Nếu bị tăng động, bạn có thể trở nên lo lắng hoặc trầm cảm vì tình trạng của mình và cách phản ứng của mọi người.
Các đặc điểm chung của chứng tăng động bao gồm:
- Vận động liên tục.
- Hành vi hung hăng.
- Hành vi bốc đồng.
- Dễ bị phân tâm.
Nếu bạn cố gắng không chuyển động hoặc tập trung, có thể dẫn đến các vấn đề khác, ví dụ như:
- Khó khăn ở trường học hoặc nơi làm việc.
- Căng thẳng trong mối quan hệ với bạn bè và gia đình.
- Dẫn đến tai nạn và thương tích.
- Tăng nguy cơ lạm dụng rượu và ma túy.
Tăng động là một triệu chứng của tình trạng sức khỏe thể chất hoặc tinh thần tiềm ẩn. Một trong những tình trạng chính liên quan đến chứng tăng động là rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
ADHD khiến bạn trở nên hoạt động quá mức, thiếu tập trung và bốc đồng. Bệnh thường được chẩn đoán khi trẻ. Tuy nhiên, một số người có thể được chẩn đoán lần đầu ở tuổi trưởng thành.
Tăng động có thể điều trị được. Để có kết quả tốt nhất, việc phát hiện và điều trị sớm là rất quan trọng.
Nguyên nhân gây tăng động
Tăng động có thể do tình trạng tinh thần hoặc thể chất. Ví dụ, các bệnh lý ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh hoặc tuyến giáp có thể góp phần gây ra chứng tăng động.
Các nguyên nhân phổ biến nhất là:
- Chứng tăng động giảm chú ý.
- Cường giáp.
- Rối loạn chức năng não.
- Rối loạn hệ thần kinh.
- Rối loạn tâm thần.
- Sử dụng thuốc kích thích, chẳng hạn như cocaine hoặc methamphetamine.
Dấu hiệu của chứng tăng động
Tăng động khiến trẻ mất tập trung trong lớp hay quên làm bài tập về nhà. Nguồn ảnh: Healthline
Trẻ tăng động có thể khó tập trung ở trường hoặc thể hiện các hành vi bốc đồng, chẳng hạn như:
- Nói chuyện với nhau.
- Nói mọi thứ liên tục.
- Đánh học sinh khác.
- Khó ngồi yên một chỗ.
Người lớn bị tăng động có thể gặp:
- Khả năng tập trung kém.
- Khó tập trung trong công việc.
- Khó nhớ tên, số hoặc dãy thông tin.
Nếu bạn lo lắng về chứng tăng động, bạn có thể bị rối loạn lo âu hoặc trầm cảm.
Trong nhiều trường hợp, người lớn mắc chứng tăng động giảm chú ý khi còn nhỏ.
Tăng động được chẩn đoán như thế nào?
Nếu người lớn hoặc trẻ nhỏ đang bị tăng động, hãy đi khám với bác sĩ của bạn.
Bác sĩ sẽ hỏi khởi phát và diễn biến các triệu chứng kể cả từ khi bắt đầu. Ngoài ra, bác sĩ sẽ hỏi về những thay đổi sức khỏe gần đây, cũng như bất kỳ loại thuốc nào bạn đang sử dụng.
Trả lời những câu hỏi này sẽ giúp bác sĩ xác định tình trạng tăng động mà bạn đang gặp phải là do bệnh lý mới gây ra hay do tác dụng phụ của thuốc.
Bác sĩ cũng có thể chỉ định xét nghiệm máu hoặc nước tiểu để kiểm tra nồng độ hormon. Điều này sẽ giúp bác sĩ xác định xem bạn có tình trạng mất cân bằng nội tiết tố hay không. Ví dụ, sự mất cân bằng hormone tuyến giáp có thể gây ra chứng tăng động.
Điều quan trọng là phải được chẩn đoán chính xác và đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.
Điều trị tăng động
Tăng động có thể được kiểm soát bằng thuốc kê đơn. Nguồn ảnh: Pinterest
Nếu bác sĩ chẩn đoán chứng tăng động là do tình trạng cơ thể của trẻ, thuốc kê đơn sẽ giúp điều trị hiệu quả.
Tăng động cũng có thể do tình trạng sức khỏe tâm thần gây ra. Trong trường hợp đó, bác sĩ sẽ giới thiệu bạn đến một chuyên gia sức khỏe tâm thần. Chuyên gia có thể kê đơn thuốc, phương pháp trị liệu hoặc cả hai.
Phương pháp trị liệu
Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) và liệu pháp trò chuyện thường được sử dụng để điều trị chứng tăng động.
CBT nhằm mục đích thay đổi cách suy nghĩ và hành vi của người bệnh.
Liệu pháp trò chuyện bao gồm việc thảo luận về các triệu chứng bệnh với nhà trị liệu. Bác sĩ trị liệu có thể giúp bạn phát triển các chiến lược để đối phó với chứng tăng động và giảm ảnh hưởng của nó.
Thuốc
Bạn có thể cần dùng thuốc để kiểm soát chứng tăng động. Những loại thuốc này được kê cho trẻ em hoặc người lớn bị ADHD.
Các loại thuốc dùng để điều trị chứng tăng động bao gồm:
- Dexmethylphenidate (Focalin).
- Dextroamphetamine và amphetamine (Adderall).
- Dextroamphetamine (Dexedrine, Dextrostat).
- Lisdexamfetamine (Vyvanse).
- Methylphenidate (Ritalin).
Một số loại thuốc kể trên có thể gây nghiện nếu sử dụng không đúng cách. Bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần sẽ theo dõi quá trình sử dụng thuốc của bạn.
Bác sĩ cũng có thể khuyên bạn tránh sử dụng các chất kích thích gây ra triệu chứng tăng động như caffeine và nicotine.
Những điều cần lưu ý
Nếu không được điều trị, chứng tăng động có thể ảnh hưởng đến chất lượng công việc, học tập và các mối quan hệ cá nhân của bạn. Tăng động có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn cần được điều trị.
Nếu bạn nghi ngờ mình bị tăng động, hãy trao đổi với bác sĩ ngay. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ có thể kê đơn thuốc, liệu pháp tâm lý hoặc cả hai.
Điều trị có thể giúp kiểm soát chứng tăng động và hạn chế những ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
