Thành phần và cơ chế tác dụng
Desflorane là thành phần chính của thuốc gây mê đường hô hấp. Desflurane là một ete flo có tác dụng gây mê toàn thân và giãn cơ. Mặc dù cơ chế hoạt động chính xác chưa được thiết lập, desflurane, được sử dụng qua đường hô hấp, dường như hoạt động trên chất nền lipid của màng tế bào thần kinh, dẫn đến gián đoạn quá trình truyền dẫn thần kinh trong não. Tác nhân này cũng có thể tăng cường hoạt động tiếp hợp của chất dẫn truyền thần kinh ức chế axit gamma-aminobutyric ( GABA )
Dạng bào chế, hàm lượng và giá thuốc
Thuốc được bào chế dưới dạng dung dịch dạng hít với hàm lượng Desflorane: Chai 240 ml
Giá thuốc
Chỉ định và chống chỉ định thuốc
Chỉ định
Hình: Thuốc được sử dụng gây mê trước phẫu thuật. Nguồn: Encyclopedia Britannica
Desflurane được sử dụng để gây mê toàn thân (bất tỉnh) trước và trong quá trình phẫu thuật. Thuốc được dùng ở dạng hít. Mặc dù desflurane có thể được sử dụng đơn độc, thuốc cũng có thể được kết với các thuốc gây mê khác. Điều này giúp việc gây mê hiệu quả hơn đối với một số bệnh nhân.
Chống chỉ định
Bệnh nhân bị dị ứng hoặc tăng mẫn cảm với các thành phần của thuốc
Liều lượng và cách sử dụng
Cách dùng
Dùng đường hô hấp.
Sử dụng bình phun hơi chuyên dụng có định mức khi gây mê để kiểm soát được nồng độ Desflurane. Phải điều chỉnh thuốc theo đáp ứng của từng người bệnh.
Thay chất hấp thụ CO2 khi nghi ngờ bị sấy khô.
Liều dùng
Thuốc tiền mê: Không có thuốc tiền mê đặc hiệu khi gây mê bằng Desflurane. Quyết định có cần tiền mê hay không và lựa chọn thuốc tiền mê tùy theo bác sĩ gây mê.
Khởi mê: Desflurane phù hợp khi dùng mặt nạ để khởi mê ở cả người lớn và trẻ em.
Để khởi mê, người lớn dùng Desflurane nồng độ tới 5% (tt/tt), với oxygen hoặc hỗn hợp oxygen và N2O. Trẻ em có thể dùng nồng độ tới 7% (tt/tt). Có thể dùng barbiturat tác dụng ngắn hoặc các thuốc khởi mê đường tĩnh mạch trước khi hít Desflurane. Khởi mê bằng Desflurane nhanh (gây mê để phẫu thuật dưới 2 phút) và êm dịu.
Duy trì mê: Dùng Desflurane nồng độ 0,5 – 3,0% (tt/tt), riêng rẽ hoặc đồng thời với N2O.
Dẫn mê : Có thể dùng Desflurane để dẫn mê ở người lớn và trẻ em. Liều lượng tùy thuộc từng người bệnh và chuẩn độ để đạt tác dụng mong muốn tùy theo tuổi tác và tình trạng lâm sàng. Tiếp theo Desflurane có thể tiêm tĩnh mạch một barbiturate tác dụng ngắn hoặc một thuốc dẫn mê đường tĩnh mạch khác (xem phần Tương tác). Dẫn mê bằng Desflurane có thể đạt được trong O2 hay trong hỗn hợp O2 với N2O. Người lớn hít Desflurane nồng độ tới 5% thì đạt được độ mê phẫu thuật trong vòng dưới 2 phút. Trẻ em hít Desflurane nồng độ tới 7% thì đạt được độ mê phẫu thuật trong vòng dưới 2 phút. Nếu dẫn mê ở bệnh nhân không được tiền mê, có thể hít Desflurane nồng độ tới 8%.
Người cao tuổi : Cũng như các thuốc mê hô hấp khác, người cao tuổi thường dùng Desflurane nồng độ thấp hơn để duy trì độ mê phẫu thuật.
Hồi tỉnh: Thời gian hồi tỉnh thường ngắn sau khi gây mê bằng Desflurane. Vì vậy người bệnh có thể cần đến giảm đau sau mổ sớm.
Tác dụng phụ
Hình: Thuốc có thể gây suy hô hấp trong quá trình gây mê. Nguồn: Thurswell Law
Các tác dụng phụ khi sử dụng Desflurane như: Ức chế hô hấp, hạ huyết áp, loạn nhịp tim và sốt cao ác tính. Khác với halothan và enfluran; Desflurane ức chế tim ít hơn và làm cho độ nhạy cảm của cơ tim với các thuốc tác dụng kiếu giao cảm ít hơn halothan và enfluran. Tuy loạn nhịp nhĩ và loạn nhịp thất xuất hiện tương ứng với tỷ lệ 3,9% và 2,5% trên số người bệnh dùng Desflurane nhưng sự gây loạn nhịp tim của Desflurane đã được chứng minh nhẹ hơn halothan. Hạ huyết áp và ức chế hô hấp xuất hiện tương ứng khoảng 8% và 12% trên người bệnh. Rét run, buồn nôn và nôn có thế xảy ra trong quá trình hồi tỉnh.
