phòng sơ cấp
Những bệnh nhân xuất huyết do giãn tĩnh mạch ngay lập tức được sử dụng các kháng thể dự phòng ở giai đoạn ban đầu để giảm tử vong và nhiễm trùng.
Thuốc vận mạch (somatostatin, terlipressin, hoặc octreotide) thường được dùng cho bệnh nhân xơ gan, được coi là liệu pháp đầu tay.
Nguồn ảnh: https://www.cphi-online.com/Đã có các bằng chứng chỉ ra thuốc vận mạch hữu ích trong giãn tĩnh mạch dạ dày liên quan đến chứng giãn tĩnh mạch thực quản; tuy nhiên, cần phải có những nghiên cứu sâu hơn để đưa ra bằng chứng về việc sử dụng các thuốc vận mạch dành riêng cho xuất huyết tiêu hóa.
Dự phòng thứ cấp
Điều trị dự phòng thứ cấp bao gồm các liệu pháp nội soi và các thủ thuật liên quan đến chẩn đoán hình ảnh.
Nội soi trị liệu
Các liệu pháp nội soi điều trị chảy máu do giãn tĩnh mạch dạ dày là thắt băng nội soi, liệu pháp gây xơ hóa, keo cyanoacrylate và thrombin.
- Thắt: Trong quá trình thắt, các tĩnh mạch chảy nhiều máu sẽ được thắt lại bằng cách sử dụng dây cao su để ngăn mất máu. Phương pháp này không hiệu quả trong điều trị giãn tĩnh mạch dạ dày so với chảy máu thực quản, và có tỷ lệ tái phát và chảy máu cao.
- Liệu pháp gây xơ hóa: Liệu pháp gây xơ nội soi bao gồm một dung dịch muối được gọi là chất tạo bọt, khi được tiêm vào tĩnh mạch sẽ ngăn các tĩnh mạch đang chảy máu bằng cách làm đông máu. Liệu pháp xơ hóa được thực hiện với sự kết hợp của keo cyanoacrylate mang lại hiệu quả cao hơn. Tuy nhiên, phương pháp này có các tác dụng phụ như đau bụng và đau sau xương ức, sốt, chảy máu tái phát, khó nuốt và loét. Đây cũng là một cách tiếp cận không hiệu quả đối với bệnh giãn tĩnh mạch dạ dày.
- Keo cyanoacrylate: Cyanoacrylate có thể trùng hợp nhanh chóng với máu hoặc dịch mô. Do đó, nó được sử dụng như một kỹ thuật kết dính mô để điều trị giãn tĩnh mạch dạ dày. Kết hợp với N-butyl-cyanoacrylate và isobutyl-2-cyanoacrylate, sau đó tiêm vào tĩnh mạch qua kim bằng nội soi. Các tĩnh mạch chảy máu được làm sạch bằng dầu ethiod hóa và sau đó được dán lại với nhau. Quá trình này được lặp lại cho đến khi các búi giãn bị loại bỏ hoàn toàn. Kỹ thuật này hiệu quả và an toàn để điều trị giãn tĩnh mạch dạ dày, nhưng dẫn đến những biến chứng ít gặp như nhồi máu lách, áp xe tuyến thượng thận và thuyên tắc phổi.
- Thrombin: Hợp chất thrombin ảnh hưởng đến quá trình cầm máu bằng cách làm đông máu. Phương pháp này được sử dụng trong điều trị giãn tĩnh mạch dạ dày. Thrombin được sử dụng phổ biến nhất là thrombin từ bò. Chúng dễ dàng hình thành sự ngưng kết tiểu cầu khi được tiêm vào tĩnh mạch và kết quả là tạo ra cục máu đông. Cách làm này rất hiệu quả và không gây ra những tác dụng không mong muốn cho người bệnh. Ngoài ra, các nghiên cứu gần đây đã sử dụng thrombin ở người để kiểm soát chảy máu trong các tĩnh mạch dạ dày và dẫn đến mức độ cầm máu lớn hơn. Chúng hiệu quả, an toàn và không gay chảy máu tái phát sau khi điều trị.
Các thủ thuật liên quan đến chẩn đoán hình ảnh
Giãn tĩnh mạch dạ dày được điều trị thông qua các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như Can thiệp nội mạch nút búi giãn tĩnh mạch dạ dày ngược dòng (BRTO) và Tạo đường thông cửa chủ trong gan qua tĩnh mạch cảnh trong (TIPS).
- Tạo đường thông cửa chủ trong gan qua tĩnh mạch cảnh trong (TIPS).
Nguồn ảnh: https://www.cirse.orgThủ thuật này nối các tĩnh mạch trong gan được gọi là TIPS. Nó đã được nghiên cứu kỹ trong việc quản lý giãn tĩnh mạch thực quản nhưng ít được nghiên cứu hơn về giãn tĩnh mạch dạ dày. Trong TIPS, việc nối giữa các tĩnh mạch được tạo ra bằng cách sử dụng stent để thay thế. Kỹ thuật thường có 3 điểm yếu: độ bền, bệnh lý não gan và ảnh hưởng của nó đối với chức năng gan. Vấn đề chính là TIPS được khắc phục bằng cách bao phủ stent bằng silicone và polytetramethylene. Mặc dù khả độ bền của phương pháp TIPS được tăng lên bằng cách sử dụng các stent được che phủ, hai vấn đề còn lại vẫn tồn tại và chưa được giải quyết. Ngoài những hạn chế phổ biến này, còn có những khó khăn khác như việc lựa chọn bệnh nhân, những bệnh nhân bị suy giảm chức năng gan không phù hợp với TIPS.
- Can thiệp nội mạch nút búi giãn tĩnh mạch dạ dày ngược dòng (BRTO)
Nguồn ảnh: https://www.cirse.org BRTO được sử dụng để điều trị giãn tĩnh mạch dạ dày. Một ống thông có bóng được đưa vào tĩnh mạch. Các tĩnh mạch dạ dày được phân biệt và dẫn lưu qua chụp cắt lớp. Sau đó, tĩnh mạch được làm thuyên tắc và dùng chất gây xơ để loại bỏ tất cả các búi giãn. Đây là một phương pháp điều trị thành công và được chấp nhận rộng rãi. Nó được sử dụng như một biện pháp dự phòng sơ cấp hoặc thứ cấp. Phương pháp này được phát hiện để kiểm soát tốc độ chảy máu so với các phương pháp điều trị khác và cũng làm tăng lưu lượng máu ở cửa gan, do đó tăng cường chức năng gan. Mặc dù là một phương pháp điều trị thành công hơn TIPS, nhưng nó cũng gây ra một số tác dụng phụ thường gặp (đau bụng, sốt, tràn dịch màng phổi và đái ra huyết sắc tố). Tác dụng phụ chủ yếu là rung nhĩ, có thể dẫn đến đột quỵ.
Xem thêm:
