Các loại hơi thở có mùi và nguyên nhân
Hơi thở hôi có nhiều nguyên nhân gây ra: do khoang miệng hoặc đường tiêu hóa hoặc quá trình trao đổi chất trong cơ thể.
Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn một số loại mùi hơi thở thường gặp và nguyên nhân gây ra nó.
Hơi thở có mùi ngọt, mùi trái cây hoặc nước tẩy sơn móng tay
Người bệnh tiểu đường mà đường huyết không kiểm soát tốt có nguy cơ nhiễm toan ceton – đây là một tình trạng cấp cứu. Bên cạnh các triệu chứng khác, hơi thở người bệnh có mùi ngọt hoặc mùi trái cây.
Những người thực hiện chế độ ăn kiêng ít tinh bột “low carb”, chế độ ăn keto, chương trình paleo hoặc nhịn ăn đôi khi hơi thở có mùi kim loại, mùi ngọt. Chế độ ăn kiêng ít tinh bột khiến cơ thể thiếu đi năng lượng, do đó đốt cháy chất béo để bù lại, quá trình này giải phóng các chất hóa học gọi là axeton trong hơi thở và nước tiểu. Axeton được dùng trong nhiều loại nước tẩy sơn móng tay, do đó hơi thở có mùi giống như vậy.
Hơi thở có mùi thối (như rác thải hoặc xác chết)
Các áp xe, nhiễm trùng trong khoang miệng, tại họng, tại phổi có thể khiến hơi thở có mùi hôi thối rất khó chịu.
Hình ảnh: Hơi thở có mùi khó chịu ảnh hưởng nặng nề đến giao tiếp. Nguồn: Fermelia DentalVí dụ: bệnh giãn phế quản là một tình trạng các ống phế quản (đường dẫn khí) dày lên, giãn rộng, người bệnh thường bị nhiễm trùng hô hấp tái đi tái lại, dịch nhầy có mùi hôi nồng nặc.
Răng giả, mão răng (chụp răng), dụng cụ chỉnh nha không vừa khít, thức ăn mắc lại trong các khoảng trống tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn. Hơi thở sẽ rất hôi như mùi phân hủy của thức ăn.
Sức khỏe răng miệng kém gây ra:
- Sâu răng
- Vết loét (nhiệt miệng)
- Lỗ rò trong miệng
Đây có thể coi là nơi ‘đắc địa’ cho thức ăn bám vào, phân hủy, vi khuẩn sinh sôi tại đây gây ra mùi thối.
Một nguyên nhân khác có thể là do bệnh nha chu không được điều trị (bệnh nướu răng).
Bệnh u hạt cũng có thể gây ra hơi thở có mùi này. Đây là một rối loạn viêm hiếm gặp gây ra các vấn đề ở mạch máu, thận và mũi của bạn. Bệnh đáp ứng điều trị rất tốt nếu được phát hiện sớm, nếu không điều trị tình trạng càng ngày càng nghiêm trọng hơn.
Hơi thở có mùi chua
Trong bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), cơ giữa thực quản và dạ dày không đóng lại đúng cách. Do đó, các chất trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, cổ họng hoặc miệng.
Người bị GERD, hơi thở đôi khi có mùi chua, giống như mùi thức ăn đã được tiêu hóa một phần.
Hơi thở có mùi như phân
Vì lý do nào đó nhu động ruột bị cản trở, gây ra các biểu hiện tắc ruột:
- Hơi thở có thể có mùi như phân
- Đầy hơi
- Buồn nôn, nôn
- Đau bụng
- Không đánh rắm, không đi ngoài
Nếu có những triệu chứng này, cần đến ngay cơ sở y tế vì tắc ruột có thể đe dọa tính mạng.
Hơi thở có mùi amoniac hoặc nước tiểu
Gặp trong hội chứng tăng ure huyết, tình trạng này thường do bệnh lý ảnh hưởng đến chức năng thận. Thận không đảm bảo được việc lọc bỏ các hợp chất nitơ khỏi cơ thể, dẫn đến tích tụ bên trong, tăng nồng độ các chất này trong máu. Người bệnh có mùi hơi thở như mùi amoniac, mùi nước tiểu.
Hơi thở có mùi mốc
Hơi thở những người bị bệnh gan có mùi mốc đặc trưng. Mùi này được tạo ra bởi các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi tích tụ trong cơ thể khi gan không hoạt động bình thường. Dimethylsulfide được cho là nguyên nhân chính gây ra mùi mốc.
Hơi thở có mùi như si-rô cây phong
Bệnh si-rô niệu cơ thể không chuyển hóa được ba loại axit amin (leucine, isoleucine và valine) khiến nước tiểu, hơi thở có mùi như si-rô cây phong hoặc đường caramel.
Nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, bệnh gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Hơi thở có mùi như mồ hôi chân
Thiếu hụt các loại enzym thích hợp để phân hủy axit amin, hơi thở có thể có mùi đặc biệt. Tùy thuộc loại enzym thiếu hụt hoặc hoạt động không bình thường mà hơi thở có mùi tương ứng. Rối loạn chuyển hóa acid hữu cơ Isovaleric là một bệnh di truyền gây ra tích tụ leucine trong máu, hơi thở có mùi giống như mồ hôi chân.
