Tổn thương não do đột quỵ có thể lan rộng ra và tồn tại vĩnh viễn. Tuy nhiên, nếu chẩn đoán và điều trị sớm, chúng ta có thể ngăn ngừa được tổn thương não trên diện rộng.
Đột quỵ có thể là một sự cố nghiêm trọng làm thay đổi vĩnh viễn khả năng hoạt động của một con người. Nó có thể dẫn đến tê bì, mất cảm giác hoặc nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như không thể nói hoặc đi lại.
Các tác động lên cơ thể phụ thuộc vào loại đột quỵ, vị trí của nó, giai đoạn mà nó được chẩn đoán và điều trị cũng như tình trạng sức khỏe chung của người bệnh.
FAST
Các dấu hiệu để nhận biết nhanh đột quỵ. Nguồn: https://www.scld.org“Thời gian chính là não” là một câu nói nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhanh chóng tìm kiếm sự trợ giúp y tế khi bị đột quỵ. Mô não bị tổn thương nhanh chóng khi cơn đột quỵ tiến triển, vì vậy càng được điều trị sớm thì cơ hội phục hồi sau đột quỵ của não càng cao. Điều quan trọng là phải nhận biết được các dấu hiệu ban đầu của đột quỵ và gọi cấp cứu ngay lập tức nếu bạn gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào trong số đó.
Các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ được tóm tắt trong từ viết tắt FAST, mà Hiệp hội Đột quỵ Quốc gia Mỹ (NSA) định nghĩa như sau:
- Face - khuôn mặt: nếu một bên mặt xệ xuống khi mỉm cười.
- Arm - cánh tay: cố gắng nâng cả hai cánh tay lên nhưng một trong hai cánh tay vô tình rơi xuống.
- Speech – lời nói: nói ngọng, nói lắp khi được yêu cầu lặp lại một cụm từ đơn giản.
- Time - thời gian: nếu một người có bất kỳ triệu chứng nào nói trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.
Ghi nhớ các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ và đừng ngần ngại tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu bạn nghĩ rằng mình hoặc ai đó có thể đang mắc phải tình trạng này. Đây là biện pháp hành động tốt nhất để hạn chế tổn thương não và rút ngắn thời gian phục hồi.
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, nếu một bệnh nhân đột quỵ được bắt đầu điều trị trong vòng ba giờ sau khi có triệu chứng, họ có thể được chỉ định dùng một loại thuốc làm tan cục máu đông qua đường tĩnh mạch. Thuốc này có thể làm tan cục máu đông và giảm thiểu di chứng tàn tật lâu dài.
Sự thật về khả năng phục hồi sau đột quỵ
Theo NSA, tỉ lệ phục hồi sau đột quỵ:
- 10% những người sống sót sau cơn đột quỵ hồi phục gần như hoàn toàn
- 25% bệnh nhân phục hồi với những khiếm khuyết nhỏ
- 40% bị suy giảm chức năng mức độ từ trung bình đến nặng cần được chăm sóc đặc biệt
- 10% cần được chăm sóc tại các cơ sở chăm sóc dài hạn
- 15% tử vong ngay sau khi đột quỵ
Các phương pháp phục hồi chức năng hiện nay
Sự phục hồi về mặt thể chất thường có thể giúp cải thiện đáng kể các chức năng cơ bản của một bệnh nhân. Mặc dù thời gian phục hồi và kết quả khác nhau ở mỗi người, nhưng các liệu pháp sau đây có thể sẽ rất hữu ích cho bạn:
- Trị liệu trong bệnh viện
- Trị liệu trong đơn vị chăm sóc bán cấp
- Trị liệu trong cơ sở phục hồi chức năng
- Trị liệu tại nhà
- Trị liệu trong một cơ sở chăm sóc dài hạn
Các liệu pháp phục hồi chức năng bao gồm các hoạt động thể chất, nhận thức, cảm xúc, và các liệu pháp thay thế.
