Thuốc Adderall: Công dụng và lưu ý khi sử dụng

Thành phần của thuốc Adderall

Adderall chứa sự kết hợp của Amphetamine và Dextroamphetamine. Amphetamine và Dextroamphetamine là những chất kích thích hệ thần kinh trung ương ảnh hưởng đến các chất hóa học trong não và dây thần kinh góp phần vào việc tăng động và kiểm soát xung động. 

Thuốc được điều chế dưới dạng và hàm lượng:

• Viên nang uống, phóng thích kéo dài (10 mg; 12,5 mg; 15 mg; 20 mg; 25 mg; 30 mg; 37,5 mg; 5 mg; 50 mg); 
• Viên uống (10 mg; 12,5 mg; 15 mg; 20 mg; 30 mg; 5 mg; 7,5 mg).

Chỉ định và chống chỉ định của thuốc Adderall

Thuốc được dùng trong trường hợp:

• Thuốc Adderall được sử dụng để điều trị chứng rối loạn tăng động giảm chú ý - ADHD. Nó hoạt động bằng cách thay đổi lượng chất tự nhiên nhất định trong não. Adderall (Amphetamine/Dextroamphetamine) thuộc nhóm chất kích thích. Nó có thể giúp bạn tăng khả năng chú ý, tập trung vào một hoạt động và kiểm soát các vấn đề về hành vi. Nó cũng có thể giúp bạn sắp xếp công việc và cải thiện kỹ năng lắng nghe.
• Thuốc Adderall cũng được sử dụng để điều trị một chứng rối loạn giấc ngủ đó là chứng ngủ rũ, để giúp bạn tỉnh táo vào ban ngày. Không nên sử dụng thuốc này để điều trị mệt mỏi hoặc khó ngủ ở những người không bị rối loạn giấc ngủ.
• Ngoài ra, Adderall cũng có thể được sử dụng cho các mục đích không được liệt kê trong hướng dẫn thuốc.

Thuốc chống chỉ định nếu bạn bị:

• Bệnh tăng nhãn áp
• Tuyến giáp hoạt động quá mức
• Lo lắng hoặc kích động nghiêm trọng (thuốc kích thích có thể làm cho các triệu chứng này tồi tệ hơn)
• Huyết áp cao
• Bệnh tim hoặc bệnh mạch vành, bệnh mạch máu 
• Tiền sử nghiện ma túy hoặc rượu
• Đã sử dụng chất ức chế MAO trong 14 ngày qua, chẳng hạn như isocarboxazid, linezolid, phenelzine, rasagiline, selegiline, hoặc tranylcypromine hoặc đã được tiêm xanh methylen.
• Và mẫn cảm với các thành phần của thuốc. 
• Không sử dụng cho trẻ em dưới 3 tuổi.

Không sử dụng thuốc cho trường hợp lo lắng hoặc kích động nghiêm trọng.

Liều lượng và cách sử dụng

Cách sử dụng

• Thuốc Adderall được sử dụng qua đường uống (vào lúc đói hoặc lúc no đều được), thường là 1-3 lần một ngày.
• Liều đầu tiên thường được thực hiện khi bạn thức dậy vào buổi sáng. Nếu bạn được kê sử dụng nhiều liều hơn, hãy uống theo chỉ định của bác sĩ, thường cách nhau 4-6 giờ. 
• Có thể dùng Adderall với thức ăn hoặc không.
• Nuốt toàn bộ viên nang giải phóng kéo dài và không nghiền nát, nhai, bẻ hoặc mở nó.
• Nếu bạn không thể nuốt toàn bộ viên nang, hãy mở nó ra và rắc thuốc vào một thìa nước sốt táo. Nuốt hỗn hợp ngay lập tức mà không cần nhai. (Chú ý: Không nên dự trữ hỗn hợp lâu rồi mới sử dụng)

Liều dùng

1. Đối với người lớn

A. Liều Adderall thông thường cho chứng rối loạn thiếu chú ý

Adderall IR:

• Liều ban đầu: 5 mg uống 1 hoặc 2 lần một ngày.
• Liều duy trì: Liều hàng ngày có thể tăng lên 5 mg cách nhau hàng tuần cho đến khi đạt được đáp ứng tối ưu.
• Liều tối đa: Chỉ trong một số trường hợp hiếm hoi mới cần vượt quá 40 mg mỗi ngày.

