Khoảng 8% phá thai ở giữa tuần thứ 13 và 27 của tuổi thai, hoặc trong 3 tháng giữa. Khoảng 1,3% tổng số ca phá thai từ tuần thứ 21. Mặc dù một số người gọi phá thai xảy ra muộn hơn trong thai kỳ là "già tháng ", tuy nhiên không chính xác về mặt y học.
Thai “già tháng” là thai hơn 41 tuần, tuy nhiên thai kỳ thường chỉ kéo dài 40 tuần, hay nói cách khác, đến 40 tuần thì gọi là sinh đẻ. Đo đó không thể gọi là phá thai già tháng.
Quy trình
Hầu hết những người phá thai muộn đều phải phá thai ngoại khoa. Quy trình này được gọi là nong – gắp thai (D & E).
Nong – gắp thai thường được thực hiện trên cơ sở ngoại trú tại phòng khám hoặc bệnh viện. Bước đầu tiên là làm mềm và giãn cổ tử cung, được tiến hành 1 ngày trước khi làm thủ thuật. Bạn sẽ nằm trên bàn giống như khi khám phụ khoa. Bác sĩ sẽ sử dụng mỏ vịt để mở rộng cửa âm đạo. Bác sĩ sát khuẩn cổ tử cung và bôi gây tê tại chỗ.
Sau đó, bác sĩ sẽ đưa một dụng cụ làm giãn nở (dụng cụ làm giãn thẩm thấu) được gọi là laminaria vào cổ tử cung. Dụng cụ này hút ẩm, phồng lên và mở cổ tử cung. Ngoài ra, bác sĩ có thể sử dụng một loại que giãn nở khác có tên là Dilapan, có thể được thực hiện cùng với thủ thuật.
Bác sĩ cũng có thể đưa cho bạn một loại thuốc gọi là misoprostol (Arthrotec), có thể giúp chuẩn bị cổ tử cung. Ngay trước khi thực hiện D & E, bạn có thể sẽ được tiêm thuốc an thần qua đường tĩnh mạch hoặc gây mê toàn thân, vì vậy bạn có thể sẽ ngủ trong suốt quá trình này. Bạn cũng sẽ được dùng kháng sinh để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.
Sau đó, bác sĩ sẽ lấy que nong ra và nạo buồng tử cung bằng một dụng cụ có đầu nhọn gọi là nạo. Hút chân không và các dụng cụ phẫu thuật khác sẽ được sử dụng để hút thai và nhau thai. Quy trình này cũng có thể cần hỗ trợ của siêu âm.
Thời gian thủ thuật có thể mất khoảng nửa giờ
Điều kiện phá thai
Các trường hợp được phép phá thai muộn khác nhau ở mỗi nước. Hiện nay, 43 bang cấm phá thai sau một thời điểm nhất định của thai kỳ. Trong số 24 bang cấm phá thai vào hoặc sau một tuần tuổi cụ thể, 17 bang trong số này cấm phá thai vào khoảng 20 tuần sau khi thụ tinh.
Bác sĩ sẽ đưa ra các lựa chọn và chỉ định phù hợp.
An toàn và hiệu quả
Nong – gắp thai ở 3 tháng giữa được coi là một thủ thuật y tế an toàn và hiệu quả. Mặc dù có những biến chứng tiềm ẩn, nhưng chúng ít xảy ra hơn những biến chứng khi sinh nở.
Chuẩn bị trước khi phá thai
Trước khi lên lịch làm thủ thuật, bạn cần trao đổi và thăm khám tổng thể về:
- Sức khỏe tổng thể, bao gồm bệnh lý hiện có
- Bất kỳ loại thuốc nào bạn dùng và bạn có cần tạm dừng chúng trước khi làm thủ thuật hay không
- Quy trình thủ thuật
Trong một số trường hợp, cần đến gặp bác sĩ trước 1 ngày để thực hiện thủ thuật làm giãn cổ tử cung.
Nhân viên y tế sẽ hướng dẫn bạn tuân thủ những việc trước và sau khi phẫu thuật. Trong đó có việc nhịn ăn 8 tiếng trước khi làm thủ thuật.
Những việc chuẩn bị trước khi thực hiện thủ thuật:
- Cần người thân đi cùng để giúp bạn về nhà sau thủ thuật
- Chuẩn bị sẵn băng vệ sinh
- Biết về hình thức phá thai của mình
Những điều xảy ra sau phá thai
Bạn cần theo dõi vài giờ sau thủ thuật để đảm bảo không bị chảy máu quá nhiều hoặc có các biến chứng khác.
Bạn có thể bị đau quặn bụng và chảy máu ít.
Khi xuất viện, bạn sẽ được dùng thuốc kháng sinh. Hãy nhớ dùng thuốc đúng giờ, theo đơn để tránh biến chứng nhiễm trùng
Để giảm đau, bạn có thể dùng acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil), nhưng hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước. Không dùng aspirin (Bayer), vì thuốc có thể khiến bạn bị chảy máu nhiều hơn.
Bạn có thể cảm thấy khỏe vào ngày hôm sau hoặc bạn có thể cần một ngày nghỉ trước khi quay lại làm việc hoặc đi học. Tránh tập thể dục nặng trong 1 tuần, vì có thể làm tăng chảy máu hoặc đau bụng.
Làm theo các lời khuyên của bác sĩ để tiếp tục các hoạt động thường ngày. Thời gian phục hồi có thể thay đổi đáng kể ở mỗi người, vì vậy hãy lắng nghe cơ thể của bạn.
Các tác dụng phụ thường gặp
Một số tác dụng phụ tiềm tàng là:
- Chuột rút, có thể xuất hiện trong khoảng từ ngày thứ 3- 5 sau thủ thuật
- Buồn nôn, đặc biệt là trong 2 ngày đầu tiên
- Đau ngực
- Chảy máu từ nhẹ đến nặng trong 2 đến 4 tuần, hãy cho bác sĩ biết nếu số lượng máu chảy hơn hai miếng băng vệ sinh mỗi giờ trong hai giờ liên tiếp
- Ra máu cục có thể lớn bằng quả chanh, hãy thông báo cho bác sĩ nếu kích thước to hơn
- Sốt nhẹ, hãy gọi cho bác sĩ nếu sốt trên 38 độ C
Kinh nguyệt và rụng trứng diễn ra như thế nào
Cơ thể bạn sẽ bắt đầu chuẩn bị cho quá trình rụng trứng ngay lập tức. Bạn có thể có lại kinh nguyệt trong vòng 4 đến 8 tuần sau khi làm thủ thuật.
Chu kỳ của bạn có thể trở lại bình thường. Đối với một số người, kinh nguyệt không đều và ít hơn nhiều hơn trước đó. Có thể mất vài tháng trước khi chúng trở lại bình thường.
Do nguy cơ nhiễm trùng, bạn không nên sử dụng tampon trong một tuần sau thủ thuật.
Quan hệ tình dục và khả năng sinh sản sau thủ thuật phá thai
Bạn không nên quan hệ tình dục trong vòng một tuần sau khi thực hiện D & E. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa nhiễm trùng và giúp bạn mau lành. Bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào hồi phục và có thể quan hệ tình dục trở lại. Thủ thuật này sẽ không ảnh rhưởng đến khoái cảm tình dục. Khả năng sinh sản cũng sẽ không bị ảnh hưởng. Bạn có thể mang thai ngay sau đó, ngay cả khi bạn chưa có kinh.
Nếu bạn không chắc phương pháp tránh thai nào phù hợp nhất với mình, hãy nói chuyện với bác sĩ về ưu và nhược điểm của từng loại. Nếu bạn sử dụng màng ngăn âm đạo hoặc màng ngăn cổ tử cung, bạn phải đợi khoảng sáu tuần để cổ tử cung trở lại kích thước bình thường. Trong thời gian chờ đợi, bạn sẽ cần một phương pháp tránh thai khác thay thế.
Rủi ro và biến chứng
Như với bất kỳ quy trình phẫu thuật nào, có một số biến chứng cần phải điều trị như:
- Phản ứng dị ứng với thuốc
- Rách hoặc thủng tử cung
- Chảy máu quá nhiều
- Cục máu đông lớn hơn quả chanh
- Đau bụng nhiều
- Đờ cổ tử cung trong những lần mang thai sau này
Một nguy cơ khác của D & E là nhiễm trùng trong tử cung hoặc ống dẫn trứng. Hãy đến gặp bác sĩ ngay nếu:
- Sốt trên 38 ° C
- Run và ớn lạnh
- Đau quặn
- Dịch có mùi hôi
Để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng, hãy tránh những điều này trong tuần đầu tiên:
- Dùng tampon
- Thụt rửa
- Quan hệ tình dục
- Tắm bồn tắm (thay bằng vòi hoa sen)
- Bể bơi, bồn tắm nước nóng
Khi nào cần trao đổi với bác sĩ
Cho dù bạn đã đưa ra quyết định cuối cùng của mình hay chưa, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến của bác sĩ mà bạn tin tưởng. Bác sĩ sẽ trả lời các câu hỏi để bạn hoàn toàn hiểu được quy trình và những gì sẽ xảy ra. Có thể là một ý kiến hay nếu bạn viết ra những câu hỏi và thắc mắc của mình trước cuộc hẹn, để bạn sẽ không quên bất cứ điều gì.
Bác sĩ sẵn sàng cung cấp cho bạn thông tin về tất cả các lựa chọn. Nếu bạn không cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với bác sĩ hoặc không cảm thấy mình nhận được tất cả thông tin cần thiết, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ khác.
Tìm kiếm sự trợ giúp
Phản ứng cảm xúc khi mang thai và phải kết thúc thai kỳ là khác nhau ở mỗi người. Buồn bã, trầm cảm, cảm giác mất mát hoặc cảm giác nhẹ nhõm là một số phản ứng ban đầu thường gặp sau khi kết thúc thai kỳ. Một số nguyên nhân có thể do sự dao động nội tiết tố. Nếu bạn buồn dai dẳng hoặc trầm cảm, hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
Nếu bạn đang cân nhắc việc phá thai muộn hoặc nếu bạn gặp khó khăn trong việc đối mặt với vấn đề này hãy tìm kiếm sự trợ giúp. Bác sĩ phụ khoa, bác sĩ đa khoa, phòng khám hoặc bệnh viện giới thiệu bạn đến chuyên gia tư vấn sức khỏe tâm thần hoặc nhóm hỗ trợ thích hợp.
Xem thêm:
- Các phương pháp phá thai: Thời điểm, qui trình và hồi phục
- Những điều cần biết về thuốc phá thai
- Phá thai ngoại khoa: Qui trình, hồi phục, rủi ro và biến chứng
- Hồi phục sau phá thai: Chăm sóc, tác dụng phụ và biến chứng
