Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh ung thư phổi. Nam giới hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 23 lần so với những người không hút thuốc. Phụ nữ hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 13 lần.
Số liệu thống kê về ung thư được theo dõi trong cơ sở dữ liệu SEER Hoa Kỳ, sử dụng để tính toán tỷ lệ sống cho các loại ung thư, bao gồm cả ung thư phổi
Tuy nhiên, cơ sở dữ liệu SEER không phân chia các bệnh ung thư theo hệ thống phân loại TNM thông thường (khối u, hạch bạch huyết và di căn) được mô tả trong phần sau mà phân chia bệnh ung thư thành ba giai đoạn tiến triển:
- Giai đoạn khu trú. Ung thư chỉ ở một bên phổi.
- Giai đoạn vùng. Ung thư đã lan từ phổi đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan lân cận khác của cơ thể.
- Giai đoạn di căn xa. Ung thư đã di căn ra bên ngoài phổi sang bên phổi còn lại hoặc đến cơ quan xa của cơ thể, chẳng hạn như não, xương hoặc gan.
Phân loại ung thư phổi
Có hai loại ung thư phổi chính:
Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC)
Đây là loại ung thư phổi phổ biến nhất. Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), khoảng 85% những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi mỗi năm thuộc nhóm này.
Các bác sĩ chia NSCLC thành các giai đoạn dựa trên vị trí và độ xâm lấn của ung thư. Giai đoạn này ảnh hưởng đến việc lựa chọn cách điều trị.
Hệ thống phân giai đoạn thường được sử dụng cho NSCLC là hệ thống TNM của Ủy ban Liên hợp về Ung thư Hoa Kỳ (AJCC). Đây là một hệ thống phức tạp gồm bốn giai đoạn.
TNM là viết tắt của khối u (tumor), hạch bạch huyết (lympho nodes) và di căn (metastasis). Nhiều yếu tố liên quan đến giai đoạn ung thư phổi NSCLC. Bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm hình ảnh để xác định một số đặc điểm như:
- Vị trí khối u
- Kích thước khối u
- Đánh giá hạch bạch huyết
- Mức độ di căn, hoặc lan rộng
Ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC)
Ít phổ biến hơn NSCLC, SCLC chiếm 10% đến 15% số trường hợp được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi, theo ACS.
Ung thư phổi tế bào nhỏ ác tính hơn NSCLC và có khả năng lan tràn nhanh chóng. Đôi khi nó còn được gọi là ung thư tế bào yến mạch.
Các bác sĩ phân loại giai đoạn SCLC bằng hai phương pháp khác nhau.
Một cách học thuật hơn là sử dụng hệ thống TNM được mô tả trong phần NSCLC ở trên.
Giống như NSCLC, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và làm các xét nghiệm chận đoán hình ảnh khác để xác định giai đoạn SCLC.
Ngoài ra, có một cách phân loại giai đoạn SCLC khác thông dụng và đơn giản hơn. Theo đó, SCLC chia làm hai giai đoạn
- Giai đoạn khu trú. Ung thư chỉ ở một bên ngực và giới hạn ở một vùng xác định.
- Giai đoạn lan rộng. Ung thư đã lan tràn khắp phổi, sang phổi bên kia, đến các hạch bạch huyết ở bên kia ngực hoặc đến các bộ phận khác của cơ thể.
Một cách phân chia giai đoạn ung thư tế bào nhỏ của phổi. Theo nguồn: grepmed.com. Vì hệ thống phân giai đoạn ung thư phổi rất phức tạp, tốt nhất bạn nên yêu cầu bác sĩ giải thích về giai đoạn của bạn và ý nghĩa của nó đối với bạn.
Phát hiện sớm là cách tốt nhất để cải thiện tiên lượng bệnh, đặc biệt là khi các phương pháp điều trị hiệu quả.
Ung thư phổi ở nam và nữ giới
Đàn ông dường như có tỷ lệ mắc bệnh ung thư phổi cao hơn phụ nữ.
ACS ước tính rằng 119.100 nam giới và 116.660 nữ giới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi tại Hoa Kỳ năm 2021. Cũng theo dự kiến đó có 131.880 người sẽ chết vì ung thư phổi, trong đó 69.410 là nam giới, 62.470 là nữ giới vào năm 2021 tại Hoa Kỳ.
Nói một cách dễ hiểu thì khả năng một người đàn ông mắc bệnh ung thư phổi thời điểm nào đó trong đời là 1/15. Đối với phụ nữ, tỷ lệ mắc này là 1/17.
Ung thư phổi và tuổi
Số người chết vì ung thư phổi mỗi năm cao hơn số người chết vì ung thư vú, đại tràng và tuyến tiền liệt cộng lại.
Độ tuổi trung bình được chẩn đoán ung thư phổi là 70, trong đó chủ yếu là người trên 65 tuổi, theo ACS.
Một số rất nhỏ các chẩn đoán ung thư phổi gặp ở đối tượng dưới 45 tuổi.
Ung thư phổi và chủng tộc
Đàn ông da đen có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn 15% so với đàn ông da trắng. Lý do của điều này rất phức tạp và không liên quan đến việc hút nhiều thuốc lá hơn.
Nhiều yếu tố có khả năng liên quan bao gồm di truyền, môi trường và chênh lệch y tế như khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc.
Tỷ lệ chẩn đoán ung thư phổi ở phụ nữ da đen thấp hơn khoảng 14% so với phụ nữ da trắng.Tỷ lệ chẩn đoán ung thư phổi ở nam giới vẫn cao hơn tỷ lệ chẩn đoán của phụ nữ da đen hoặc phụ nữ da trắng, nhưng không nhiều.
