(Nguồn ảnh turbosquid.com)
Nguyên nhân gãy tay
Hầu hết tất cả các chấn thương ở cánh tay dẫn đến gãy xương đều có nguyên nhân từ 2 nguyên nhân lớn: té ngã và chấn thương trực tiếp.
- Cú ngã điển hình dẫn đến gãy xương xảy ra khi bạn ngã với bàn tay dang rộng. Vị trí gãy xương có thể từ cổ tay lên đến vai tùy thuộc vào hướng ngã, tuổi và các yếu tố khác làm thay đổi lực tác động lên xương.
- Chấn thương trực tiếp có thể là do một cú đánh trực tiếp từ một vật như gậy, chấn thương trong một vụ tai nạn xe hơi hoặc bất kỳ tai nạn nào gây ra tác dụng lực trực tiếp lên một phần của cánh tay.
Các triệu chứng gãy cánh tay
Hầu hết các cánh tay bị gãy đều có các triệu chứng sau:
- Đau nhiều và đau tăng khi cử động cánh tay
- Sưng tấy
- Biến dạng rõ ràng so với cánh tay còn lại
- Có thể có vết thương hở do xương đâm thủng da hoặc do da bị cắt trong quá trình chấn thương
- Giảm cảm giác hoặc không có khả năng cử động chi, có thể cho thấy tổn thương thần kinh
Khi nào cần đi khám?
Hãy đi khám ngay khi bị tai nạn nếu có những dấu hiệu sau:
- Cơn đau đáng kể không thuyên giảm bằng nước đá và thuốc giảm đau tại nhà như paracetamol hoặc ibuprofen
- Sưng nhiều hoặc biến dạng nhẹ ở cánh tay so với cánh tay đối diện
- Đau đáng kể khi sử dụng hoặc hạn chế sử dụng cánh tay bị ảnh hưởng
- Đau ở một phần cụ thể của cánh tay khi ấn vào
Bạn cũng có thể cần tới ngay phòng cấp cứu trong tình trạng:
- Nhìn thấy xương nhô ra qua da
- Chảy máu nhiều do vết thương hở
- Hoàn toàn mất cử động hoặc cảm giác của một phần cánh tay
- Dị dạng rõ ràng trông khác hẳn so với vẻ ngoài bình thường
- Mất ý thức
- Nhiều thương tích khác
Thăm khám và xét nghiệm
Bác sĩ tiến hành thăm khám đầu tiên bằng việc xem xét bệnh sử và khám sức khỏe toàn diện. Bằng cách tìm hiểu các chi tiết của vụ tai nạn, bác sĩ có thể xác định được tổn thương nào có thể xảy ra dựa trên cơ chế của chấn thương.
Sau khi xem xét bệnh sử, thầy thuốc sẽ khám sức khỏe toàn diện, đặc biệt tập trung vào những vùng bị đau. Bác sĩ sẽ tìm kiếm các dấu hiệu của gãy xương (chẳng hạn như sưng tấy hoặc biến dạng) và kiểm tra xem có thể bị tổn thương thần kinh hoặc mạch máu hay không.
Gãy xương cẳng tay với nhiều mảnhChụp X-quang thường là xét nghiệm được sử dụng để đánh giá xương bị gãy. Ít nhất 2 tư thế của cánh tay được chụp. Thông thường hầu hết các xương gãy sẽ có vết gãy rõ ràng hoặc bất thường khác trên phim chụp X-quang. Một số vết gãy không phải lúc nào cũng có thể nhìn thấy trên lần chụp X-quang đầu tiên. Trong những trường hợp đó, chụp CT hoặc MRI có thể được thực hiện ngay lập tức để đánh giá thêm, hoặc chụp X-quang tư thế khác có thể được thực hiện vào một ngày sau đó.Sơ cứu
- Khía cạnh quan trọng nhất của sơ cứu là cố định cánh tay. Hãy làm điều này bằng cách biến chiếc khăn thành một chiếc địu. Đặt nó dưới cánh tay và sau đó treo quanh cổ. Một phương pháp thay thế để giữ cho cánh tay không cử động là đặt một tờ báo được cuộn lại và dán dọc theo vùng bị sưng rồi băng lại tại chỗ.
- Chườm đá vào vùng bị thương. Điều này có thể giúp giảm đau và sưng tấy. Cho đá vào túi và để trên cánh tay khoảng 20-30 phút mỗi lần. Có thể hữu ích nếu bạn đặt một chiếc khăn quanh túi đá hoặc giữa túi và da để bảo vệ da không bị quá lạnh. Không bao giờ chườm đá trực tiếp lên da.
Điều trị y tế
Khía cạnh quan trọng nhất của việc điều trị gãy xương là xác định trường hợp nào có thể được điều trị bằng chăm sóc ngoại trú và trường hợp nào cần nhập viện.
Trong hầu hết các trường hợp, cánh tay bị gãy sẽ có thể được điều trị tại khoa cấp cứu.
- Hầu hết các trường hợp gãy xương sẽ cần phải nẹp hoặc bó bột một phần để ổn định xương gãy. Một số trường hợp gãy, đặc biệt là ở cánh tay trên và vai có thể chỉ cần bất động trong địu.
- Ngoài việc nẹp tay gãy, thầy thuốc sẽ kê đơn thuốc giảm đau và chườm đá để giảm sưng.
- Thông thường, những vết thương phải nhập viện là:
- Xương chọ ra da hoặc có vết rách trên vùng bị gãy
- Gãy xương có liên quan đến tổn thương thần kinh
- Gãy xương có liên quan đến tổn thương mạch máu
- Gãy xương phức tạp có nhiều lần gãy, liên quan đến khớp hoặc không thể ổn định tại phòng cấp cứu hoặc phòng khám
Xử trí tiếp theo
Hầu hết các trường hợp gãy tay không cần nhập viện. Đối với tất cả các trường hợp gãy xương khác, bác sĩ điều trị sẽ đề nghị bạn tái khám với bác sĩ chỉnh hình. Khi đó, bác sĩ chỉnh hình sẽ xác định xem cần chăm sóc gì thêm (tiếp tục nẹp, bó bột hoặc phẫu thuật) dựa trên loại gãy xương.
Các hướng dẫn theo dõi bổ sung cho trường hợp gãy xương bao gồm:
- Mang bất kỳ thiết bị hỗ trợ nào (ví dụ như nẹp, đai) cho đến khi bác sĩ gặp bạn để đánh giá tiếp.
- Giữ cho thanh nẹp sạch sẽ và khô ráo.
- Chườm đá vào vùng bị thương trong 20-30 phút 4-5 lần một ngày.
- Giữ cánh tay của bạn cao hơn tim càng nhiều càng tốt để giảm sưng. Dùng gối để chống cánh tay khi ở trên giường hoặc ngồi trên ghế.
- Uống thuốc giảm đau theo chỉ định. Không uống rượu hoặc lái xe nếu bạn đang dùng thuốc giảm đau có chất gây mê.
- Gọi cho bác sĩ nếu bạn bị đau nhiều hơn, mất cảm giác hoặc nếu ngón tay hoặc bàn tay của bạn chuyển sang màu xanh hoặc lạnh.
Phòng ngừa
Có 2 cách chính để giúp ngăn ngừa gãy tay.
- Mang thiết bị an toàn cá nhân thích hợp để bảo vệ. Đeo đai an toàn trên ô tô, sử dụng thiết bị bảo vệ cổ tay khi trượt patanh và đeo miếng đệm thích hợp cho các môn thể thao tiếp xúc đều là những cách tốt để ngăn ngừa gãy xương.
- Phòng ngừa và điều trị loãng xương, đặc biệt ở phụ nữ lớn tuổi. Những phụ nữ này có xu hướng bị gãy xương nhiều hơn khi họ già đi. Ở nhóm này, việc sử dụng canxi bổ sung và estrogen thay thế sẽ giúp giảm thiểu số ca gãy xương do xương yếu. Phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh loãng xương là phòng ngừa. Điều này được thực hiện tốt nhất trong giai đoạn đầu đời bằng cách xây dựng xương chắc khỏe hơn thông qua một chế độ ăn uống tốt và tập thể dục
Tiên lượng
Phần lớn các vết gãy sẽ lành và phục hồi cử động bình thường của cánh tay.
Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng kết quả cuối cùng của gãy xương:
- Điều trị sớm hơn thường cải thiện kết quả.
- Gãy xương ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên có xu hướng chữa lành tốt hơn.
- Gãy xương nhiều lần, liên quan đến khớp, có vết thương hở hoặc bị nhiễm trùng có thể có các biến chứng lâu lành.
- Người lớn tuổi có nguy cơ bị mất một số khả năng cử động ở cánh tay bị gãy.
- Các bệnh mạn tính như loãng xương và tiểu đường có thể làm chậm quá trình chữa bệnh.
Xem thêm:
- Gãy xương bàn chân: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và điều trị
- Gãy chân cần bao lâu để hồi phục? Phân loại và các biện pháp điều trị
- Gãy xương hàm dưới: Nguyên nhân và biện pháp điều trị
- Gãy và trật khớp hàm: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Những điều cần biết về gãy xương mác