Adderall XR:

Bệnh nhân bắt đầu điều trị lần đầu tiên hoặc chuyển từ một loại thuốc khác:

• Liều ban đầu: 20 mg uống mỗi ngày một lần.

B. Liều Adderall thông thường cho chứng ngủ rũ

Adderall IR:

• Liều ban đầu: 10 mg uống mỗi ngày chia làm nhiều lần.
• Liều duy trì: Liều hàng ngày có thể tăng lên 10 mg cách nhau hàng tuần cho đến khi đạt được đáp ứng tối ưu.

2. Đối với trẻ em

A. Liều Adderall thông thường cho trẻ em đối với chứng rối loạn thiếu chú ý

Adderall IR:

Tuổi từ 3 đến 5 tuổi

• Liều ban đầu: 2,5 mg uống mỗi ngày.
• Liều duy trì: Liều hàng ngày có thể tăng lên 2,5 mg cách nhau hàng tuần cho đến khi đạt được đáp ứng tối ưu.

Tuổi từ 6 đến 17 tuổi

• Liều ban đầu: 5 mg uống 1 hoặc 2 lần một ngày.
• Liều duy trì: Liều hàng ngày có thể tăng lên 5 mg cách nhau hàng tuần cho đến khi đạt được đáp ứng tối ưu.
• Liều tối đa: Chỉ trong một số trường hợp hiếm hoi mới cần vượt quá 40 mg mỗi ngày.

Adderall XR:

Tuổi từ 6 đến 12 tuổi (bắt đầu điều trị lần đầu tiên hoặc chuyển từ một loại thuốc khác)

• Liều ban đầu: 5 hoặc 10 mg uống mỗi ngày một lần vào buổi sáng.
• Liều duy trì: Liều hàng ngày có thể được tăng lên từ 5 đến 10 mg trong khoảng thời gian hàng tuần.
• Liều tối đa: 30 mg/ngày.

Tuổi từ 13 đến 17 tuổi (bắt đầu điều trị lần đầu tiên hoặc chuyển từ một loại thuốc khác)

• Liều ban đầu: 10 mg uống mỗi ngày một lần.
• Liều duy trì: Có thể tăng liều hàng ngày lên 20 mg/ngày sau một tuần nếu các triệu chứng không được kiểm soát đầy đủ.
• Liều tối đa: 30 mg/ngày

B. Liều Adderall thông thường cho trẻ em đối với chứng ngủ rũ

Adderall XR:

Tuổi từ 6 đến 11 tuổi

• Liều ban đầu: 5 mg uống mỗi ngày chia làm nhiều lần.
• Liều duy trì: Liều hàng ngày có thể tăng lên 5 mg cách nhau hàng tuần cho đến khi đạt được đáp ứng tối ưu.

Từ 12 tuổi trở lên

• Liều ban đầu: 10 mg uống mỗi ngày chia làm nhiều lần.
• Liều duy trì: Liều hàng ngày có thể tăng lên 10 mg cách nhau hàng tuần cho đến khi đạt được đáp ứng tối ưu.

Tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc

1. Nếu bất kỳ tác dụng phụ nào dưới đây kéo dài hoặc trầm trọng hơn, hãy báo cho bác sĩ của bạn ngay lập tức. Bao gồm:

• Chán ăn
• Sụt cân
• Khô miệng
• Khó chịu
• Đau dạ dày
• Buồn nôn hoặc nôn
• Chóng mặt
• Nhức đầu
• Tiêu chảy
• Sốt
• Căng thẳng
• Khó ngủ

Thuốc Adderall có thể làm tăng huyết áp của bạn. Vì vậy, trong quá trình sử dụng thuốc, bạn cần kiểm tra huyết áp thường xuyên và cho bác sĩ biết nếu huyết áp của bạn cao hơn bình thường.

