Prednisolon là thuốc gì?
Prednisolon là một loại thuốc chống viêm nhóm steroid hay còn gọi là corticosteroid. Corticosteroid không giống như steroid đồng hóa.
Prednisolon được sử dụng để điều trị một loạt các bệnh lý như dị ứng, rối loạn tế bào máu, bệnh ngoài da, nhiễm trùng, một số bệnh ung thư và ngăn ngừa tình trạng đào thải sau ghép tạng.
Thuốc giúp giảm viêm, nhưng cũng làm suy giảm hệ thống miễn dịch. Vì vậy, thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, là tình trạng hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các mô và cơ quan trong cơ thể.
Prednisolon chỉ được bán theo đơn dưới dạng viên nén và hỗn dịch uống. Prednisolon có ở dạng thuốc tiêm nhưng thường chỉ được thực hiện trong bệnh viện.
Những điều cần lưu ý khi dùng Prednisolon
Uống Prednisolon 1 lần/ngày vào buổi sáng để tránh gây rối loạn giấc ngủ.
Nguồn ảnh: expresschemist.co.uk
Các tác dụng phụ thường gặp nhất của Prednisolon là mất ngủ, tăng cân, khó tiêu và đổ mồ hôi nhiều.
Dùng Prednisolon có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng. Hãy thông báo bác sĩ biết nếu bạn tiếp xúc với người mắc các bệnh truyền nhiễm như thủy đậu hoặc zona.
Prednisolon có thể gây thêm tác dụng phụ nếu ngừng thuốc đột ngột. Không tự ý ngừng Prednisolon nếu đã dùng thuốc trên 3 tuần hoặc liều cao 40 mg/ngày kéo dài hơn 1 tuần.
Đối tượng có thể dùng Prednisolon
Trẻ em có thể sử dụng được Prednisolon. Nguồn ảnh: PinterestNgười lớn và trẻ em đều có thể sử dụng Prednisolon. Tuy nhiên, Prednisolon chống chỉ định trong một số trường hợp.
Trao đổi với bác sĩ trước khi bắt đầu dùng thuốc nếu có các tình trạng sau:
- Phản ứng dị ứng với Prednisolon hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác
- Bị nhiễm trùng bao gồm cả nhiễm trùng mắt
- Đang trong quá trình thụ thai, mang thai hoặc cho con bú
- Gần đây đã tiếp xúc với người mắc bệnh zona, thủy đậu hoặc sởi
- Gần đây đã tiêm hoặc chuẩn bị tiêm bất kỳ loại vắc xin nào
Hãy đảm bảo rằng, bác sĩ nắm rõ tình trạng bệnh lý hiện mắc của bạn, đặc biệt là:
- Bệnh gan
- Vấn đề về sức khỏe tâm thần
- Có các vết thương nào chưa lành
- Suy tim hoặc đã bị đau tim gần đây
- Tăng huyết áp
- Đái tháo đường
- Động kinh
- Tăng nhãn áp
- Suy giáp
- Loãng xương
- Loét dạ dày
Cách dùng và liều lượng
Dùng Prednisolon theo đúng chỉ định của bác sĩ. Đọc kỹ và tuân thủ theo tất cả hướng dẫn sử dụng của thuốc.
Liều thông thường từ 5-60 mg/ngày (1 ml dung dịch Prednisolon tương ứng với 10 mg).
Trừ khi được bác sĩ hướng dẫn khác, tốt nhất nên dùng Prednisolon liều duy nhất 1 lần/ngày, ngay sau bữa ăn sáng. Ví dụ, nếu dùng liều là 40 mg/ngày, có thể uống 8 viên 5 mg cùng một lúc.
Uống Prednisolon vào bữa sáng để hạn chế gây tổn thương niêm mạc dạ dày và có ít khả năng ảnh hưởng đến giấc ngủ hơn.
Nếu đang sử dụng viên nén Prednisolon dạng "viên bao tan trong ruột" hoặc "kháng axit dạ dày" có thể uống trong hoặc sau bữa ăn nhưng hãy nhớ nuốt toàn bộ viên thuốc. Không dùng thuốc hỗ trợ tiêu hóa 2 giờ trước hoặc sau khi uống viên nén dạng viên bao tan trong ruột hoặc kháng axit dạ dày.
Đôi khi, bác sĩ có thể chỉ định dùng Prednisolon cách ngày.
Liều lượng thuốc sẽ dùng tùy thuộc vào tình trạng bệnh và thời gian sử dụng Prednisolon ngắn hạn hay kéo dài.