Thường gặp, ADR > 1/100
- Máu: Tăng bạch cầu.
- Tuần hoàn: Hạ huyết áp, loạn nhịp tim, thiếu máu cục bộ ở bệnh nhân có hẹp mạch vành.
- Hô hấp: Suy hô hấp.
- Chuyển hóa: Tăng glucose huyết và creatinin huyết thanh, giảm phosphatase – kiềm và cholesterol huyết thanh.
- Sốt cao ác tính.
Ít gặp, 1/1 000 < ADR < 1/100
- Dạ dày – ruột: Buồn nôn, nôn.
Hiếm gặp, ADR < 1/1 000
Gan: Viêm gan, hoại tử gan.
- Dạ dày – ruột: Tắc ruột sau phẫu thuật.
- Thận: Có thể gây hại cho thận (được thấy sau thời gian sử dụng dài).
Lưu ý khi sử dụng
Thuốc chỉ được dùng tại bệnh viện, nơi có đủ chuyên khoa Gây mê hồi sức, Hồi sức cấp cứu.
Phải có sẵn phương tiện để hồi sức hô hấp, tuần hoàn.
Vì mức độ gây mê có thể thay đổi nhanh chóng, phải sử dụng bình phun hơi chuyên dụng để có thể dự doán được nồng độ Desflurane cung cấp.
Để hạn chế thấp nhất sự phơi nhiễm với hợp chất A, dùng Desflurane không quá 2 MAC giờ với tốc độ dòng khí từ 1 đến dưới 2 lít/ phút.
Phải đánh giá cấn thận sự phục hồi sau gây mê trước khi đưa bệnh nhân ra khỏi phòng hồi tỉnh.
Phải đánh giá tình trạng lâm sàng khi dùng Desflurane ở những bệnh nhân có nguy cơ co giật.
Tăng kali huyết sau mổ hiếm gặp, có thể gây loạn nhịp tim và tử vong ở trẻ em trong thời kỳ sau phẫu thuật. Nguy cơ tăng khi dùng đồng thời với succinylcholin và ở bệnh nhân có bệnh về thần kinh – cơ tiềm tàng hoặc rõ rệt.
Desflurane có thể dùng ở bệnh nhân suy gan mức độ nhẹ và trung bình. Tuy nhiên, phải thận trọng khi dùng Desflurane ở bệnh nhân bị các bệnh về gan hoặc đang điều trị bằng các thuốc đã biết có thể gây ra rối loạn chức năng gan.
Dùng ở người cao tuổi: MAC giảm khi tuổi tăng. Nồng độ trung bình của Desflurane để đạt MAC ở người 80 tuổi bằng khoảng 50% ở người 20 tuổi.
Dùng ở trẻ em: Được thực hiện bởi bác sĩ gây mê hồi sức nhi khoa.
Chưa có đủ kinh nghiệm lâm sàng khi dùng Desflurane ở người bệnh suy thận (creatinin huyết thanh >1,5 mg/dl), độ an toàn ở những người bệnh này chưa được xác lập.
Các chất hấp thụ CO2: Không dùng các chất hấp thụ CO2 có chứa KOH khi gây mê bằng Desflurane. Nên thay thường xuyên các chất hấp thụ CO2, không cần chú ý tới tình trạng của chất chỉ thị màu.
Tác động của thuốc trên người lái xe và vận hành máy móc.
Cần thận trọng khi sử dụng cho các đối tượng lái xe và vận hành máy móc.
Không có các nghiên cứu đầy đủ và được kiểm soát tốt ở phụ nữ mang thai. Chỉ nên dùng Desflurane trong thời kỳ mang thai nếu thực sự cần thiết.
Tương tác thuốc
Sử dụng thuốc này với bất kì loại thuốc nào dưới đây thường không được khuyến cáo nhưng có thể sử dụng trong một số trường hợp. Bác sĩ có thể quyết định liều lượng và tần suất sử dụng một hoặc cả hai loại thuốc:
- Cisatracurium;
- Hydromorphone;
- Nitơ oxid;
- John’s Wort.
Bảo quản thuốc
Tại cơ sở y tế theo quy trình bảo quản thuốc và dược phẩm
Làm gì khi dùng quá liều?
Thuốc dùng quá liều gây hạ huyết áp rõ rệt và ức chế hô hấp. Trong trường hợp quá liều, cần ngừng ngay thuốc gây mê, kiểm tra đường thở có thông thoáng không và tùy theo tình hình cụ thể mà tiếp tục sử dụng oxygen với hô hấp hỗ trợ hoặc có điều khiển. Cần hỗ trợ và duy trì tình trạng huyết động tốt.
Thuốc được sử dụng bởi bác sĩ chuyên khoa gây mê hồi sức. Người bệnh chỉ cần nghe đầy đủ giải thích của bác sĩ về nguy cơ, và thực hiện theo tất cả các bước chuẩn bị được nhân viên y tế hướng dẫn.