2. Hãy thông báo cho bác sĩ của bạn ngay lập tức nếu bạn có bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào, bao gồm:

• Dấu hiệu của các vấn đề về lưu lượng máu ở ngón tay hoặc ngón chân như lạnh, tê, đau hoặc thay đổi màu da;
• Vết thương bất thường trên ngón tay hoặc ngón chân;
• Các vấn đề tâm thần hoặc thay đổi tâm trạng hay hành vi như: kích động, hung hăng, thay đổi tâm trạng, trầm cảm, suy nghĩ bất thường, có ý định tự tử;
• Cử động mất kiểm soát, cử động nhai hoặc nghiến răng liên tục;
• Phát ra từ hoặc âm thanh bất thường;
• Thay đổi khả năng hoặc ham muốn tình dục, thường xuyên hoặc kéo dài thời gian cương cứng ở nam giới.

3. Bạn cần được trợ giúp y tế ngay lập tức nếu bạn có bất kỳ tác dụng phụ rất nghiêm trọng nào sau đây, bao gồm:

• Khó thở
• Đau ngực, hàm hoặc cánh tay trái
• Ngất xỉu
• Đau đầu dữ dội
• Nhịp tim nhanh hoặc đập mạnh, hoặc đập không đều
• Co giật
• Sưng mắt cá chân hoặc cả bàn chân
• Cực kỳ mệt mỏi
• Mờ mắt
• Yếu một bên cơ thể
• Khó nói
• Lú lẫn

4. Thuốc Adderall có thể làm tăng serotonin, nhưng hiếm khi gây ra tình trạng rất nghiêm trọng được gọi là hội chứng nhiễm độc serotonin. Nguy cơ gặp phải hội chứng này tăng lên nếu bạn cũng đang dùng các loại thuốc khác làm tăng serotonin, chính vì vậy hãy cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết tất cả các loại thuốc bạn dùng. Bạn cần nhận trợ giúp y tế ngay lập tức nếu bạn xuất hiện một số triệu chứng sau:

• Nhịp tim nhanh
• Ảo giác
• Mất phối hợp vận động
• Chóng mặt nghiêm trọng
• Buồn nôn hoặc nôn
• Tiêu chảy nghiêm trọng
• Co giật cơ
• Sốt không rõ nguyên nhân
• Kích động
• Bồn chồn bất thường

Nếu bạn nhận thấy các tác dụng phụ khác không được liệt kê ở trên, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn để có hướng xử trí kịp thời.

Lưu ý khi sử dụng

Lưu ý chung

• Vì thuốc Adderall bản chất chứa những chất kích thích vậy nên khi dùng có thể hình thành thói quen và đôi khi lạm dụng thuốc sẽ khiến bạn bị nghiện hoặc tử vong. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn gặp vấn đề với việc lạm dụng ma túy hoặc rượu.
• Adderall có thể gây rối loạn tâm thần mới hoặc trầm trọng hơn (suy nghĩ hoặc hành vi bất thường), đặc biệt nếu bạn có tiền sử trầm cảm, bệnh tâm thần hoặc rối loạn lưỡng cực.
• Chất kích thích đã gây ra đột quỵ, đau tim và đột tử ở một số người. Hãy cho bác sĩ của bạn nếu bạn có:
• Các vấn đề về tim hoặc khuyết tật tim bẩm sinh;
• Huyết áp cao; 
• Tiền sử gia đình mắc bệnh tim hoặc đột tử.
• Để đảm bảo Adderall an toàn cho bạn, hãy cho bác sĩ biết nếu bạn hoặc bất kỳ ai trong gia đình bạn đã từng mắc phải:
• Trầm cảm, lo âu, bệnh tâm thần, rối loạn lưỡng cực, rối loạn tâm thần, các vấn đề gây hấn, hoặc có ý nghĩ hoặc hành động tự sát;
• Rối loạn vận động (co giật cơ) hoặc hội chứng Tourette;
• Co giật hoặc động kinh;
• Một bài kiểm tra sóng não bất thường (EEG); 
• Bệnh gan hoặc thận; hoặc
• Vấn đề lưu thông máu ở bàn tay hoặc bàn chân.
• Liều lượng Amphetamine và Dextroamphetamine dựa trên cân nặng (đặc biệt là ở trẻ em và thanh thiếu niên). Nhu cầu về liều lượng của bạn có thể thay đổi nếu bạn tăng hoặc giảm cân.
• Trong khi sử dụng thuốc, bạn cần khám định kì thường xuyên để bác sĩ có thể theo dõi. Hãy cho bác sĩ của bạn biết khi bạn đã và đang sử dụng thuốc.
• Nhu cầu về liều lượng của bạn có thể thay đổi nếu bạn chuyển sang một nhãn hiệu, độ mạnh hoặc dạng khác của thuốc này. Tránh sai sót về thuốc bằng cách chỉ sử dụng dạng và độ mạnh mà bác sĩ kê đơn.

Đối với phụ nữ mang thai

Dùng Adderall trong khi mang thai có thể gây ra sinh non, nhẹ cân hoặc các triệu chứng cai nghiện ở trẻ sơ sinh. Cho bác sĩ biết nếu bạn đang mang thai hoặc dự định có thai.

Đối với phụ nữ cho con bú

Các loại thuốc trong Adderall (amphetamine và dextroamphetamine) có thể đi vào sữa mẹ và có thể gây hại cho em bé bú. Bạn không nên cho con bú khi đang sử dụng thuốc này.

Tương tác thuốc

• Hãy hỏi bác sĩ của bạn trước khi sử dụng một loại thuốc axit dạ dày (bao gồm Alka-Seltzer hoặc Natri bicarbonate). Một số loại thuốc này có thể thay đổi cách cơ thể bạn hấp thụ Adderall và có thể làm tăng tác dụng phụ.
• Nói với bác sĩ của bạn về tất cả các loại thuốc hiện tại của bạn và bất kỳ loại thuốc nào bạn bắt đầu hoặc ngừng sử dụng, đặc biệt là:
• Buspirone, Lithium;
• Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) (bao gồm citalopram, fluoxetine, paroxetine, sertraline, những thuốc khác);
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng (amitriptyline, những loại khác) hoặc thuốc khác để điều trị trầm cảm hoặc bệnh tâm thần;
• Thuốc huyết áp;
• Thuốc chữa ợ chua;
• Chất làm loãng máu như warfarin, Coumadin, Jantoven;
• Thuốc cảm lạnh hoặc dị ứng có chứa chất làm thông mũi;
• Thuốc opioid (gây nghiện); 
• Thuốc co giật.

Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Tài liệu này không bao gồm đầy đủ các tương tác thuốc có thể xảy ra. Hãy viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn xem để được tư vấn.

Bảo quản thuốc

• Bảo quản thuốc Adderall trong điều kiện nhiệt độ phòng, tránh khỏi ánh sáng và hơi ẩm.
• Không để thuốc trong phòng tắm.
• Giữ thuốc tránh xa trẻ em và vật nuôi.

Quá liều, quên liều và cách xử trí

• Nếu phát hiện ai đó đã sử dụng quá liều và có các triệu chứng nghiêm trọng như ngất đi hoặc khó thở, hãy gọi cấp cứu 115. Hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
• Nếu bạn bỏ lỡ một liều, hãy uống ngay khi bạn nhớ ra vào buổi sáng. Nếu phát hiện khi đã muộn, vào buổi chiều hoặc gần thời điểm dùng liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo của bạn vào thời điểm bình thường. Tuyệt đối không được tăng liều lượng thuốc lên gấp đôi liều để bù lại liều thuốc đã quên.