Sự khác biệt giữa các triệu chứng của dị ứng và nhiễm trùng là điều quan trọng cần biết để không làm cho tình trạng trở nên tồi tệ hơn.
Sau đây là tám nguyên nhân gây ngứa mắt và một số lựa chọn điều trị có thể áp dụng, bao gồm cả biện pháp khắc phục tại nhà và thuốc kê đơn.
Dị ứng theo mùa

Nếu bạn bị ngứa mắt vào cùng một thời điểm hàng năm thì nguyên nhân gây bệnh có thể là tình trạng dị ứng theo mùa với tác nhân dị ứng thường gặp nhất là phấn hoa, loại hoa thường nở và gieo rắc hạt phấn vào một mùa nhất định trong năm.
Cách để phân biệt dị ứng theo mùa với các tình trạng nhiễm trùng mắt khác là với dị ứng theo mùa, bên cạnh các triệu chứng tại mắt còn có triệu chứng dị ứng tại cơ quan khác như ngạt mũi, chảy nước mũi.
Khi cơ thể tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, cơ thể sẽ tiết ra một hợp chất để chống lại chúng, tạo phản ứng bảo vệ cơ thể. Hợp chất đó được gọi là Histamine. Histamine hoạt động tại vị trí mắt sẽ gây ra phản ứng viêm và ngứa mắt. Một cách để giảm các triệu chứng là tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng theo mùa. Các biện pháp bao gồm:
- Chú ý đến các báo cáo thời tiết địa phương và ở trong nhà khi báo cáo chỉ ra rằng môi trường có số lượng phấn hoa cao.
- Đóng cửa sổ nhà và cửa sổ xe hơi trong mùa hoa nở.
- Tắm và giặt quần áo thường xuyên hơn để hạn chế việc phấn hoa tiếp xúc với đường hô hấp
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài để tránh tiếp xúc với phấn hoa.
- Thuốc kháng histamine không kê đơn có thể hữu ích trong việc kiểm soát các triệu chứng.
Nếu triệu chứng dị ứng theo mùa của bạn đặc biệt nghiêm trọng, các thuốc chống dị ứng theo đơn của bác sĩ có thể sẽ hữu ích. Vì những loại thuốc này có thể mất một thời gian mới phát huy tác dụng nên bác sĩ có thể đề nghị bạn bắt đầu dùng chúng vài tuần trước khi bắt đầu mùa dị ứng.
Bệnh dị ứng
Không giống như dị ứng theo mùa, bệnh dị ứng có thể khởi phát quanh năm. Các tác nhân như nấm mốc, bụi và lông thú cưng là những dị nguyên thường gặp của bệnh dị ứng tại mắt.
Bạn cũng có thể bị dị ứng với một số sản phẩm trong nhà. Dung dịch kính áp tròng có thể gây kích ứng mắt. Ngay cả xà phòng hoặc dầu gội cũng có thể là nguyên nhân.
Nếu đã xác định được nguyên nhân gây ngứa mắt là dị ứng với tác nhân từ môi trường, hãy thử dừng sản phẩm tiếp xúc với mắt có chứa chất đó. Đây có thể là một giải pháp cho vấn đề của bạn, hữu ích trong việc cải thiện các triệu chứng
Để chẩn đoán xem bạn có bị dị ứng không, các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành một xét nghiệm trên da (test lẩy da) để xác định chính xác dị nguyên. Một lượng nhỏ chất gây dị ứng, chẳng hạn như phấn hoa hoặc lông thú cưng, được tiêm ngay dưới da để xem vùng da xung quanh vết tiêm có biểu hiện bất kỳ loại phản ứng nào hay không. Các xét nghiệm này an toàn cho hầu hết trẻ em và người lớn.
Ngoài việc cố gắng giảm tiếp xúc với chất gây dị ứng, các triệu chứng có thể được giảm bớt bằng cách dùng thuốc, chẳng hạn như thuốc kháng histamine hoặc corticosteroid.
Chất kích ứng trong không khí
Một số người đặc biệt nhạy cảm với khói bụi, khí thải, hoặc thậm chí một số loại nước hoa. Tránh tiếp xúc với những chất gây kích ứng này là giải pháp đơn giản nhất giúp giảm ngứa mắt. Thuốc nhỏ mắt hoặc dùng khăn ẩm đắp lên mắt (nhắm mắt) là một biện pháp hữu hiệu giúp bạn cảm thấy khá hơn.
Nhiễm trùng
Đôi mắt rất dễ bị nhiễm virus, vi khuẩn và nấm - tất cả đều có thể gây ngứa mắt.
Một trong những bệnh nhiễm trùng mắt phổ biến hơn cả là viêm kết mạc, còn được gọi là đau mắt đỏ do phần lòng trắng của mắt bị nhiễm trùng chuyển sang màu đỏ. Nó rất dễ lây lan và thường kèm theo chảy dịch từ mắt bị ảnh hưởng.
Một bệnh nhiễm trùng mắt khác là viêm màng bồ đào, đây là tình trạng viêm mống mắt – bộ phận tạo nên màu sắc của mắt. Viêm màng bồ đào có thể gây đau mắt và cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng.
Cả hai bệnh nhiễm trùng trên đều phải được thăm khám và điều trị bởi bác sĩ. Viêm kết mạc được điều trị bằng kháng sinh. Steroid cũng có thể cần thiết. Thuốc nhỏ mắt chống viêm có thể đủ để điều trị viêm màng bồ đào.
Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể cần dùng thuốc ức chế miễn dịch. Viêm màng bồ đào nếu không được điều trị hiệu quả có thể dẫn đến giảm thị lực nghiêm trọng và các biến chứng như tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể.
Khô mắt

