Điểm lệ nằm ở mí mắt trên và dưới dẫn nước mắt thừa theo các tiểu quản lệ vào túi lệ, rồi đến ống lệ mũi, đổ vào hốc mũi. Đây là lý do tại sao chúng ta bị sổ mũi khi khóc.
Ngoài túi lệ, góc mắt còn có tuyến lệ. Đó là phần nhỏ màu hồng ở góc mắt trên ngoài. Tuyến lệ tiết ra dịch để để giữ ẩm cho mắt và bảo vệ mắt khỏi vi khuẩn.
Phía khóe mắt (góc trong của mắt) là hệ thống dẫn nước mắt, góc ngoài là túi lệ. Trên mí mắt trên và dưới là hệ thống các tuyến bờ mi (nguồn ảnh: https://www.allaboutvision.com/)Dị ứng, nhiễm trùng và một số nguyên nhân khác có thể gây ra ngứa khóe mắt.
Nguyên nhân gây ngứa khóe mắt
Hầu hết các tình trạng ngứa khóe mắt không nghiêm trọng đến mức ảnh hưởng đến thị lực hoặc sức khỏe mắt lâu dài.
Nhưng một số nguyên nhân gây ngứa khóe mắt, chẳng hạn như viêm bờ mi, có thể là vấn đề vì chúng thường xuyên tái phát.
Trong một số trường hợp, có thể cảm nhận được vị trí của ngứa: Ở góc trong gần túi lệ hoặc ở góc ngoài của mắt.
Khô mắt
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng khô mắt và việc điều trị đôi khi chỉ đơn giản là sử dụng nước mắt nhân tạo (nguồn ảnh: https://healthfully.com/)Tuyến lệ sản xuất nước mắt, giúp làm ẩm mắt và giữ cho mắt khỏe mạnh. Khi không có đủ nước mắt, bạn có thể bị khô và ngứa mắt, đặc biệt là ở vị trí khóe mắt.
Khô mắt trở nên phổ biến hơn ở người cao tuổi vì các tuyến lệ tiết ra ít nước mắt hơn. Các tác nhân gây khô mắt khác bao gồm:
- Sử dụng kính áp tròng không đúng cách
- Thời tiết lạnh và gió
- Một số loại thuốc, bao gồm thuốc kháng histamine, thuốc tránh thai và thuốc lợi tiểu
- Bệnh tật, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, hội chứng Sjogren, bệnh tuyến giáp và bệnh lupus
Ngoài ngứa, các triệu chứng khác thường đi kèm với khô mắt có thể bao gồm mắt đỏ, đau và nhạy cảm với ánh sáng.
Dị ứng
Dị ứng kích hoạt phản ứng viêm trong cơ thể, có thể dẫn đến một loạt các triệu chứng, chẳng hạn như:
- Ngứa mắt
- Phù nề quanh mắt
- Đỏ mắt
- Chảy nước mắt
- Bỏng rát mắt
Các triệu chứng dị ứng không chỉ ảnh hưởng đến khóe mắt mà ảnh hưởng đến toàn bộ mắt, bao gồm cả mí mắt. Các chất gây dị ứng, kích ứng mắt có thể đến từ:
- Môi trường ngoài trời như phấn hoa
- Môi trường trong nhà như mạt nhà, nấm mốc hoặc lông vật nuôi
- Các chất kích thích trong không khí như khói thuốc lá và khí thải động cơ Diezen
Rối loạn chức năng tuyến bờ mi (tuyến Meibomian)
Rối loạn chức năng tuyến bờ mi xảy ra khi chức năng sản xuất thành phần dầu trong nước mắt bị rối loạn.
Các tuyến bờ mi được tìm thấy ở cả mí mắt trên và dưới. Khi chúng không sản xuất đủ dầu, mắt có thể bị khô.
Cùng với cảm giác ngứa và khô, mắt của bạn có thể bị sưng và đau. Rối loạn chức năng tuyến bờ mi cũng có thể gây chảy nước mắt, làm mờ mắt.
Viêm bờ mi
Viêm bờ mi là tình trạng mí mắt bị viêm. Khi phần bên ngoài của mí mắt bị viêm (viêm bờ mi trước), nguyên nhân thường là do tụ cầu hoặc các loại vi khuẩn khác.
Khi mí mắt trong bị viêm (viêm bờ mi sau), nguyên nhân thường là do rối loạn chức năng tuyến Meibomian hoặc các vấn đề về da như bệnh trứng cá đỏ hoặc gàu. Viêm bờ mi gây sưng và đau mi mắt, kèm theo ngứa và đỏ mắt.
Viêm túi lệ
Viêm túi lệ có thể dẫn đến đau và ngứa khóe mắt, đôi khi cả sốt và chảy mủ khóe mắt (nguồn ảnh: https://vn.nordfx.com/)Khi hệ thống thoát nước mắt bị nhiễm trùng, tình trạng này được gọi là viêm túi lệ. Các ống dẫn nước mắt có thể bị tắc do chấn thương ở mũi hoặc polyp mũi.
