Nguyên nhân gây ra gãy hoặc trật khớp hàm
Chấn thương vùng mặt là nguyên nhân chính dẫn đến gãy hoặc trật khớp hàm. Xương hàm kéo dài từ cằm đến sau tai. Các loại chấn thương phổ biến có thể gây gãy xương hoặc trật khớp là:
- Lực tác động trực tiếp vào mặt
- Các chấn thương trong thể thao
- Tai nạn xe cộ
- Ngã từ trên cao
- Tai nạn công nghiệp hoặc tại nơi làm việc
Các triệu chứng
Gãy xương hàm
Các triệu chứng của gãy xương hàm bao gồm:
- Đau
- Sưng tấy mặt
- Chảy máu, bao gồm cả chảy máu từ miệng
- Khó thở
- Khó chịu khi nhai
- Cứng hàm
- Tê và bầm tím ở mặt
- Khó chịu liên quan đến răng miệng, chẳng hạn như tê nướu hoặc răng lung lay
Đau, sưng và chảy máu là những triệu chứng tức thời nhất của gãy xương hàm. Toàn bộ khuôn mặt của bạn có thể sưng lên, khiến hàm của bạn bị đau và cứng. Chảy máu miệng có thể xảy ra, gây khó thở ở một số người. Dòng chảy của máu có thể làm tắc nghẽn đường thở của bạn. Bạn có thể cảm thấy đau và ê buốt nhất khi nhai hoặc nói. Nếu bạn bị gãy xương hàm nghiêm trọng, bạn có thể bị hạn chế khả năng cử động hàm hoặc hoàn toàn không thể cử động hàm.
Tê và bầm tím ở mặt và nướu cũng là hiện tượng bình thường nếu hàm của bạn bị gãy. Gãy xương có thể gây ra biến dạng khuôn mặt của bạn. Bạn có thể nhận thấy có khối ở hàm và vùng mặt. Tác động của chấn thương cũng có thể làm răng lung lay hoặc mất răng.
Trật khớp hàm
Các dấu hiệu của trật khớp hàm có thể khác với các dấu hiệu của một hàm bị gãy. Đau là một đặc điểm và nó có thể trở nên tồi tệ hơn khi bạn cử động miệng hoặc cơ thể. Các dấu hiệu khác của trật khớp hàm bao gồm:
- Hàm của bạn có thể nhô ra quá nhiều, giống như trong tình trạng cắn quá mức.
- Bạn có thể nhận thấy rằng răng của bạn không thẳng hàng như bình thường và vết cắn của bạn có cảm giác lạ.
- Một vết cắn bất thường có thể khiến bạn không thể ngậm miệng hoàn toàn và điều này có thể gây chảy nước dãi.
- Nói có thể khó khăn.
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ chẩn đoán gãy xương hoặc trật khớp hàm bằng cách hỏi bệnh sử, khám sức khỏe và chụp X-quang vùng liên quan. Một tình trạng trật khớp đơn giản có thể được điều trị bởi bác sĩ nha khoa. Gãy xương nghiêm trọng cần phẫu thuật sẽ cần một bác sĩ chuyên khoa, chẳng hạn như bác sĩ phẫu thuật tạo hình khuôn mặt, bác sĩ phẫu thuật đầu và cổ hoặc bác sĩ phẫu thuật vùng miệng.
Phim chụp Xquang xương hàm (Nguồn ảnh evdp.net)
Điều trị
Nếu bạn bị thương ở hàm, bạn nên được điều trị càng sớm càng tốt. Trong khi chờ đợi chăm sóc y tế, hãy nâng đỡ hàm dưới của bạn để giúp ổn định nó và giữ cho đường thở của bạn được thông thoáng.
Điều trị trật khớp hàm
Bác sĩ phải nắn chỉnh hàm bị lệch về đúng vị trí. Đôi khi bác sĩ có thể làm điều này theo cách thủ công. Bạn sẽ được gây tê cục bộ, dùngthuốc giãn cơ để giảm thiểu cơn đau và giúp cơ hàm thả lỏng đủ để cho phép thực hiện thao tác. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để đặt khớp thái dương hàm trở lại vị trí bình thường.
Điều trị gãy xương hàm
Điều trị gãy xương hàm cũng có thể cần phẫu thuật, tùy thuộc vào mức độ chấn thương. Vết gãy sạch có thể tự lành khi hàm được cố định tốt. Nhiều trường hợp gãy xương hàm phức tạp hoặc gãy di lệch có thể cần phẫu thuật sửa chữa.