Nước mắt, là sự kết hợp của nước, dầu và chất nhờn, giữ cho đôi mắt của bạn ẩm ướt và thoải mái. Vì nhiều lý do khác nhau có thể dẫn đến sản xuất không đủ nước mắt, làm cho mắt bị khô và ngứa. Tuổi già là một nguyên nhân thường gặp dẫn đến khô mắt. Khi tuổi càng cao, việc sản xuất nước mắt càng có xu hướng suy yếu.
Tương tự như vậy, các bệnh như tiểu đường và viêm khớp dạng thấp cũng có thể dẫn đến việc sản xuất ít nước mắt hơn. Một số loại thuốc có thể gây khô mắt, như:
- Thuốc chống trầm cảm
- Thuốc làm giảm huyết áp
- Thuốc tránh thai
- Thuốc thông mũi
Mắt cũng có thể bị khô do nước mắt bay hơi quá nhanh. Nếu bạn ở ngoài trời gió trong thời gian dài hoặc ở trong môi trường có độ ẩm quá thấp, bạn có thể nhận thấy mắt mình bị khô và ngứa hơn. Đôi khi, ống lệ và tuyến lệ bị tắc dẫn đến khô và ngứa mắt.
Điều trị khô mắt có thể đơn giản bằng cách sử dụng nước mắt nhân tạo không kê đơn, có sẵn dưới dạng thuốc nhỏ. Làm theo các hướng dẫn của nhà sản xuất một cách cẩn thận. Nếu bạn bị khô mắt mãn tính, hãy đi khám bác sĩ nhãn khoa. Bạn có thể cần thuốc nhỏ mắt theo đơn kê của bác sĩ.
Mỏi mắt
Nhìn chằm chằm vào màn hình máy tính trong thời gian dài, hoặc cố gắng đọc ở nơi có ánh sáng yếu, có thể làm mỏi mắt, ngứa mắt. Lái xe trong thời gian dài, đặc biệt là vào ban đêm hoặc vào những ngày nắng chói chang, cũng là một nguyên nhân của mỏi mắt.
Tình trạng này cũng sẽ gia tăng ở những người buộc phải mở mắt và tỉnh táo khi mệt mỏi. Đối với một số người, sử dụng điều hòa không khí có thể dẫn đến mỏi mắt, ngứa và kích ứng mắt.
Cách điều trị đơn giản và hiệu quả nhất là cho mắt nghỉ ngơi định kỳ. Nếu việc lái xe gây căng thẳng cho mắt của bạn, hãy tấp vào lề và nhắm mắt lại. Hãy chớp mắt hoặc chuyển hướng lái xe tập trung vào các vật thể gần hơn là một đoạn đường dài trên đường cao tốc hoặc đèn pha đang chiếu tới.
Sử dụng kính áp tròng

Đeo kính áp tròng quá lâu hoặc không thay kính áp tròng thường xuyên có thể gây kích ứng mắt, khiến mắt bị ngứa và đỏ.
Nếu bạn đeo kính áp tròng, hãy nhớ tháo chúng ra ngoài vào ban đêm và thực hiện các bước chăm sóc kính cơ bản khác. Làm theo lời khuyên của bác sĩ về cách chăm sóc kính và khoảng thời gian nên thay kính áp tròng.
Viêm bờ mi
Mắt đỏ và ngứa có thể là do viêm mí mắt hay còn gọi là viêm bờ mi. Nó xảy ra khi các tuyến nhầy nhỏ ở gốc lông mi bị tắc nghẽn. Đôi khi chỉ cần giữ cho mí mắt sạch sẽ là đủ để giải quyết các triệu chứng viêm bờ mi, giảm chảy nước mắt và sưng tấy.
Viêm bờ mi thường không gây mất thị lực, nhưng nó có thể là một vấn đề mãn tính dẫn đến viêm kết mạc và các biến chứng khác. Thuốc kháng sinh và thuốc chống viêm có thể cần thiết để giúp giảm bớt các triệu chứngvà tránh các biến chứng.
Tổng kết
Ngứa mắt có thể do một số nguyên nhân, trong đó có một số nguyên nhân quan trọng. Nếu bạn thấy mình thường xuyên bị đỏ, ngứa mắt, hãy đi khám bác sĩ để được tư vấn cách điều trị.