Các hoạt động thể chất
- Tăng cường kỹ năng vận động: các bài tập để tăng sức mạnh và sự phối hợp của cơ
Vận động sớm sau đột quỵ tùy theo tình trạng sức khỏe sẽ giúp bạn phục hồi nhanh hơn. Nguồn: https://www.homecareassistanceportlandmaine.com
- Học cách đi bộ với dụng cụ hỗ trợ đi bộ, như gậy hoặc khung tập đi
- Liệu pháp hạn chế có chủ đích: hạn chế sử dụng chi lành trong khi thực hành sử dụng chi bị ảnh hưởng bởi đột quỵ
- Các bài tập giảm căng cơ và tăng phạm vi chuyển động
Hoạt động nhận thức, cảm xúc
Các bài trị liệu có thể giúp bệnh nhân lấy lại được khả năng giao tiếp bình thường. Nguồn: https://clearwayslc.com
- Liệu pháp giao tiếp: liệu pháp giúp lấy lại khả năng nói, nghe và viết
- Điều trị tâm lý: các buổi tư vấn với bác sĩ tâm lý hoặc các nhóm hỗ trợ để giúp điều chỉnh cảm xúc
- Thuốc: giúp điều trị trầm cảm ở một số bệnh nhân đột quỵ
Các phương pháp đang được thử nghiệm
- Phương pháp sử dụng tế bào gốc đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng
- Phương pháp sử dụng các chất bảo vệ não mới đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng
- Mát xa
- Liệu pháp thảo dược
- Châm cứu
Phương pháp châm cứu mang đến nhiều kết quả đáng hứa hẹn cho việc phục hồi chức năng ở bệnh nhân đột quỵ. Nguồn: https://www.healthline.com Khi bạn lựa chọn phương án phục hồi chức năng cho người thân, hãy cân nhắc những phương án nào khiến người đó cảm thấy thoải mái và sẵn sàng học hỏi nhất.
Quá trình phục hồi thường đòi hỏi người bệnh phải học lại các hoạt động cơ bản hằng ngày như tự ăn uống và mặc quần áo. Người bệnh càng cảm thấy thoải mái và không bị áp lực thì họ càng có khả năng hồi phục nhanh hơn. Mục tiêu chính của phục hồi chức năng sau đột quỵ là cải thiện các chức năng trong sinh hoạt hằng ngày và tăng cường sự độc lập.
Hành động của bạn sẽ tạo nên sự khác biệt
Điều quan trọng cần nhớ là bệnh nhân phải được chăm sóc y tế ngay khi xác định hoặc nghi ngờ có các triệu chứng đột quỵ. Việc bắt đầu điều trị càng nhanh thì càng ít có khả năng xảy ra tổn thương não trên diện rộng.
Theo NSA, hơn bảy triệu người Mỹ đã sống sót sau cơn đột quỵ và hiện họ đang sống với những ảnh hưởng của nó. Mặc dù đột quỵ là một sự cố bất ngờ và thường có tính chất nghiêm trọng, nhưng việc phát hiện, điều trị sớm và chăm sóc, phục hồi chức năng phù hợp có thể giúp giảm thiểu những tổn thương vĩnh viễn.
Quá trình phục hồi chức năng đôi khi khá tẻ nhạt và gây khó chịu cho người bệnh. Một tinh thần tích cực và kiên định có thể giúp rút ngắn đáng kể thời gian phục hồi. Có thể nói, quá trình điều trị và tỷ lệ thành công của phục hồi chức năng sau đột quỵ mang tính chất cá nhân rất cao.
Xem thêm:
- Những điều cần biết về đột quỵ xuất huyết não
- Những điều cần biết về đột quỵ do thiếu máu cục bộ
- Đột quỵ cột sống: Nguyên nhân, cách điều trị và hậu quả
- Vệ sinh răng miệng kém làm tăng nguy cơ đột quỵ
- Cải thiện chức năng não trong đột quỵ: hiệu quả của chiết xuất ginkgo biloba?
