Nguyên nhân
Một số tình trạng có thể ảnh hưởng đến khớp bàn tay và ngón tay của bạn và gây đau đột ngột, từ chấn thương và nhiễm trùng đến viêm khớp và các bệnh tự miễn dịch.
Chấn thương
Gãy xương có thể là một nguyên nhân gây đau khớp ngón tay, nguồn ảnh wikiwand.comChấn thương ngón tay, bao gồm kẹt ngón tay, chấn thương dập nát, hoặc chấn thương trực tiếp vào bàn tay hoặc ngón tay của bạn có thể gây viêm khớp. Sau khi bị thương, hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng bằng cách đưa máu và dịch đến khu vực để bảo vệ phần bị thương, gây ra sưng tấy. Đau và sưng sẽ giảm khi vết thương bắt đầu lành và lưu lượng máu tăng lên vùng bị ảnh hưởng.
Sự nhiễm trùng
Các khớp ngón tay bị sưng và viêm có thể do viêm khớp nhiễm trùng, một tình trạng gây viêm khớp do nhiễm trùng. Viêm khớp nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào, kể cả khớp ngón tay, và cũng có thể gây sốt, ớn lạnh và đau nhức cơ thể.
Chụp X-quang các khớp bị ảnh hưởng sẽ cho thấy khớp sưng tấy mà không gây tổn thương hoặc phá hủy xương. Tuy nhiên, viêm khớp nhiễm trùng có thể dẫn đến tổn thương khớp nghiêm trọng nếu không được điều trị.
Viêm khớp nhiễm trùng thường do vi khuẩn tụ cầu vàng gây ra. Chọc hút khớp, hoặc loại bỏ dịch khỏi khớp, thường được thực hiện để xác định chẩn đoán viêm khớp nhiễm trùng. Xét nghiệm dịch khớp đã hút sẽ cho thấy mức độ cao của bạch cầu, các tế bào bạch cầu chống lại nhiễm trùng, cũng như sự hiện diện của vi khuẩn.
Viêm khớp dạng thấp
Bàn tay gió thổi là một biến chứng thường gặp trong bệnh viêm khớp dạng thấp, nguồn ảnh medicalnewstoday.comViêm khớp dạng thấp (RA) là một tình trạng viêm, tự miễn dịch gây đau khớp, cứng khớp và sưng tấy ở lớp lót của khớp, thường xảy ra đối xứng, ở cả hai bên cơ thể như nhau. Các khớp bàn tay và ngón tay thường bị ảnh hưởng.
Xét nghiệm máu cho thấy mức độ cao của yếu tố dạng thấp và kháng thể kháng CCP có thể xác nhận chẩn đoán RA. Chụp X-quang các khớp bị ảnh hưởng sẽ cho thấy sự phá hủy khớp và thu hẹp không gian khớp. Thường có yếu tố di truyền trong các gia đình làm tăng nguy cơ phát triển RA.
Viêm khớp vảy nến
Hình ảnh thường gặp trong bệnh viêm khớp vảy nến, nguồn ảnh healthcentral.comViêm khớp vảy nến (PsA) là một loại viêm khớp tự miễn dịch khác gây ra đau khớp. Khoảng 30% những người bị bệnh vẩy nến, một tình trạng da tự miễn dịch gây ngứa, các mảng vảy, phát triển PsA.
Những người bị cả bệnh vẩy nến và PsA thường được chẩn đoán mắc bệnh vẩy nến trước tiên. Tuy nhiên, đôi khi các dấu hiệu của bệnh viêm khớp vảy nến sẽ xuất hiện trước khi có các triệu chứng của bệnh vảy nến.
Các khớp đốt ngón xa của các ngón tay, là các khớp gần nhất với đầu ngón tay của bạn, thường bị ảnh hưởng bởi PsA, dẫn đến viêm bao khớp hoặc sưng toàn bộ ngón tay hoặc bàn chân. Sự phồng lên này tạo ra một hình dạng giống như xúc xích. PsA thường đi kèm với các triệu chứng liên quan như:
- Rỗ và tách móng
- Đau gân và dây chằng
- Mệt mỏi mãn tính
- Viêm màng bồ đào hoặc viêm mắt
- Các triệu chứng tiêu hóa như đau bụng, đầy bụng, táo bón và tiêu chảy
- Tổn thương cơ quan do viêm tim, phổi hoặc thận
Bệnh Gút
Hình ảnh hạt tophi trong bệnh gút, nguồn ảnh renumadan.comBệnh gút là một loại viêm khớp khác. Nó là kết quả của sự tích tụ axit uric trong máu và các mô cơ thể. Axit uric kết tinh trong các khớp, tạo ra các cục tophi, cứng, có thể nhìn thấy các tinh thể axit uric dưới da. Hạt tophi thường xuất hiện ở các khớp ngón tay, gây đau khớp đáng kể, không ổn định, sưng tấy và mất khả năng vận động có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến vận động của bàn tay và ngón tay.
Axit uric là gì?
Axit uric là một chất hóa học được tạo ra khi cơ thể phân hủy các chất gọi là purin. Purine được tạo ra trong cơ thể và cũng được tìm thấy trong một số loại thực phẩm và đồ uống, bao gồm rượu, một số hải sản và động vật có vỏ, và thịt.
Hầu hết axit uric hòa tan trong máu và di chuyển đến thận. Từ đó, nó đi ra ngoài cơ thể qua nước tiểu. Một mức độ cao của axit uric trong máu gọi là tăng axit uric máu.
Mắc bệnh thận do đái tháo đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút và hạt tophi vì thận hoạt động kém làm giảm khả năng bài tiết axit uric của cơ thể. Chụp X-quang các khớp bị ảnh hưởng thường cho thấy sự bào mòn xương, vôi hóa từ các hạt tophi, và sự phá hủy khớp hoàn toàn có thể gây tái hấp thu các xương đốt ngón xa, xương ngón tay lớn nhất, gần nhất với bàn tay.
Các hạt tophi không được điều trị có thể tiến triển thành nhiễm trùng, loét da và chèn ép các dây thần kinh, có thể gây ra bệnh thần kinh (ngứa ran và tê).
Lupus
Bệnh nhân lupus hay có ban cánh bướm ở mặt, nguồn ảnh medicalnewstodayLupus là một bệnh tự miễn dịch gây đau và viêm khắp cơ thể, thường ảnh hưởng đến da, khớp và các cơ quan nội tạng. Dạng lupus phổ biến nhất là lupus ban đỏ hệ thống (SLE). Nó có thể gây ra một loạt các triệu chứng như cực kỳ mệt mỏi, đau đầu, sốt nhẹ, đau và sưng ở các khớp, và phát ban hình cánh bướm trên má và mũi.
Tương tự như RA, lupus ảnh hưởng đến nhiều khớp đối xứng, ở cả hai bên của cơ thể cùng một lúc, làm tăng khả năng gặp vấn đề ở cổ tay và bàn tay. Các triệu chứng thường ít nghiêm trọng hơn các triệu chứng của RA, nhưng chúng giống nhau ở chỗ gây sưng khớp, cứng khớp và đau ở ngón tay, bàn tay và cổ tay.
Khoảng 5% –10% bệnh nhân lupus và các triệu chứng giống như viêm khớp phát triển các biến dạng đáng kể ở khớp ngón tay của họ. Các dạng sai lệch phổ biến nhất của các ngón tay do bệnh lupus là:
- Dị tật cổ thiên nga, trong đó khớp ngón giữa bị cong ra sau hơn bình thường
- Bàn tay gió thổi, trong đó các ngón tay trở nên nghiêng về phía ngón út thay vì hướng thẳng
Chẩn đoán
Chụp x-quang có thể giúp phát hiện nguyên nhân gây đau khớp ngón tay đột ngột, nguồn ảnh radiopaedia.orgNếu bạn bị thương một hoặc nhiều khớp ngón tay, bạn có thể cần gặp bác sĩ chăm sóc chính hoặc bác sĩ chỉnh hình, bác sĩ chuyên chẩn đoán và điều trị chấn thương và rối loạn xương. Bác sĩ sẽ kiểm tra các ngón tay của bạn để đánh giá mức độ tổn thương.