Số ca chẩn đoán ung thư phổi đã giảm đối với nam giới trong vài thập kỷ qua, nhưng đối với phụ nữ, con số này chỉ bắt đầu giảm trong thập kỷ qua.
Tỷ lệ sống
Ung thư phổi là một loại ung thư tiên lượng xấu với tỷ lệ tử vong cao. Nhưng điều đó đang dần thay đổi với những bước tiến trong nghiên cứu.
Những người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi giai đoạn đầu có cơ hội sống sót ngày càng tăng.
Nếu bạn được chẩn đoán mắc ung thư phổi, bác sĩ có thể trao đổi với bạn về tỷ lệ sống này. Con số này là một thống kê dựa trên số lượng lớn những người mắc cùng một típ và giai đoạn ung thư phổi.
Tỷ lệ sống sau 5 năm là gì?
Tỷ lệ sống thường được đưa ra đối với bệnh ung thư phổi là tỷ lệ sống sau 5 năm. Tỷ lệ này phản ánh tỷ lệ số người còn sống sau 5 năm sau khi được chẩn đoán.
Nếu bạn được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi, nhiều yếu tố sẽ ảnh hưởng đến thời gian sống của bạn, bao gồm:
- Típ và giai đoạn bệnh
- Kế hoạch điều trị
- Sức khỏe tổng quát
Hãy nhớ rằng tỷ lệ sống chỉ là ước tính. Cơ thể của mỗi người phản ứng với căn bệnh và cách điều trị khác nhau. Tỷ lệ sống không phải là một dự đoán chính xác dành cho bạn.
Tỷ lệ sống của ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC)
Tỷ lệ sống sau 5 năm đối với NSCLC thay đổi tùy theo giai đoạn và mức độ của bệnh. Tin tốt là tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với tất cả các dạng ung thư phổi đang được cải thiện trong những năm gần đây.
Nghiên cứu đang tập trung vào các phương pháp điều trị hiệu quả hơn có khả năng cải thiện tiên lượng bệnh.
Nguồn ACS ước tính tỷ lệ sống sau 5 năm dựa trên giai đoạn ung thư NSCLC như sau:
- Giai đoạn khú trú: 63%
- Giai đoạn vùng: 35%
- Giai đoạn di căn xa: 7%
- Tất cả các giai đoạn: 25 %
Tỷ lệ sống của ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC)
Cũng như với NSCLC, tỷ lệ sống sau 5 năm của những người bị SCLC thay đổi tùy thuộc vào giai đoạn và mức độ
bệnh.
Tỷ lệ sống ở giai đoạn đầu của SCLC khó ước tính hơn do ít các trường hợp được chẩn đoán ở giai đoạn này.
Do đó, thông thường con số tỷ lệ sống được đưa ra là tỷ lệ sống sau 5 năm cho tất cả các giai đoạn của SCLC, khoảng 6,5% kể từ năm 2017.
Bác sĩ có thể giải thích cụ thể về tình hình bệnh của bạn.
Tổng kết
Nếu bạn hoàn thành các đợt điều trị và được tuyên bố là không mắc bệnh ung thư, bác sĩ vẫn muốn bạn duy trì việc kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Điều này là do ung thư, ngay cả khi được điều trị ban đầu thành công, vẫn có nguy cơ tái phát trở lại.
Hãy tái khám định kỳ sau điều trị do ung thư phổi có nguy cơ tái phát. Theo nguồn: homage.sg.Sau khi điều trị xong, bạn sẽ tiếp tục theo dõi với bác sĩ chuyên khoa ung thư trong một thời gian, thường là trong 5 năm vì nguy cơ tái phát cao nhất trong 5 năm đầu tiên sau khi điều trị.
Nguy cơ tái phát sẽ phụ thuộc vào loại ung thư phổi bạn mắc phải và giai đoạn được chẩn đoán. Sau khi bạn hoàn thành các đợt điều trị, hãy đến gặp bác sĩ ít nhất 6 tháng một lần trong 2 đến 3 năm đầu tiên.
Nếu sau khoảng thời gian đó, bác sĩ không thấy bất kỳ thay đổi hoặc có gì đáng lo ngại, họ sẽ khuyên bạn nên giảm số lần khám bệnh xuống còn mỗi năm một lần. Nguy cơ tái phát càng giảm khi bạn tiếp tục điều trị.
Trong các lần tái khám, bác sĩ cân nhắc tiến hành các xét nghiệm hình ảnh để kiểm tra sự tái phát hoặc sự phát triển khối ung thư mới. Điều quan trọng là bạn phải theo dõi bác sĩ chuyên khoa ung thư định kỳ và thông báo bất kỳ triệu chứng mới nào ngay lập tức.
Nếu bạn bị ung thư phổi giai đoạn cuối, bác sĩ sẽ nói chuyện với bạn về các cách để kiểm soát các triệu chứng, bao gồm:
- Đau đớn
- Ho
- Nhức đầu hoặc các triệu chứng thần kinh khác
- Tác dụng phụ của bất kỳ phương pháp điều trị nào
Ung thư phổi là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng những tiến bộ trong điều trị đang được cập nhật mới từng ngày.
Nói chuyện với bác sĩ của bạn về cách tiến hành điều trị của bạn để cung cấp cho bạn triển vọng tốt nhất.
Xem thêm:
- Biến chứng ung thư phổi và những điều cần biết
- Ung thư phổi di căn: Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Các giai đoạn của bệnh ung thư phổi: Tỷ lệ sống sót, tiên lượng và hơn nữa
- Ung thư phổi ở nữ giới: Dấu hiệu nhận biết và điều trị
- Dấu hiệu sớm của bệnh ung thư phổi ở nam giới là gì?
