Khoảng một nửa số trẻ em mắc bệnh hen phế quản có một số dấu hiệu của bệnh trước khi chúng được 5 tuổi. Nhưng không phải tất cả trẻ em có các triệu chứng giống như hen phế quản đều sẽ bị hen phế quản sau này khi lớn lên.
Các bác sĩ có thể điều trị bệnh hen phế quản ở trẻ bằng các loại thuốc giãn cơ trơn đường thở, giúp trẻ thở ra dễ dàng.
Bất cứ ai nhận ra dấu hiệu khó thở ở trẻ đều nên đưa trẻ đi khám. Cha mẹ và người chăm sóc có thể thực hiện các cách khác nhau để giảm những yếu tố nguy cơ và hạn chế việc trẻ tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh, chẳng hạn như khói, lông thú cưng, phấn hoa và mạt bụi.
Các triệu chứng cụ thể ở trẻ
Các triệu chứng giống như hen phế quản có thể khó nhận ra ở trẻ nhỏ. Chúng có thể giống với các dấu hiệu của các vấn đề khác, bao gồm cả các bệnh đường hô hấp.
Ở trẻ em, các triệu chứng của khó thở có thể là dấu hiệu của bệnh hen phế quản bao gồm:
- Lỗ mũi loe đỏ
- Quấy khóc
- Lờ đờ
- Thở gấp
- Thở gắng sức, như thể đang sử dụng cơ bụng để thở
- Ho vào ban đêm hoặc trong các hoạt động hàng ngày
- Vấn đề ăn uống
- Thở khò khè, tiếng huýt sáo trong lồng ngực, có thể nghe thấy từ rất xa
- Mặt, móng tay hoặc môi hơi xanh, có thể cho thấy lượng oxy máu giảm thấp thấp
Đưa trẻ đi khám ngay lập tức nếu thấy khuôn mặt trẻ có màu hơi xanh, khó ăn uống do thở nhanh, lỗ mũi phập phồng, cử động cơ hô hấp quá mức hoặc hôn mê .
Ở trẻ nhỏ, bệnh hen phế quản có thể gần giống với các tình trạng bệnh lý khác, chẳng hạn như:
- Trào ngược axit dạ dày
- Hít vào, liên quan đến việc vô tình nuốt phải thứ gì đó, chẳng hạn như chất lỏng
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên
- Viêm tiểu phế quản, một bệnh nhiễm trùng phổi
- Bệnh bạch hầu
- Dị vật bị mắc kẹt trong đường thở
- Viêm phổi
- Bệnh xơ nang
Một tình trạng khác có thể có chung các triệu chứng với bệnh hen phế quản là chứng nhuyễn thanh quản. Điều này liên quan đến việc trẻ sinh ra với một điểm yếu ở sụn ngay dưới dây thanh âm.
Kết quả là đứa trẻ có thể thở khá lớn tiếng. Trong trường hợp này, tiếng ồn phát ra từ các bộ phận của đường hô hấp trên, chẳng hạn như khí quản. Khi bé lớn hơn, sụn trở nên rắn chắc hơn.
Sự khác biệt cơ bản giữa bệnh hen phế quản và một số vấn đề sức khỏe về đường hô hấp ở trên là các triệu chứng hen phế quản có xu hướng tiếp diễn, vì hen phế quản là một tình trạng mãn tính.
Ở một đứa trẻ bị hen phế quản, các đường dẫn khí trong phổi trở nên nhỏ hơn và dễ bị viêm hơn so với những trẻ khác- ngay cả sau một thời gian ngắn mắc bệnh.
Các yếu tố rủi ro
Các yếu tố có thể làm tăng khả năng phát triển bệnh hen phế quản ở trẻ bao gồm:
- Tiền sử gia đình bị dị ứng, hen phế quản hoặc viêm da dị ứng, phổ biến nhất là bệnh chàm da
- Hút thuốc khi mang thai
- Sinh non
- Các triệu chứng nghiêm trọng hơn của nhiễm trùng đường hô hấp
Trẻ từ 6 tháng tuổi trở xuống trải qua các đợt thở khò khè cấp tính, nguyên nhân thường là do nhiễm vi rút.
Chẩn đoán hen phế quản
Chẩn đoán hen phế quản ở trẻ có thể khó khăn. Bác sĩ không thể sử dụng các xét nghiệm chức năng phổi điển hình vì trẻ không thể thở ra hoặc hít vào theo lệnh.
Do đó, các bác sĩ thường không chẩn đoán "hen phế quản" ở trẻ nhỏ. Nếu em bé có các triệu chứng giống như hen phế quản, bác sĩ có thể chẩn đoán "phản ứng của bệnh lý đường hô hấp" và xác định chẩn đoán hen phế quản khi trẻ lớn hơn nếu các triệu chứng vẫn còn.
