Bài viết này sẽ làm rõ các yếu tố nguy cơ, nguyên nhân gây ra đau đầu kèm theo chóng mặt, mệt mỏi và đau cổ, đồng thời đưa ra những lựa chọn điều trị, cách phòng ngừa và thời điểm mà bạn nên đến gặp bác sỹ.
Nguyên nhân
Một vài tình trạng có thể dẫn đến đau đầu kèm theo đeo cổ, chóng mặt và mệt mỏi.
Đau mỏi đầu cổ
Đau mỏi đầu cổ là một thể đau đầu mạn tính do tổn thương các cấu trúc của cột sống. Nguồn ảnh: www.practicalpainmanagement.com Đau mỏi đầu cổ hay còn gọi là đau đầu cervicogenic, là một thể đau đầu mạn tính do tổn thương các cấu trúc của cột sống, bao gồm đốt sống, đĩa đệm, các cơ dựng sống hoặc tủy sống. Cột sống cổ là phần trên của cột sống tương ứng với vị trí của cổ.
Tổn thương cột sống cổ có thể xảy ra do:
- Chấn thương do tai nạn hoặc chấn thương sau phẫu thuật
- Gãy xương
- Thoát vị đĩa đệm
- Viêm tủy sống
- Căng cứng cổ do các vấn đề về tư thế
Đau mỏi đầu cổ có thể kéo dài trong vài ngày, cảm giác khó chịu có thể xuất hiện và biến mất một cách tự nhiên. Các triệu chứng khác bao gồm:
- Cứng cổ
- Buồn nôn
- Mệt mỏi
- Hạn chế cử động cổ
Điều trị
Bác sĩ thường chẩn đoán xác định chứng đau mỏi đầu cổ bằng cách khám thực thể vùng cổ hoặc khảo sát cột sống bằng chẩn đoán hình ảnh.
Phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bao gồm:
- Thuốc giảm đau để giảm triệu chứng khó chịu ở đầu và cổ
- Vật lý trị liệu để phục hồi chức năng và cải thiện khả năng vận động của cổ
- Phẫu thuật để khắc phục các vấn đề về cột sống cổ
- Phong bế thần kinh để điều trị các cơn đau tại chỗ trên một số vùng nhất định.
Đau nửa đầu
Đau nửa đầu là một nguyên nhân gây đau đầu, cổ và mệt mỏi. Nguồn ảnh: www.scientificanimations.comĐau nửa đầu là một thể đau đầu với mức độ từ vừa phải cho đến dữ dội, xảy ra ở một bên đầu. Các triệu chứng đi kèm bao gồm:
- Tăng nhạy cảm với ánh sáng hoặc âm thanh
- Chóng mặt
- Buồn nôn
- Nôn
Hiện nay vẫn chưa tìm được nguyên nhân chính xác gây đau nửa đầu. Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng những yếu tố sau có thể đóng một vai trò nào đó:
- Thay đổi các chất trung gian hoá học của não bộ
- Xung đột dây thần kinh và mạch máu tại não
- Yếu tố di truyền
Một số bệnh nhân cho rằng có một vài yếu tố nhất định làm kích hoạt cơn đau nửa đầu, thường bao gồm:
- Kì kinh nguyệt
- Căng thẳng
- Mệt mỏi
- Một số loại thức ăn và đồ uống
Điều trị
Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra được phương pháp điều trị đặc hiệu cho đau nửa đầu. Tuy nhiên, những biện pháp sau đây có thể giúp bệnh nhân giảm nhẹ các triệu chứng:
- Đi ngủ hoặc nằm trong phòng tối khi bị đau nửa đầu
- Dùng thuốc giảm đau không theo đơn, như acetaminophen và ibuprofen
- Dùng thuốc có chứa triptan làm đảo ngược các thay đổi ở não. Mà những chính những thay đổi đó có thể gây ra chứng đau nửa đầu
- Dùng thuốc chống nôn để giúp giảm buồn nôn và nôn
Viêm dạ dày ruột do virus
Viêm dạ dày ruột là tình trạng viêm và kích ứng đường tiêu hoá. Nguồn ảnh: www.alamy.comViêm dạ dày ruột là một thuật ngữ y khoa, chỉ tình trạng viêm và kích ứng đường tiêu hoá.
Viêm dạ dày ruột do vi rút (VG) là một bệnh lý tiêu hoá, trong đó niêm mạc dạ dày và ruột bị vi rút tấn công.
Có rất nhiều loại vi rút có thể gây viêm dạ dày ruột, trong đó phổ biến nhất là norovirus. Các triệu chứng của viêm dạ dày ruột do vi rút là:
- Buồn nôn
- Nôn
- Đau bụng
- Tiêu chảy
- Nhức đầu
- Mệt mỏi
- Sốt
Tiêu chảy và nôn kéo dài có thể dẫn đến mất nước và gây ra các triệu chứng khác, như:
- Chóng mặt khi thay đổi tư thế
- Khô miệng và cổ họng
- Giảm lượng nước tiểu
Điều trị
Viêm dạ dày ruột do virus thường tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn cần sử dụng thuốc để điều trị tiêu chảy, như loperamide (Imodium) hoặc bismuth subsalicylate (Pepto Bismol).
Bạn có thể hạn chế cơ thể bị mất nước bằng cách:
- Uống nhiều nước hoặc các chất lỏng trong suốt
- Uống nước trái cây ít đường hoặc đồ uống chuyên dùng trong thể thao để giúp bù lại lượng chất điện giải đã mất
Hãy đến gặp bác sỹ ngay, nếu các triệu chứng của bạn không giảm đi trong vài ngày.
Phình động mạch não
Chỗ phình động mạch lớn hơn nó có thể chèn ép các dây thần kinh hoặc nhu mô não lân cận. Nguồn ảnh: www.igeaneuro.comPhình động mạch xảy ra khi một động mạch bị giãn rộng, mà nguyên nhân là do sự suy yếu của thành mạch.
Phình động mạch xảy ra trong mạch máu não được gọi là phình động mạch não.
Một chỗ phình động mạch não nhỏ không tăng kích thước có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu chỗ phình động mạch lớn hơn nó có thể chèn ép các dây thần kinh hoặc nhu mô não lân cận, có thể gây ra các triệu chứng sau:
- Đau ở phía trên và phía sau mắt
- Rối loạn thị lực
- Giãn đồng tử
- Liệt một bên mặt
- Tê bì
- Mệt mỏi
Trong một số trường hợp, túi phình có thể bị rò rỉ hoặc vỡ, bệnh nhân cần được cấp cứu ngay lập tức. Các triệu chứng cần chú ý bao gồm:
- Đau đầu đột ngột, dữ dội
- Nhìn mờ hoặc nhìn đôi
- Nhạy cảm với ánh sáng
- Cứng cổ
- Buồn nôn
- Nôn
- Co giật
- Mất ý thức trong thời gian ngắn hoặc dài
- Ngừng tim
Điều trị
Theo Viện Thần kinh và Đột quỵ Quốc gia Hoa Kỳ (National Institute of Neurological Diseases and Stroke - NINDS), không phải tất cả những bệnh nhân có phình động mạch đều cần điều trị. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi thêm để quan sát sự tiến triển của khối phình.
Viện Thần kinh và Đột quỵ Quốc gia Hoa Kỳ khuyến cáo mọi người nên thực hiện các bước sau đây để giảm thiểu nguy cơ vỡ khối phình mạch:
- Thường xuyên theo dõi và kiểm soát tốt huyết áp
- Bỏ hút thuốc
- Tránh sử dụng các loại thuốc kích thích
Một số bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật để giảm hoặc cắt nguồn cấp máu cho cho khối phình động mạch.
Đột quỵ
Đột quỵ xảy ra khi lượng máu đến não bị gián đoạn, có thể làm chết các tế bào não Đột quỵ là một bệnh lý nguy hiểm, có khả năng đe dọa tính mạng. Bệnh xảy ra khi lượng máu đến não bị gián đoạn, có thể làm chết các tế bào não. Nguyên nhân gây bệnh gồm:
- Tắc nghẽn động mạch cung cấp máu cho não
- Mạch máu não bị vỡ
Đau đầu đột ngột và dữ dội là một triệu chứng cảnh báo của bệnh đột quỵ. Mặc dù đó không phải là một triệu chứng phổ biến. Một nghiên cứu năm 2015 cho biết chỉ có 49 trên 263 bệnh nhân đột quỵ có triệu chứng đau đầu.