Hơi thở có mùi tanh
Hội chứng mùi cá là một rối loạn di truyền hiếm gặp. Cơ thể không chuyển hóa trimethylamine có trong thực phẩm có mùi tanh (như cá, trứng, gan,...), chất này tích tụ trong cơ thể, bài tiết qua mồ hôi, nước tiểu và hơi thở, dẫn đến mùi tanh như mùi cá.
Hơi thở mùi bắp cải luộc
Tăng methionin máu là rối loạn chuyển hóa acid amin methionin, có tính chất di truyền. Người bệnh có hơi thở và nước tiểu có mùi bắp cải luộc. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người mắc sẽ bị ảnh hưởng phát triển trí tuệ, vận động.
Nguyên nhân khác gây hôi miệng
Vi khuẩn
Khoang miệng là nơi ấm và ẩm ướt – điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi. Hơn 500 chủng vi khuẩn khác nhau có thể được tìm thấy trong miệng con người, chủ yếu ở mặt trên lưỡi và các kẽ hở giữa các răng. Những vi khuẩn này giải phóng các hợp chất sulfuric dễ bay hơi, làm cho hơi thở có mùi hôi.
Hút thuốc
Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy: hút thuốc gây hôi miệng, ngoài ra hút thuốc tạo điều kiện thuận lợi mắc các bệnh về miệng và nướu khiến hơi thở nặng mùi hơn.
Khô miệng
Nước bọt có tác dụng phân hủy thức ăn và giúp kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn trong miệng. Nếu các tuyến nước bọt không tiết đủ nước bọt, miệng sẽ bị khô, dễ mắc bệnh nướu răng, sâu răng và các vấn đề răng miệng khác khiến hơi thở có mùi hôi.
Một số loại thuốc có thể gây khô miệng:
- Thuốc chống trầm cảm
- Thuốc chống loạn thần
- Thuốc lợi tiểu
- Thuốc huyết áp
- Một số loại thuốc điều trị ung thư
Hơi thở có mùi điều trị và dự phòng như thế nào?
Có rất nhiều cách để khắc phục tình trạng này. Sau đây là một số cách bạn có thể làm để loại bỏ mùi hơi thở khó chịu.
Vệ sinh răng miệng tốt
Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ khuyến nghị đánh răng hai lần mỗi ngày, mỗi lần ít nhất 2 phút. Dùng chỉ nha khoa hàng ngày cũng rất quan trọng vì các mảnh thức ăn có thể mắc ở những nơi mà bàn chải đánh răng không thể tiếp cận được.
Nếu bạn đang chỉnh nha, máy tăm nước sẽ phù hợp hơn trong việc loại bỏ thức ăn thừa còn dắt lại so với chỉ nha khoa.
Một số loại nước súc miệng tiêu diệt vi khuẩn, đồng thời có chứa florua để bảo vệ răng và nướu khỏi bị sâu.
Hình ảnh: Đánh răng đúng cách, hai lần một ngày giúp giữ sức khỏe răng miệng. Nguồn: EvaKiểm tra răng miệng thường xuyên
Khám nha khoa hai lần một năm là một biện pháp phòng ngừa quan trọng. Lấy cao răng định kỳ để loại bỏ mảng bám cứng đầu – là nguyên nhân cho các vấn đề về nha chu.
Đi khám sức khỏe
Như trên đã nói, một số bệnh lý có biểu hiện bằng hơi thở có những mùi đặc biệt, nếu thấy có các biểu hiện đó, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn, điều trị kịp thởi. Với các loại mùi hơi thở này, điều trị bệnh lý nguyên nhân sẽ cải thiện được chất lượng hơi thở.
Bỏ thuốc lá
Thuốc lá không chỉ gây hơi thở hôi mà còn tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh nghiêm trọng như:
- Ung thư phổi
- Ung thư miệng
- Ung thư vòm họng
- Bệnh nha chu
Bỏ thuốc lá vừa giúp cải thiện hơi thở, vừa giảm nguy cơ mắc nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Điều trị khô miệng
- Luôn chú ý uống đủ nước. Có thể cân nhắc việc ngủ với máy tạo độ ẩm trong phòng nếu tình trạng khô miệng có xu hướng xảy ra khi ngủ há miệng.
- Hạn chế caffeine, thuốc kháng histamine và rượu.
- Không sử dụng nước súc miệng chứa cồn.
- Trao đổi với bác sĩ kê đơn nếu dùng thuốc bị khô miệng để có lựa chọn thay thế thích hợp.
Tổng kết
Hầu hết nguyên nhân gây hơi thở có mùi khó chịu xuất phát từ vấn đề ở khoang miệng, họng.
Vi khuẩn, bệnh nướu răng, sâu răng, khô miệng, thiết bị nha khoa không phù hợp và nhiễm trùng là những nguyên nhân hàng đầu gây hôi miệng. Đôi khi các vấn đề về đường ruột, gan, thận lại là nguyên nhân gốc rễ.
Để điều trị và ngăn ngừa hôi miệng, hãy thực hành vệ sinh răng miệng tốt và khám răng định kỳ. Nếu hơi thở hôi không phải do răng miệng, hãy khám sức khỏe để tìm chính xác nguyên nhân.