Để kiểm tra vấn đề ở trẻ, bác sĩ có thể:
Cho thuốc giãn phế quản và xem liệu các triệu chứng có cải thiện hay không.
Thực hiện các xét nghiệm dị ứng để kiểm tra độ nhạy cảm với các tác nhân thông thường, chẳng hạn như mạt bụi, nấm mốc, lông thú cưng và phấn hoa - ở trẻ lớn hơn hoặc trẻ mới biết đi.
Chỉ định các test chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như chụp X-quang, để kiểm tra phổi.
Bác sĩ cũng có thể giới thiệu đến bác sĩ khác chuyên khoa về dị ứng hoặc phổi để xét nghiệm và điều trị thêm.
Hen phế quản là một tình trạng mãn tính không có cách chữa trị. Tuy nhiên, nhiều trẻ nhỏ có các triệu chứng giống hen phế quản, chẳng hạn như thở khò khè, không tiếp tục bị hen phế quản khi lớn lên.
Điều trị
Máy hít. Nguồn ảnh: https://indianexpress.com Máy hít và máy khí dung là 2 phương pháp đưa thuốc vào đường hô hấp điều trị cho những người bị bệnh hen phế quản.Ngay cả một đứa trẻ sơ sinh nhỏ tuổi cũng có thể dùng thuốc giãn phế quản dạng hít nhờ một ống hít có kèm miếng đệm và mặt nạ dành cho trẻ sơ sinh.
Máy khí dung, mà đôi khi mọi người gọi là máy thở khí dung, cung cấp thuốc dạng lỏng kết hợp với khí nén.
Bác sĩ sẽ dặn dò cha mẹ cho trẻ uống thuốc hen phế quản bao nhiêu lần một ngày.
Một số loại thuốc yêu cầu ống hít hoặc máy khí dung là những loại thuốc tác dụng ngắn, chẳng hạn như albuterol. Thuốc này giúp nhanh chóng giãn đường thở để dễ thở hơn.
Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc tác dụng kéo dài có chứa steroid để giảm viêm và giữ cho đường thở thông thoáng.
Điều quan trọng là một đứa trẻ cần nhận được dùng thuốc điều trị hen phế quản theo đúng chỉ định của bác sĩ. Bác sĩ có thể cung cấp hướng dẫn cụ thể, riêng cho từng cá nhân.
Kiểm soát bệnh hen phế quản tại nhà
Bác sĩ dặn dò cha mẹ cho trẻ hạn chế tiếp xúc với các chất gây dị ứng thường gây ra các triệu chứng hen phế quản. Ví dụ như khói, lông vật nuôi, phấn hoa và mạt bụi.
Cha mẹ và người chăm sóc có thể:
- Giặt khăn trải giường và đồ chơi bằng vải ít nhất một lần một tuần trong nước 130ºF (54,4ºC) hoặc nóng hơn để diệt mạt bụi
- Hút bụi ít nhất một lần một tuần để loại bỏ bụi thừa
- Ngăn khói thuốc lá xâm nhập vào nhà hoặc xe hơi
- Ngăn không cho vật nuôi vào phòng ngủ của trẻ
- Sử dụng bộ lọc không khí với bộ lọc không khí dạng hạt hiệu quả cao, hoặc HEPA, để giảm lượng bụi và mùn trong nhà
- Sử dụng tấm phủ giường chống dị ứng có dệt kín để ngăn mạt bụi xâm nhập vào nệm.
Nếu cha mẹ hoặc người chăm sóc hút thuốc, họ nên thay quần áo khi vào nhà.
Cũng có thể hữu ích khi hỏi ý kiến bác sĩ nhi khoa trước khi đưa các loại thực phẩm có khả năng gây dị ứng, chẳng hạn như đậu phộng, sữa bò, trứng và lúa mì vào chế độ ăn của trẻ - mặc dù rất hiếm khi dị ứng thực phẩm gây ra bệnh hen phế quản ở trẻ nhỏ.
Nếu tiền sử gia đình bị mẫn cảm với thực phẩm, bước đầu nên cho trẻ làm quen những loại thực phẩm này với số lượng ít để đảm bảo rằng không có phản ứng gây khó thở.
Tóm tắt
Thở khò khè và các vấn đề về hô hấp ở trẻ em có thể đáng lo ngại. Bất kỳ ai nhận thấy những dấu hiệu này hoặc các dấu hiệu khác có thể nhận biết bệnh hen phế quản nên đưa trẻ đi khám càng sớm càng tốt.
Nếu khuôn mặt của trẻ có màu xanh, hoặc nếu trẻ khó ăn uống do thở nhanh, lỗ mũi phập phồng, cử động dạ dày quá mức hoặc hôn mê, trẻ cần được điều trị cấp cứu.
Xem thêm:
- Hen phế quản: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Điều trị hen phế quản, các triệu chứng, nguyên nhân và hơn nữa
- Hen phế quản: Tất cả những điều bạn cần biết