Ngoài đau đầu, các triệu chứng khác của đột quỵ bao gồm:
- Tê hoặc yếu đột ngột ở chi hoặc mặt ở một bên của cơ thể
- Rối loạn thị lực ở một hoặc cả hai mắt
- Khó nói hoặc khó hiểu
- Lú lẫn
- Chóng mặt
- Mất thăng bằng
- Khó khăn khi phối hợp các động tác
- Đi lại khó khăn
Điều trị
Đột quỵ là một cấp cứu y khoa. Nếu không được điều trị nhanh chóng, nó có thể dẫn đến những tổn thương nghiêm trọng ở não hoặc gây tử vong. Khi xuất hiện triệu chứng của đột quỵ, bệnh nhân cần được cấp cứu ngay lập tức. Bạn cũng nên để ý những triệu chứng này ở những người xung quanh, và gọi cấp cứu ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ.
Phương pháp điều trị đột quỵ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bao gồm:
- Thuốc làm tan huyết khối: có tác dụng làm tan cục máu đông.
- Can thiệp nội mạch: được thực thiện thông qua đường vào là một động mạch ở tay hoặc chân để đến sửa chữa phần động mạch đang tổn thương.
- Phẫu thuật: bác sỹ sẽ đặt những kẹp bằng kim loại tại phần mạch máu bị vỡ để cầm máu.
U não
Các triệu chứng của u não phụ thuộc vào phần não mà chúng làm ảnh hưởng. Nguồn ảnh: www2.mhsi.us U não xảy ra là khi một tập hợp các tế bào não nhân lên bất thường và không thể kiểm soát được.
Các bác sĩ phân loại u não theo cấp độ, phụ thuộc vào tốc độ phát triển của chúng và khả năng chúng tái phát sau điều trị.
U não độ 1 và độ 2 là những khối u lành tính và phát triển chậm, không phải là ung thư. U não độ 3 và 4 là những khối u ác tính, hay còn gọi là ung thư. Những khối u này có thể bắt nguồn từ não hoặc có thể di căn từ nơi khác đến. Chúng phát triển nhanh và có nhiều khả năng tái phát cao sau điều trị.
Các triệu chứng của u não phụ thuộc vào phần não mà chúng làm ảnh hưởng. Một số triệu chứng thường gặp là:
- Nhức đầu
- Chóng mặt
- Co giật
- Buồn nôn dai dẳng
- Nôn
- Buồn ngủ và mệt mỏi
- Yếu hoặc tê liệt một bên của cơ thể
- Gặp những vấn đề giọng nói, thị lực hoặc trí nhớ
- Thay đổi tính cách hoặc hành vi
Điều trị
Phương pháp điều trị u não phụ thuộc vào những yếu tố sau:
- Loại, cấp độ và vị trí của khối u
- Đặc điểm của tế bào ung thư
- Kích thước và khả năng di căn ung thư
- Sức khỏe và thể chất của bệnh nhân
Những phương pháp điều trị :
- Steroid để giảm sưng xung quanh khối u
- Thuốc chống động kinh để kiểm soát cơn co giật
- Thuốc giảm đau
- Phẫu thuật cắt bỏ khối u
- Xạ trị hoặc hóa trị để loại bỏ tế bào ung thư
Các nguyên nhân khác
Các nguyên nhân khác có thể gây ra đau đầu, chóng mặt, đau cổ và mệt mỏi là tình trạng mất nước và lo lắng.
Mất nước
Mất nước xảy ra khi cơ thể không được cung cấp đủ nước cho các hoạt động bình thường hàng ngày. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng sau:
- Nhức đầu
- Chóng mặt hoặc choáng váng
- Mệt mỏi
- Khô miệng, môi và mắt
- Nước tiểu sẫm màu, có mùi nồng
- Giảm lượng nước tiểu
Lo lắng
Theo Hiệp hội Lo lắng và Trầm cảm Hoa Kỳ, đau đầu là một triệu chứng thường gặp của lo lắng. Bệnh nhân cũng có thể phải các cơn hoảng sợ và các triệu chứng sau đây:
- Tim đập nhanh
- Đau ngực, khó chịu
- Khó thở
- Đổ mồ hôi
- Run
- Cảm giác tê hoặc ngứa ran
- Chóng mặt hoặc choáng váng
- Buồn nôn
Làm sao để giảm đau mỏi đầu cổ và đau cổ
Các triệu chứng đau mỏi đầu cổ có thể được điều trị bằng châm cứu. Nguồn ảnh: goop.com Đau mỏi đầu cổ có thể là do chấn thương ở cột sống cổ hoặc mô mềm xung quanh.