Ở trẻ em, liều có thể thấp hơn so với người lớn bị bệnh tương tự vì hàm lượng thuốc được tính theo chiều cao và cân nặng.
Liều lượng Prednisolon thay đổi như thế nào?
Liều lượng Prednisolon có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào tình trạng bệnh.
Khi bệnh bắt đầu thuyên giảm, có khả năng sẽ cần giảm liều sử dụng.
Cần giảm liều từ từ trước khi ngừng điều trị hoàn toàn, nhằm mục đích hạn chế nguy cơ xuất hiện các triệu chứng cai.
Liều lượng thuốc có thể tăng lên nếu bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Nên làm gì khi quên uống thuốc?
Nếu quên thuốc, hãy uống ngay khi nhớ ra. Trong trường hợp, quên thuốc sang ngày hôm sau thì bỏ qua liều đã quên và tiếp tục dùng thuốc theo lịch trình như bình thường.
Không được dùng 2 liều cùng một lúc hoặc tăng thêm thuốc để bù lại liều đã quên.
Nếu thường xuyên quên liều, hãy đặt báo thức hàng ngày hoặc trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ về những phương pháp giúp bạn tránh quên uống thuốc.
Cách xử lý khi dùng quá liều
Nếu vô tình dùng quá liều Prednisolon ít có khả năng gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, hãy gọi điện cho bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Tác dụng phụ của Prednisolon
Dùng Prednisolon liều cao hoặc kéo dài có thể gây viêm loét dạ dày. Nguồn ảnh: PinterestLiều Prednisolon càng cao, khả năng xảy ra tác dụng phụ càng lớn. Nguy cơ gặp tác dụng phụ sẽ ít hơn nếu dùng liều thấp dưới 20 mg/ngày.
Một số tác dụng phụ như đau dạ dày hoặc thay đổi tâm trạng, có thể xảy ra ngay sau khi dùng thuốc. Một số trường hợp, tăng dự trữ mỡ ở mặt (mặt tròn hơn) xảy ra sau vài tuần hoặc vài tháng.
Các tác dụng phụ thường gặp
Những tác dụng phụ phổ biến xảy ra ở khoảng 1% số người dùng, thường nhẹ và không gây ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tiếp tục dùng thuốc, nhưng cần thông báo cho bác sĩ biết nếu những tác dụng phụ gây khó chịu hoặc không thuyên giảm:
- Tăng cân
- Khó tiêu
- Rối loạn giấc ngủ
- Bồn chồn
- Đổ mồ hôi nhiều
Tác dụng phụ nghiêm trọng
Có nhiều khả năng gặp phải tác dụng phụ nghiêm trọng nếu dùng Prednisolon liều cao trên 20 mg/ngày hoặc kéo dài hơn một vài tuần.
Liên hệ ngay cho bác sĩ nếu có các dấu hiệu sau:
- Dấu hiệu của nhiễm trùng như sốt, ớn lạnh, đau họng, tai hoặc đau xoang, ho, tiết nhiều nước bọt hay thay đổi màu sắc của nước bọt, đau khi đi tiểu, loét miệng hoặc chậm liền vết thương.
- Dấu hiệu tăng đường huyết như buồn ngủ hoặc bồn chồn, khát nhiều hoặc đói, đi tiểu thường xuyên hơn, đỏ bừng mặt, thở gấp hoặc hơi thở nồng.
- Dấu hiệu của hội chứng Cushing như mặt tròn như trăng, bướu lưng trâu, tăng dự trữ mỡ vùng thân trên, đau đầu rất nặng và vết thương chậm lành.
- Dấu hiệu rối loạn chức năng tuyến thượng thận như mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, chóng mặt hoặc ngất xỉu, yếu cơ, thay đổi tâm trạng, chán ăn và sụt cân.
- Hạ kali máu như đau hoặc yếu cơ, chuột rút, nhịp tim không đều.
- Dấu hiệu bệnh lý tuyến tụy như đau vùng thượng vị dữ dội, lan ra sau lưng và thể trạng suy nhược.
- Khó thở hoặc thở yếu.
- Phù tay hoặc chân.
- Thay đổi thị lực.
- Xuất hiện vết bầm tím hoặc chảy máu không bình thường.
- Đi ngoài phân đen.
- Chất nôn màu đen, nâu sẫm hoặc nôn ra máu.
Phản ứng dị ứng nghiêm trọng
Hiếm khi xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng (phản vệ) khi dùng Prednisolon.