Bạn có thể được mang nẹp để giúp ổn định khớp ngón tay bị thương của mình cho đến khi khớp đủ lành. Nếu có chấn thương nghiêm trọng, chẳng hạn như gân hoặc dây chằng bị đứt hoặc gãy xương, phẫu thuật là cần thiết để sửa chữa chấn thương.
Nếu bạn không bị thương ngón tay của mình và đang bị đau và sưng, bạn có thể bị một bệnh lý toàn thân gây viêm khớp. Nếu rơi vào trường hợp này, tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa thấp khớp, bác sĩ chuyên về các bệnh khớp và cơ xương khớp, chẳng hạn như viêm khớp.
Bác sĩ thấp khớp sẽ thảo luận về các triệu chứng của bạn, kiểm tra ngón tay và có thể yêu cầu xét nghiệm bổ sung để chẩn đoán. Xét nghiệm máu là cách phổ biến nhất để xác định xem có tình trạng toàn thân như RA, PsA, bệnh gút hoặc lupus hay không.
Máu của bạn sẽ được xét nghiệm để tìm mức độ tăng cao của các dấu hiệu viêm. Chụp X-quang các khớp ngón tay bị ảnh hưởng cũng sẽ được thực hiện để kiểm tra mức độ sưng và tổn thương khớp.
Điều trị và Quản lý
Phẫu thuật lấy bỏ hạt tophi giúp bệnh nhân gout đỡ đau ngón tay và cải thiện vận động bàn tay, nguồn ảnh dovepress.comĐối với chấn thương cấp tính, nghỉ ngơi, chườm đá và bất động trong giai đoạn đầu sau chấn thương sẽ giúp bảo vệ các khớp ngón tay bị thương của bạn và cho phép chúng lành lại. Liệu pháp vật lý hoặc vận động có thể cần thiết sau đó, tùy thuộc vào mức độ chấn thương, để lấy lại sức mạnh của ngón tay và bàn tay cũng như phạm vi chuyển động để hoàn thành các công việc hàng ngày.
Nhiễm trùng khớp ngón tay phải được điều trị bằng thuốc kháng sinh để loại bỏ vi khuẩn có hại gây đau và viêm khớp. Đối với các bệnh lý toàn thân có thể gây sưng khớp ngón tay, việc điều trị sẽ tập trung vào việc giảm viêm và ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh.
Viêm khớp
Các loại viêm khớp khác nhau, bao gồm RA và PsA, có thể được quản lý bằng nhiều lựa chọn điều trị khác nhau để giảm đau và viêm cũng như cải thiện vận động của khớp. Chúng bao gồm:
- Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC)
- Kem bôi giảm đau
- Bôi sáp parafin ấm lên bàn tay và ngón tay để giảm đau và cứng
- Thuốc theo toa để giảm đau và viêm, bao gồm cả thuốc ức chế sinh học DMARD
- Tiêm cortisone vào khớp ngón tay và cổ tay để giảm viêm
- Vật lý trị liệu hoặc vận động để cải thiện sức mạnh của tay và phạm vi chuyển động
- Nẹp tay để bảo vệ khớp
Các dạng viêm khớp tự miễn dịch như RA và PsA thường yêu cầu điều trị suốt đời bằng thuốc để giảm viêm và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.
Bệnh Gout
Liệu pháp làm giảm urat là phương pháp điều trị phổ biến nhất được sử dụng để giảm nồng độ axit uric ở bệnh nhân gút. Mục tiêu là giảm nồng độ urat trong huyết thanh xuống còn 6 mg/dl hoặc ít hơn để giảm hạt tophi và cải thiện chức năng của khớp. Các loại thuốc phổ biến được sử dụng để giảm nồng độ axit uric bao gồm Aloprim (allopurinol), Uloric (febuxostat), Benemid (probenecid), Zurampic (lesinurad) và Krystexxa (pegloticase) .
Nếu hạt tophi nặng và không đáp ứng với điều trị y tế, phẫu thuật là cần thiết để loại bỏ các mô bị tổn thương ở các khớp bị ảnh hưởng (thoái hóa khớp) và giải phóng các gân ngón tay để cải thiện chức năng của bàn tay và ngón tay. Khớp ngón tay bị ảnh hưởng cũng sẽ được rửa bằng dung dịch nước muối ấm để giúp loại bỏ các hạt tophi và ngăn khớp hình thành các tinh thể axit uric mới.