Những bệnh nhân đau mỏi đầu cổ có thể được điều trị bằng những phương pháp sau:
- Vật lý trị liệu để lấy lại chức năng vận động
- Các liệu pháp thay thế, như châm cứu
- Thuốc giảm đau
- Phẫu thuật để điều trị các trường hợp chấn thương nghiêm trọng
Khi nào cần đến gặp bác sĩ
Nếu bạn bị đau đầu dữ dội, dai dẳng hoặc trầm trọng hãy đến gặp bác sĩ ngay. Nguồn ảnh: floridaphysicalmedicine.com Bất cứ ai bị đau đầu dữ dội, dai dẳng hoặc trầm trọng đều nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
Để biết được tình trạng đau đầu của mình có phải là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng hay không, bạn hãy xem xét các triệu chứng đi kèm sau đây. Chúng được viết tắt là SNOOP :
Các triệu chứng toàn thân (Systemic symptoms):
- Sốt
- Nôn liên tục
- Cứng cổ
Các triệu chứng thần kinh (Neurological symptoms):
- Thay đổi về tâm trạng, tính cách hoặc hành vi
- Lú lẫn
- Rối loạn trí nhớ
- Co giật
- Mất ý thức
- Yếu hoặc liệt
- Khởi phát (Onset): Đau đầu mới xuất hiện hoặc xuất hiện đột ngột.
- Các tình trạng khác (Other conditions): Đau đầu xuất hiện sau một bệnh lý khác hoặc sau chấn thương vùng đầu.
- Tiền sử (Prior history): Đau đầu không rõ nguyên nhân hoặc đau đầu tăng nặng theo thời gian là có dấu hiệu một bệnh lý nghiêm trọng.
Cách phòng tránh
Một lối sống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm. Nguồn ảnh: www.medicalnewstoday.comChúng ta không thể ngăn ngừa tất cả các cơn đau đầu. Tuy nhiên, một số phương pháp có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý gây đau đầu. Bao gồm:
- Lựa chọn một lối sống lành mạnh: Tập thể dục thường xuyên và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và đa dạng có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ, chứng phình động mạch và các bệnh lý nguy hiểm khác.
- Theo dõi cơn đau đầu: Bạn nên có nhật ký ghi lại thời điểm cơn đau đầu xảy ra, cũng như thời gian và cường độ của chúng. Điều này sẽ giúp chúng ta phát hiện các tác nhân gây đau và phòng tránh nó.
- Kiểm soát tốt lo lắng và căng thẳng: Quản lý lo lắng và căng thẳng đúng cách có thể giúp bạn giảm đau đầu và các triệu chứng khác. Bạn có thể thử một số phương pháp thư giãn, như:
- Xoa bóp
- Tập thể dục
- Thiền định
- Liệu pháp nói chuyện
- Kiểm soát tốt những bệnh lý nền: Điều này rất quan trọng. Nếu các bệnh lý nền được kiểm soát tốt thì nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm sẽ giảm.
Tổng kết
Đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi và đau cổ là những triệu chứng đáng lo ngại. Do những triệu chứng này có thể gặp trong nhiều bệnh khác nhau, trong đó có những bệnh lý có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, bao gồm chứng phình động mạch não, đột quỵ và u não.
Nếu bạn bị đau đầu dữ dội, dai dẳng hoặc trầm trọng hãy đến gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị.
Những bệnh nhân có triệu chứng của phình động mạch não và đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức. Điều trị kịp thời có thể làm giảm nguy cơ gặp biến chứng nghiêm trọng và tử vong.
Xem thêm :
- Dị ứng có phải là một nguyên nhân gây đau đầu không?
- Đau nhói đầu: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa
- Những nguyên nhân nào có thể gây ra đau đầu và chảy máu cam?
- 5 loại tinh dầu có hiệu quả với chứng đau đầu
- Đau đầu từng cơn dữ dội và những điều cần biết
