Những triệu chứng thường gặp của viêm tai giữa ở trẻ nhỏ:
- Quấy khóc nhiều ở trẻ nhỏ
- Ôm chặt tai, mặt nhăn nhó vì đau (ở trẻ mới biết đi)
- Kêu đau ở trong tai (ở trẻ đã biết nói)
Các triệu chứng của bệnh viêm tai giữa cấp tính
Hình 1. Một số triệu chứng của viêm tai giữa cấp tính ở trẻ nhỏ (Nguồn: verywellhealth.com)Trẻ sơ sinh và trẻ em có thể có một hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Quấy khóc, cáu gắt
- Mất ngủ
- Đau tai
- Đau đầu, đau cổ
- Cảm giác đầy tai, dịch chảy ra từ tai
- Sốt
- Nôn mửa
- Tiêu chảy
- Mất cân bằng
- Mất thính lực
Nguyên nhân gây ra bệnh viêm tai giữa cấp
Vòi eustachian (vòi nhĩ) là ống nối từ tai giữa đến phía sau họng. Viêm tai giữa cấp tính xảy ra khi vòi bị sưng hoặc bị tắc và chất lỏng tích tụ lại bị nhiễm trùng. Ở trẻ nhỏ, vòi nhĩ ngắn hơn và nằm ngang hơn so với trẻ ở độ tuổi lớn hơn và người lớn, làm chất lỏng dễ bị đọng lại trong tai giữa khi vòi nhĩ bị sưng hoặc tắc. Vòi nhĩ (vòi eustachian) có thể bị sưng hoặc bị tắc vì một số lý do sau:
- Dị ứng
- Cảm lạnh
- Bệnh cúm
- Viêm xoang
- Viêm VA (amidan vòm) hoặc VA quá phát
- Khói thuốc lá
- Uống trong khi nằm (ở trẻ sơ sinh)
Các yếu tố nguy cơ đối với viêm tai giữa cấp tính bao gồm:
- Trẻ từ 6 tới 36 tháng tuổi
- Sử dụng núm vú giả
- Đi nhà trẻ
- Trẻ bú bình thay vì bú mẹ (ở trẻ nhỏ/nhũ nhi)
- Uống trong khi nằm (ở trẻ nhỏ/nhũ nhi)
- Tiếp xúc với khói thuốc lá
- Tiếp xúc với không khí ô nhiễm
- Thay đổi về môi trường
- Thay đổi về khí hậu
- Ở trong khí hậu lạnh
- Bị cảm lạnh, cúm, viêm xoang hoặc nhiễm trùng tai trong thời gian gần đây
Chẩn đoán viêm tai giữa cấp tính?
Bác sĩ sử dụng một hoặc nhiều phương pháp sau để chẩn đoán viêm tai giữa cấp tính:
Soi tai
Máy soi tai được dùng để phát hiện các dấu hiệu:
- Tai bị đỏ
- Tai sưng tấy
- Tai bị chảy máu
- Có mủ trong tai
- Có bong bóng không khí
- Dịch trong tai giữa
- Thủng màng nhĩ
Đo nhĩ lượng
Trong quá trình kiểm tra màng nhĩ, bác sĩ sử dụng một dụng cụ nhỏ để đo áp suất không khí trong tai của trẻ và xác định xem màng nhĩ có bị thủng hay không.
Đo phản xạ cơ bàn đạp
Trong quá trình kiểm tra phản xạ, bác sĩ sử dụng một dụng cụ nhỏ tạo ra âm thanh gần tai của trẻ. Bác sĩ có thể xác định xem có dịch trong tai trẻ hay không bằng cách lắng nghe âm thanh phản xạ lại từ tai.
Đo thính lực
Bác sĩ tiến hành kiểm tra thính lực để xác định xem trẻ có bị mất thính giác hay không.
Viêm tai giữa cấp điều trị như thế nào?
Hầu hết các trường hợp bị viêm tai giữa cấp đều tự khỏi mà không cần điều trị kháng sinh. Để hạn chế việc lạm dụng kháng sinh và thuốc giảm đau, một số biện pháp chăm sóc tại nhà có thể được ưu tiên áp dụng như:
- Chăm sóc tại nhà
Một số biện pháp chăm sóc tại nhà giúp giảm đau cho trẻ bị viêm tại giữa cấp tính:
- Đắp một chiếc khăn ẩm và ấm lên tai bị viêm
- Sử dụng thuốc nhỏ tai không kê đơn để giảm đau
- Dùng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen (Advil, Motrin) và Paracetamol
- Thuốc
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ tai và các loại thuốc giảm đau khác. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh nếu các triệu chứng của trẻ không thuyên giảm sau một vài ngày điều trị tại nhà.
- Phẫu thuật
Nếu tình trạng nhiễm trùng của trẻ không đáp ứng với các biện pháp điều trị hoặc trẻ bị viêm tai giữa cấp tái phát, trẻ có thể phải thực hiện một vài thủ thuật:
- Cắt bỏ amidan vòm (VA): VA có thể phải cắt bỏ nếu trẻ bị VA quá phát, viêm amidan vòm (viêm VA)…
- Đặt ống thông khí màng nhĩ: Đưa một ống nhỏ vào màng nhĩ của trẻ, tạo một đường thông khí giữa tai ngoài với tai giữa và ngăn ngừa các chất dịch ứ đọng sau màng nhĩ.
Tác hại
Viêm tai giữa cấp tính nói chung tiên lượng tốt, có thể điều trị khỏi mà không có biến chứng, tuy nhiên nhiễm trùng có thể tái phát. Trẻ cũng có thể bị mất thính lực tạm thời trong một thời gian ngắn nhưng sẽ nhanh chóng trở lại sau khi điều trị. Đôi khi, viêm tai giữa cấp tính có thể gây ra:
- Nhiễm trùng tai tái phát
- VA quá phát
- Amidan quá phát
- Thủng màng nhĩ
- Cholesteatoma (khối u phát triển trong tai giữa)
- Chậm nói (ở trẻ bị tái phát viêm tai giữa cấp tính)
Trong một số trường hợp, có thể xảy ra nhiễm trùng xương chũm trong sọ (viêm xương chũm) hoặc nhiễm trùng não (viêm màng não).
Cách phòng ngừa bệnh viêm tai giữa cấp tính
Giảm nguy cơ trẻ mắc viêm tai giữa cấp tính bằng các cách sau:
- Rửa tay và đồ chơi thường xuyên để giảm nguy cơ bị cảm lạnh hoặc các nhiễm trùng đường hô hấp.
- Tránh khói thuốc lá
- Tiêm phòng đầy đủ vacxin ngừa cúm mùa và vacxin phế cầu.
- Nên cho trẻ bú sữa mẹ thay vì bú bình nếu có thể
- Tránh cho trẻ ngậm núm vú giả