Phẫu thuật bệnh gút thường chỉ được thực hiện trong những trường hợp bệnh gút nghiêm trọng, bao gồm các trường hợp sau:
- Bệnh tiến triển nặng lên
- Đau và nhiều hạt tophi
- Chèn ép dây thần kinh
- Nhiễm trùng tái phát
- Loét da
- Mất vận động khớp
Đau và hình thành hạt tophi cũng có thể được kiểm soát bằng cách hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều nhân purin dẫn đến tăng axit uric trong máu. Thực phẩm giàu purin bao gồm thịt đỏ, động vật có vỏ và rượu.
Lupus
Không giống như RA, đau và viêm bên trong các khớp ngón tay do lupus thường là do sự lỏng lẻo của dây chằng và gân hơn là do tổn thương xương. Do đó, các triệu chứng có xu hướng dễ điều chỉnh hơn bằng cách nẹp các ngón tay lại.
Lupus cũng thường được quản lý bằng các loại thuốc chống viêm và ức chế miễn dịch để giảm viêm khắp cơ thể.
Tóm tắt
Đau và sưng đột ngột ở các khớp ngón tay có thể là kết quả của chấn thương, nhiễm trùng hoặc các bệnh lý toàn thân như RA, PsA, lupus và bệnh gút. Đau và sưng xảy ra thường là do tình trạng viêm gây ra.
Các chấn thương nhẹ ở bàn tay hoặc khớp ngón tay có thể giảm nhẹ bằng các biện pháp khắc phục tại nhà, nhưng các trường hợp nghiêm trọng hơn và nhiễm trùng như viêm khớp nhiễm trùng cần sự trợ giúp của bác sĩ. Các bệnh lý toàn thân cần được bác sĩ chuyên khoa thấp khớp điều trị để giảm bớt các triệu chứng và ngăn ngừa hoặc làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Đau và sưng khớp ngón tay có màu xanh mà không bị chấn thương có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm toàn thân. Điều quan trọng là phải lên lịch hẹn với bác sĩ chăm sóc chính hoặc bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra kỹ lưỡng và thực hiện các xét nghiệm như chụp X-quang hoặc xét nghiệm máu để xác định chẩn đoán.
Các tình trạng viêm như RA, PsA, bệnh gút và lupus thường tiến triển và xấu đi nếu không được điều trị, vì vậy chẩn đoán, điều trị sớm và kiểm soát triệu chứng là chìa khóa để duy trì sức khỏe và hạnh phúc của bạn.
Các câu hỏi thường gặp
Làm cách nào để giảm sưng khớp ở khớp ngón tay?
Có thể giảm sưng khớp ngón tay do viêm khớp bằng cách hạn chế vận động ngón tay lặp đi lặp lại và chườm đá để giúp làm dịu cơn đau và tình trạng viêm. Tăng cường các cơ của ngón tay và bàn tay để hỗ trợ tốt hơn cho các khớp cũng giúp giảm đau và ngăn ngừa sự tái phát của các triệu chứng.
Mất bao lâu để hết sưng ở khớp ngón tay bị kẹt?
Khớp ngón tay sưng tấy do ngón tay bị kẹt có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Một chấn thương nhỏ thường triệu chứng sẽ bắt đầu trong vòng 1 tuần, nhưng có thể mất đến một tháng hoặc hơn để vết sưng tấy hoàn toàn biến mất. Nếu chấn thương nghiêm trọng hơn và liên quan đến bong gân hoặc dây chằng, sưng khớp có thể kéo dài từ 6 đến 8 tuần.
Làm cách nào để chữa lành vết sưng tấy ở khớp ngón tay sau cơn gút?
Sưng ngón tay do bệnh gút là do các tinh thể axit uric hình thành trong các khớp ngón tay của bạn. Giảm nồng độ axit uric trong cơ thể thông qua thuốc và chế độ ăn uống giúp giảm sưng và viêm ngón tay và giảm nguy cơ bùng phát bệnh gút trong tương lai.
Xem thêm:
- Đau khớp ngón tay: Nguyên nhân và cách khắc phục
- Đau khớp ngón tay khi ấn vào: Nguyên nhân và các biện pháp điều trị
