Trong nội dung của bài viết này, chúng tôi sẽ đề cập đến triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị đối với bướu giáp đa nhân và mối quan hệ của nó đối với ung thư.
Triệu chứng
Triệu chứng của bướu giáp đa nhân không phải lúc nào cũng xuất hiện. Bệnh thường chỉ được phát hiện khi tiến hành thăm khám định kỳ hoặc tình cờ thông qua chẩn đoán hình ảnh.
Một vài người có thể sờ thấy những nốt xuất hiện ngay trên tuyến giáp – vị trí ngay dưới ‘quả táo Adam’.
Nếu bướu có nhiều nốt hoặc phát triển quá mức dẫn đến chèn ép vào các bộ phận lân cận, người bệnh có thể có những triệu chứng như:
- Khàn tiếng.
- Khó nuốt.
- Khó thở khi nằm.
Đối với trường hợp bướu giáp đa nhân độc, người bệnh có thể có các triệu chứng của cường giáp, có thể kể đến như:
- Nhạy cảm với nhiệt.
- Tim đập nhanh, kể cả lúc nghỉ ngơi.
- Cáu gắt, khó chịu.
- Lo lắng.
- Giảm cân hoặc khó tăng cân.
- Khó ngủ.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bướu giáp đa nhân là do thiếu iod, tuy nhiên điều này hiện nay không còn phổ biến nữa do chế độ dinh dưỡng đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây.
Iod là một chất có trong khẩu phần ăn của mỗi người, là cơ chất của quá trình sản xuất hormone giáp. Do đó thiếu hụt iod sẽ dẫn đến thiếu hụt hormone tuyến giáp, ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ thể. Ngày nay, các nhà sản xuất thực phẩm thường thêm iod vào muối, giúp làm giảm tỉ lệ mắc các bệnh về tuyến giáp.
Một vài nguyên nhân khác có thể dẫn đến bướu giáp đa nhân:
- Yếu tố di truyền ảnh hưởng đến sản xuất hormone tuyến giáp.
- Giới tính: nguy cơ mắc bệnh ở phụ nữ là cao hơn nam giới.
- Tuổi: phụ nữ lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.
- Tiền sử gia đình đã từng mắc bướu giáp đa nhân.
- Tiền sử mắc các bệnh về tuyến giáp như viêm giáp Hashimoto hoặc bệnh Basedow.
Trong những trường hợp tuyến giáp không sản xuất đủ hormone, tuyến yên sẽ tiết ra hormone TSH nhằm kích thích tuyến giáp. Sự dư thừa TSH sẽ dẫn đến phì đại tuyến giáp và có thể dẫn đến bướu cổ đa nhân.
Trong một vài trường hợp khác, nguyên nhân gây bệnh có thể không xác định được cụ thể.
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ chẩn đoán bướu cổ dựa trên tiền sử bệnh. Đồng thời, họ cũng cần thông tin về những loại thuốc bạn đang sử dụng, tiền sử gia đình hoặc tiền sử bệnh tật liên quan.
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu có thể giúp chẩn đoán các vấn đề về tuyến giáp, đặc biệt là xét nghiệm hormone TSH – hormone kích thích phát triển tuyến giáp. Nếu nồng độ TSH thấp, điều này có nghĩa là bạn đang bị cường giáp – tình trạng sản xuất quá mức hormone giáp.
Nếu nồng độ TSH cao, bạn có thể đang bị suy giáp – tuyến giáp hoạt động dưới mức bình thường.
Xét nghiệm máu giúp chẩn đoán bướu cổẢnh: BBC.com
Chẩn đoán hình ảnh
Bác sĩ cũng có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm chẩn đoán bằng hình ảnh, thường gặp nhất là siêu âm. Đây thủ thuận sử dụng sóng âm để tái tạo hình ảnh tuyến giáp, từ đó xác định kích thước và số lượng của các nốt (nếu có).
Sinh thiết
Trong trường hợp nghi ngờ ung thư, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện sinh thiết để chẩn đoán. Sinh thiết là thủ thuật sử dụng một kim nhỏ, lấy một lượng mô ra khỏi cơ thể để xác định tình trạng bệnh. Thông thường, những nốt có kích thước trên 1cm đều phải thực hiện sinh thiết.
Điều trị
Không phải tất cả bệnh nhân bướu cổ đa nhân đều cần can thiệp điều trị. Thay vào đó, bác sĩ sẽ dựa trên chức năng tuyến giáp để quyết định.
Đối với trường hợp bướu giáp không độc (không sản xuất hormone giáp), bác sĩ sẽ xem xét kích thước, triệu chứng và sự phát triển của các nốt để đưa ra quyết định phù hợp.
Liệu pháp phóng xạ
Liệu pháp phóng xạ có thể được sử dụng để điều trị bướu giáp độc và không độc. Liệu pháp giúp làm giảm kích thước tuyến, trong trường hợp bướu giáp độc thì nó cũng giúp ngăn chặn quá trình sản xuất bất thường hormone giáp.
Kích thước bướu thường nhỏ dần trong vòng 2 đến 6 tháng sau khi điều trị, ở một vài trường hợp khác thì con số này có thể lên tới 1 năm. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trong đa số các trường hợp, chức năng tuyến giáp sẽ trở lại bình thường sau điều trị.
Thuốc điều trị tuyến giáp
Nếu kích thước bướu và các nốt nhỏ, bác sĩ có thể chỉ định bạn sử dụng một số loại hormone tuyến giáp như levothyroxine (Synthroid).
Tuy nhiên, các nghiên cứu về vấn đề này chưa thực sự rõ rằng. Một số chuyên gia tin rằng liệu pháp có hiệu quả, một số khác lại không.
Có thể sử dụng thuốc để hỗ trợ điều trị bướu cổẢnh: Onhealth.com
Phẫu thuật cắt bỏ
Với những tiến bộ của y học hiện đại, bệnh có thể được điều trị bằng các phương pháp khác. Do đó, việc cần can thiệp cắt bỏ tuyến giáp là điều ít khi xảy ra. Chỉ trong trường hợp bướu phát triển và chèn ép các mạch máu lân cận, gây ảnh hưởng đến chức năng hô hấp, ăn uống hoặc gây ra căng thẳng tâm lý, bác sĩ mới chỉ định cắt bỏ.
Mối liên hệ với ung thư
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng 10 đến 20 % bướu cổ đa nhân sẽ tiến triển thành ung thư tuyến giáp.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nguy cơ ung thư ở bướu giáp đa nhân và bướu giáp đơn nhân là tương tự nhau.
Tổng kết
Bướu giáp đa nhân thường không có triệu chứng, do đó rất khó để phát hiện. Ở một số bệnh nhân thì họ có thể gặp phải những triệu chứng như khó nuốt, khó nói…
Có khá nhiều phương pháp điều trị đối với bướu giáp đa nhân thể độc và không độc. Do đó, nếu nghi ngờ mình gặp phải các vấn đề về tuyến giáp, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để nhận được sự tư vấn cần thiết.
Xem thêm:
