Tổng quan về cocaine và chứng nghiện coca
Cocaine là một loại ma túy được làm từ lá của cây coca, tinh thể hình kim, không màu, không mùi, vị đắng chát hơi tê đầu lưỡi có nguồn gốc từ Nam Mỹ.
Cocaine còn được gọi là ma túy, thuốc lắc… có đặc tính rất dễ gây nghiện và ở đa số các quốc gia, việc sử dụng cocaine để giải trí là bất hợp pháp.
Cocaine là một chất kích thích có khả năng làm tăng sự tỉnh táo và năng lượng, bên cạnh đó còn gây ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh trong não, khiến người dùng cảm thấy muốn nói nhiều hơn, tràn đầy năng lượng và hưng phấn. Nghiện cocaine có thể phát triển rất nhanh chóng, ngay cả khi chỉ thử dùng một vài lần.
Nghiện có thể là về mặt thể chất, nghĩa là cơ thể sẽ có cảm giác thèm thuốc. Hoặc sẽ ảnh hưởng đến cả tinh thần, tức là khi người dùng rất mong muốn các tác dụng phụ của thuốc đem lại.
Cocain có thể được dùng theo nhiều cách khác nhau như hít qua mũi, tiêm vào tĩnh mạch, sử dụng qua đường sinh dục hoặc trực tràng. Ngoài ra, cocaine cũng có thể được hút ở dạng hơi thuốc sau khi chế biến thành crack cocaine (cocaine nguyên chất). Nghiện có thể xảy ra nhanh chóng từ bất kỳ hình thức sử dụng nào trong số trên.
Các ảnh hưởng của cocaine là gì?
Trong một thời gian ngắn, cocaine sẽ kích thích cơ thể, tạo ra một chất dẫn truyền thần kinh tự nhiên được gọi là dopamine làm tăng sự tập trung trong não, từ đó gây ra cảm giác thích thú và hài lòng. Bên cạnh đó, lượng dopamine tăng lên do cocaine còn khiến người dùng cảm thấy hưng phấn.
Do cocaine ngăn không cho dopamine và các chất dẫn truyền thần kinh khác là norepinephrine và serotonin được đưa vào các tế bào thần kinh. Khi đó, một lượng lớn chất dẫn truyền thần kinh sẽ tích tụ và kích thích các tế bào thần kinh xung quanh dẫn đến làm tăng cảm giác hưng phấn thú vị.
Cocain còn có thể làm giảm thiểu ham muốn về ăn và ngủ. Một số trường hợp nói rằng cocaine giúp họ tập trung suy nghĩ và hoàn thành công việc nhanh hơn. Và theo thời gian, nhiều người dùng bắt đầu thèm muốn những cảm giác mà cocaine mang lại.
Nguồn: arkbh.com
Sử dụng cocaine thường xuyên có thể khiến khả năng dung nạp thuốc phát triển nhanh hơn. Chịu đựng được lượng thuốc ngày càng cao có nghĩa sẽ cần nhiều cocaine hơn để cảm nhận được những tác dụng của thuốc. Từ đó dẫn đến liều dùng cocaine ngày càng lớn, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tinh thần và thể chất của người sử dụng. Ảnh hưởng tâm lý của nghiện cocaine có thể bao gồm:
- Hoang tưởng
- Hoảng loạn
- Ảo giác
- Hiếu chiến
- Cáu gắt
- Lo âu
- Phiền muộn
- Suy giảm khả năng phán đoán
- Hành vi lặp đi lặp lại hoặc có biểu hiện bất thường
Các tác động vật lý của việc nghiện cocaine bao gồm:
- Sút cân bất thường
- Nhịp tim tăng nhanh
- Buồn nôn
- Đau bụng
- Đau đầu
- Tức ngực
- Rối loạn nhịp tim
- Đau tim
- Co giật
- Đột quỵ
Nghiện cocain cũng liên quan đến các tình trạng bệnh như:
- Bệnh đường hô hấp
- Suy giảm hệ miễn dịch
- Viêm gan
- Hoại tử ruột
Nguyên nhân gây nghiện cocaine
Cocain ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh trong não. Sử dụng cocaine, đặc biệt khi dùng liên tục, lặp đi lặp lại có thể gây ra nhiều thay đổi liên quan đến cảm xúc, trí nhớ và việc đưa ra quyết định. Khi ai đó bị nghiện, khả năng ý chí chống lại cám dỗ sẽ bị suy giảm, khiến việc cai nghiện trở nên khó khăn hơn.
Tất cả các chất kích thích không chỉ đều khiến nồng độ ngoại bào của dopamine, norepinephrine và serotonin tăng cao mà còn có thể ngăn chặn sự vận chuyển của các chất dẫn truyền thần kinh này.
Việc tiếp xúc nhiều với cocaine sẽ dẫn đến chứng kích thích thần kinh, bao gồm nhạy cảm (tăng đáp ứng thuốc) và dung nạp (giảm đáp ứng thuốc). Bên cạnh đó, cơ thể có thể bị quen nhờn đối với tác dụng của cocaine chỉ sau một vài lần sử dụng. Theo thời gian sẽ cần nhiều và nhiều loại thuốc khác hơn để có được hiệu quả tương tự trong một số trường hợp.
Đối tượng có nguy cơ nghiện cocaine
Bất kỳ ai sử dụng cocaine đều có nguy cơ bị nghiện. Các yếu tố làm tăng nguy cơ là:
- Có tiền sử gia đình nghiện cocaine hoặc phụ thuộc vào những loại ma túy khác
- Nghiện rượu hoặc những loại ma túy khác
- Bị bệnh tâm thần, chẳng hạn như trầm cảm
Các triệu chứng của nghiện cocaine là gì?
Các triệu chứng của nghiện cocaine bao gồm:
- Phải sử dụng một lượng lớn thuốc
- Không thể ngừng hoặc giảm mức sử dụng
- Xuất hiện các triệu chứng của nghiện khi ngừng sử dụng
- Muốn tiếp tục sử dụng thuốc ngay cả khi các biến chứng xấu về sức khỏe phát sinh
- Thuốc tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống, các mối quan hệ và công việc
- Dành quá nhiều thời gian và tiền bạc để tìm kiếm và dùng cocaine
- Có các rối loạn tâm thần và xuất hiện ảo giác
- Hay cảm thấy cáu kỉnh hoặc lo lắng
- Đắm chìm trong các buổi say sưa
Nghiện cocaine được chẩn đoán như thế nào?
Nguồn: iStock Để chẩn đoán chứng nghiện này, bác sĩ sẽ hỏi về việc sử dụng cocaine hiện tại và tiền sử sức khỏe của bệnh nhân. Sau đó, bác sĩ sẽ xác định mức độ phụ thuộc đồng thời đề xuất các phương án điều trị. Bệnh nhân muốn cai nghiện sẽ cần phải cam kết ngừng sử dụng cocaine.
Cách điều trị nghiện cocaine
Nghiện cocain là một căn bệnh phức tạp liên quan đến các yếu tố về thể chất, tinh thần, xã hội, môi trường và gia đình. Có nhiều phương pháp cai nghiện cocaine hướng đến có thể giải quyết tất cả các yếu tố trên.
Đến các cơ sở điều trị cai nghiện
Việc điều trị tại một cơ sở cai nghiện nào đó có bao gồm cách khắc phục tất cả các khía cạnh của chứng nghiện và có thể kéo dài trong vài tuần đến một năm. Thường bao gồm các nhóm hỗ trợ, phục hồi chức năng nghề nghiệp hoặc trị liệu cho người nghiện cocaine.
Phương pháp điều trị hành vi
Các phương pháp điều trị hành vi đã cho thấy những kết quả khả quan trong việc giúp mọi người vượt qua cơn nghiện cocaine. Phương pháp này có thể được thực hiện trên cơ sở ngoại trú hoặc như một phần của cách điều trị nội trú. Các biện pháp can thiệp tập trung vào hành vi thường được sử dụng cùng với một số thuốc.
Phương pháp này sẽ có phần thưởng cho người nghiện mỗi khi hoàn thành được các mục tiêu liên quan đến việc ngừng sử dụng cocaine; cư xử tốt, có ý thức; cách điều trị này còn dạy đối tượng nghiện các quy trình học tập để không tiếp tục sử dụng cocaine.
Dùng thuốc
Mặc dù không có loại thuốc đặc hiệu nào dùng để điều trị nghiện cocaine, nhưng khi dùng một số loại thuốc với các mục đích khác nhau có thể sẽ hữu ích, chẳng hạn như dùng thuốc chống trầm cảm.
Các phương pháp điều trị thay thế khác
Các giải pháp khác giúp cai nghiện cocaine như tập thể dục, thôi miên, châm cứu và sử dụng thảo mộc. Nhưng cần phải nghiên cứu thêm để xác định hiệu quả thực sự của các kỹ thuật này đối với chứng nghiện cocaine.
Tác dụng của việc cai nghiện cocaine
Nguồn: iStock Người bị nghiện khi ngừng sử dụng cocaine ban đầu sẽ phải trải qua các triệu chứng vật vã vì thiếu thuốc, có thể rất dữ dội và khó khăn do cảm giác thèm muốn, khao khát thuốc và các tác dụng phụ gây ra rất khó chịu. Ảnh hưởng của việc cai nghiện cocaine bao gồm:
- Mệt mỏi
- Thù địch với người xung quanh kể cả người thân
- Hoang tưởng
- Lo âu
- Dễ kích động
- Rối loạn giấc ngủ
- Phiền muộn
Việc ngừng dùng cocaine có thể gây ra cảm giác khó chịu dữ dội, dẫn đến ham muốn sử dụng lại thuốc rất mạnh mẽ. Ngay cả khi các triệu chứng cai nghiện đã giảm bớt, cảm giác thèm thuốc đột ngột vẫn thường xảy ra.
Những người như bạn bè, gia đình, cơ sở điều trị và đối tượng cũng đang phục hồi sau cơn nghiện đều có thể hỗ trợ người nghiện vượt qua giai đoạn này. Để được giúp đỡ, hãy tìm gặp bác sĩ hoặc các cơ quan đoàn thể có liên quan đến vấn đề cai nghiện cocaine
Quan điểm về nghiện cocaine
Một số chất gây nghiện phổ biến hiện nay có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏeNguồn: iStock
Nghiện cocain là một căn bệnh phức tạp cần được điều trị ngay lập tức, không chỉ có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần và thể chất người nghiện mà còn có thể dẫn đến khả năng tử vong sớm.
Nếu bản thân hoặc có bất kỳ thành viên nào trong gia đình nghiện cocaine, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc người có chuyên môn đáng tin cậy để lựa chọn được cách điều trị tốt nhất và tìm thêm các nguồn hỗ trợ khác.