Buộc dây cố định
(Nguồn ảnh sjrhem.ca)
Bác sĩ có thể điều trị trật khớp và gãy xương nhẹ đơn giản bằng cách quấn băng quanh đầu và dưới cằm để giữ cho bạn không bị há rộng hàm. Thuốc chống viêm như ibuprofen (Advil, Motrin) và naproxen (Aleve) có thể làm giảm cơn đau và giảm sưng.Các trường hợp đứt gãy nghiêm trọng có thể cần phải nối dây để thúc đẩy quá trình chữa lành. Dây thun giữ cho hàm của bạn đóng lại và khớp cắn của bạn ở đúng vị trí.
Sự phục hồi sau gãy xương hàm hoặc trật khớp đòi hỏi sự kiên nhẫn. Bạn sẽ không thể mở rộng hàm của mình trong ít nhất 6 tuần trong thời gian điều trị. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng. Bạn cũng sẽ thực hiện chế độ ăn lỏng để cung cấp dinh dưỡng cho bạn trong thời gian này trong khi bạn không thể nhai thức ăn đặc.
Chế độ ăn mềm cho người bị gãy hoặc trật khớp hàm
Bạn sẽ cần phải tuân theo một chế độ ăn uống nhẹ nhàng khi phục hồi sau khi bị trật khớp hoặc gãy xương hàm. Tránh thức ăn giòn hoặc dai nếu bạn bị trật khớp hoặc gãy xương nhẹ. Các món như thịt tươi, đồ sống hoặc đồ ăn nhanh giòn có thể gây căng và đau cho hàm. Một chế độ ăn mềm bao gồm những thứ sau đây có thể dễ nhai:
- Thịt hộp
- Cháo
- Cơm chín kỹ
- Súp
- Trái cây đóng hộp
Hàm có dây sẽ cần một sự thay đổi chế độ ăn uống thậm chí còn khắt khe hơn. Vì bạn sẽ không thể mở và đóng miệng nên bạn sẽ cần nạp đủ vitamin và khoáng chất hàng ngày thông qua ống hút trong thời gian hồi phục. Nạp đủ calo có thể là mối lo ngại đối với một số người bị chấn thương hàm. Thực phẩm xay nhuyễn được chế biến với sữa nguyên chất hoặc kem có thể giúp bổ sung thêm calo khi cần thiết. Xay nhuyễn trái cây, rau và thịt nấu chín kỹ có thể cung cấp cho bạn protein và các chất dinh dưỡng khác mà bạn cần để duy trì sức khỏe. Bạn có thể sử dụng bột yến mạch, kem lúa mì và các loại ngũ cốc mềm khác làm cơ sở cho bữa ăn của mình.
Thay vì ăn 3 hoặc 4 bữa mỗi ngày, hãy ăn đến 6 -8 bữa ăn nhỏ. Ăn một lượng nhỏ trong ngày sẽ giúp bạn đáp ứng lượng calo cần thiết.
Uống sữa và nước trái cây để tăng lượng calo của bạn. Cắt giảm nước, cà phê, trà và soda ăn kiêng. Những đồ uống này không có calo.
Hãy ăn thức ăn lỏng và ấm. Răng của bạn có thể nhạy cảm hơn bình thường sau chấn thương và nhiệt độ quá cao có thể làm bạn bị đau. Dùng nước hoặc sữa để pha loãng súp, nước thịt hoặc thực phẩm đón hộp nếu độ đặc của chúng quá đặc không thể đi qua ống hút.
Phục hồi và tiên lượng
Tiên lượng rất tốt đối với hầu hết những người bị gãy hoặc trật khớp hàm. Tình trạng trật khớp không cần phẫu thuật sẽ lành sau 4 đến 8 tuần, trong khi quá trình hồi phục sau gãy xương do phẫu thuật có thể mất đến vài tháng. Trong hầu hết các trường hợp, hàm sẽ lành lại và ít ảnh hưởng về lâu dài.
Tuy nhiên, bạn có nhiều khả năng bị đau khớp hàm tái phát sau chấn thương. Đây là một tình trạng được gọi là rối loạn khớp thái dương hàm. Những người bị trật khớp hàm cũng có thể tăng nguy cơ bị trật khớp trong tương lai. Hãy bảo vệ hàm của bạn khỏi bị đau hoặc chấn thương trong tương lai bằng cách đỡ cằm khi bạn hắt hơi hoặc ngáp.
Xem thêm:
- Những điều cần biết về gãy xương mác
- Gãy xương: Phân loại, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
- Gãy tay: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Gãy xương bàn chân: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và điều trị
- Gãy chân cần bao lâu để hồi phục? Phân loại và các biện pháp điều trị