Trẻ sơ sinh có ống túi lệ rất hẹp, nên dễ bị tắc nghẽn và nhiễm trùng. Nhưng khi trẻ lớn lên, những biến chứng như vậy rất hiếm.
Khóe mắt có thể bị ngứa và đau. Viêm túi lệ cũng có thể dẫn đến chảy mủ ở khóe mắt hoặc đôi khi dẫn đến tình trạng sốt.
Đau mắt đỏ
Đau mắt đỏ là thuật ngữ chung cho bệnh viêm kết mạc, có thể là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc vi rút, hoặc một phản ứng dị ứng. Cùng với ngứa quanh ống lệ, các triệu chứng của viêm kết mạc có thể bao gồm:
- Đỏ mắt tại vị trí lòng trắng của mắt
- Chảy mủ từ khóe mắt, đóng vảy tiết qua đêm
- Tăng sản xuất nước mắt
- Sưng kết mạc (lớp ngoài của phần lòng trắng) và phù nề quanh mí mắt
Vỡ mạch máu
Khi một trong những mạch máu nhỏ trong mắt bị vỡ, tình trạng này gọi là xuất huyết dưới kết mạc.
Ngoài việc gây ra một điểm màu đỏ tươi xuất hiện ở phần lòng trắng của mắt, xuất huyết dưới kết mạc cũng gây ra ngứa mắt và kích ứng mắt tại điểm xuất huyết. Những triệu chứng đó xuất hiện tại bất cứ vị trí xuất huyết, cho dù ở góc mắt hay vị trí khác trong mắt.
Dị vật trong mắt
Đôi khi ngứa không phải do tình trạng bệnh lý mà do một hạt bụi, cát hoặc lông mi mắc vào dưới mí mắt, khóe mắt. Điều này có thể làm tắc tạm thời hệ thống ống dẫn nước mắt.
Kính áp tròng
Kính áp tròng có thể giúp cải thiện thị lực mà không gây ra sự bất tiện như kính đeo thông thường, nhưng chúng cũng có thể gây ra nhiều vấn đề về mắt.
Đeo kính áp tròng quá lâu hoặc không vệ sinh đúng cách có thể gây ra nhiều tình trạng bệnh lý, từ khô mắt đến nhiễm trùng do vi khuẩn. Khi kính áp tròng cản trở việc tiết nước mắt, nó có thể dẫn đến tình trạng ngứa khóe mắt.
Bạn cũng có thể bị mỏi mắt và cảm giác có gì đó vẫn còn trong mắt ngay cả khi đã tháo kính.
Các biện pháp khắc phục tại nhà tình trạng kích ứng khóe mắt
Trườm ấm hoặc trườm lạnh là những biện pháp đơn giản mà hiệu quả trong nhiều trường hợp ngứa khóe mắt (nguồn ảnh: http://www.cheneyclinic.com/)Khi bị ngứa khóe mắt, một số biện pháp khắc phục đơn giản tại nhà có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.
Nước mắt nhân tạo
Đôi khi, tất cả những gì cần làm để giảm ngứa do khô mắt là thuốc nhỏ mắt không kê đơn được gọi là nước mắt nhân tạo.
Chườm lạnh
Đặt một miếng gạc lạnh và ẩm lên trên mắt (khi đã nhắm mắt) có thể giúp làm dịu cảm giác khó chịu.
Chườm ấm
Cách điều trị hiệu quả cho rối loạn chức năng tuyến bờ mi và viêm bờ mi là đắp một miếng gạc ẩm, ấm (không quá nóng) lên mắt khi đang nhắm mắt.
Túi trà
Lấy hai túi trà bình thường và hòa vào nước như đang pha trà. Sau đó, vắt khô túi, túi có thể để ấm hoặc làm mát bằng cách đặt trong tủ lạnh. Nhắm mắt lại và trườm túi trà lên trong tối đa 30 phút.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nếu bạn bị ngứa, đỏ hoặc sưng mắt lặp đi lặp lại, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám và tư vấn (nguồn ảnh: https://www.lasikdrs.com/)Nếu tình trạng khô mắt dễ dàng thuyên giảm bằng thuốc nhỏ mắt, chườm hoặc ra khỏi môi trường khói hoặc gió, bạn có thể không cần đi khám bác sĩ.
Tuy nhiên, nếu mắt bị ngứa kèm theo chảy mủ hoặc phù mắt, hãy đến khám tại bệnh viện hoặc phòng khám. Ví dụ: nếu vấn đề là nhiễm trùng do vi khuẩn, bạn sẽ cần điều trị bằng kháng sinh.
Tổng kết
Tình trạng khô mắt không thường xuyên hoặc kích ứng nhẹ thường có thể được điều trị dễ dàng và không tốn kém. Nhưng nếu bạn bị ngứa, đỏ hoặc sưng mắt lặp đi lặp lại, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt để được thăm khám và tư vấn.
Hầu hết các vấn đề về ngứa mắt đều là những phiền toái nhỏ. Nhưng nhiễm trùng bắt đầu với các triệu chứng nhỏ có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị đúng cách.