Gọi ngay cho bác sĩ nếu có biểu hiện:
- Phát ban trên da như ngứa, đỏ, sưng, phồng rộp hoặc bong tróc da
- Thở khò khè
- Tức ngực hoặc nghẹt cổ họng
- Khó thở hoặc khó nói
- Phù miệng, mặt, môi, lưỡi hoặc cổ họng
Đây không phải là danh sách đầy đủ các tác dụng phụ có thể xảy ra. Liên hệ cho bác sĩ để được tư vấn nếu gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào.
Chậm tăng trưởng phát triển ở trẻ em
Điều trị bằng Prednisolon trong thời gian dài có thể làm chậm sự phát triển bình thường của trẻ em và thanh thiếu niên.
Bác sĩ sẽ theo dõi sự phát triển của trẻ một cách cẩn thận trong thời gian dùng steroid. Bất kỳ sự chậm phát triển nào đều có thể được phát hiện kịp thời và thay đổi phương pháp điều trị nếu cần thiết.
Các biện pháp xử trí tác dụng phụ
Tăng cân: Cố gắng ăn uống điều độ, không tăng khẩu phần để hạn chế tăng cân quá nhiều. Tập thể dục thường xuyên cũng sẽ giúp duy trì cân nặng ổn định.
Khó tiêu: Uống Prednisolon với thức ăn để giảm nguy cơ mắc các bệnh về dạ dày. Tình trạng khó tiêu có thể giảm bớt nếu hạn chế thực phẩm chứa nhiều gia vị hoặc cay. Nếu các triệu chứng không thuyên giảm, hãy hỏi bác sĩ xem có thể sử dụng thêm một loại thuốc bảo vệ dạ dày hay không.
Rối loạn giấc ngủ: Uống Prednisolon vào buổi sáng để giảm nồng độ thuốc trong máu xuống mức thấp nhất trước khi đi ngủ.
Bồn chồn: Nếu xuất hiện tình trạng bồn chồn, mất ngủ, hãy uống Prednisolon vào buổi sáng.
Đổ mồ hôi nhiều: Mặc quần áo rộng rãi, chống thấm mồ hôi tốt và làm mát bằng quạt thường xuyên. Nếu biện pháp này không hữu ích, hãy trao đổi với bác sĩ vì có thể cần sử dụng một loại thuốc khác.
Mang thai và cho con bú
Phụ nữ mang thai và cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Nguồn ảnh: medipreis.de
Prednisolon thường không được khuyến cáo trong thai kỳ trừ khi lợi ích mà thuốc mang lại lớn hơn rủi ro.
Prednisolon có liên quan đến các vấn đề trong 12 tuần đầu của thai kỳ. Sử dụng liều cao hoặc kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
Nếu phải dùng Prednisolon trong thai kỳ, cần khám thai thường xuyên để đánh giá sự phát triển của bé.
Để biết thêm thông tin về ảnh hưởng của Prednisolon đến mẹ và bé trong thời kỳ mang thai, có thể tham khảo trong tờ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc trao đổi trực tiếp với bác sĩ.
Prednisolon có ảnh hưởng đến thời kỳ cho con bú hay không?
Có thể dùng Prednisolon khi đang cho con bú. Tuy nhiên, thuốc có thể đi vào sữa mẹ. Nếu dùng Prednisolon liều cao, trẻ có thể cần được theo dõi tác dụng phụ.
Tốt nhất, nên đợi khoảng 3-4 giờ sau khi uống Prednisolon trước khi cho trẻ bú hoặc vắt sữa.
Để đảm bảo an toàn khi dùng thuốc, hãy thông báo bác sĩ biết nếu bạn có dự định mang thai, đang mang thai hoặc cho con bú.
Thận trọng với các loại thuốc khác
Có nhiều loại thuốc cản trở hoạt động của Prednisolon hoặc làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ. Ví dụ, một số loại thuốc không kê đơn như Aspirin và thuốc giảm đau chống viêm như Ibuprofen .
Có rất ít thông tin về khả năng xảy ra tương tác khi sử dụng các loại thảo dược và chế phẩm bổ sung cùng với Prednisolon.
Để đảm bảo tính an toàn khi dùng thuốc, hãy thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết bất kỳ loại thuốc nào bạn đang sử dụng bao gồm các loại thuốc kê đơn, không kê đơn, thảo dược, vitamin và chế phẩm bổ sung.
Xem thêm:
