Thành phần và cơ chế tác dụng
Glipizide là sulfonylure dung đường uống có tác dụng làm giảm glucose huyết tới mức bình thường ở người đái tháo đường không phụ thuộc insulin.
Các nghiên cứu dược lý rộng rãi đã cho thấy rằng glipizide làm giảm hàm lượng đường trong máu ở động vật có đường huyết bình thường và giảm ở động vật được gây tăng đường huyết do thực nghiệm. Các khám phá trên in vitro và in vivo cho thấy rằng tác động chính của thuốc là kích thích tế bào bêta của tụy tiết insulin. Các nghiên cứu về mặt độc tính đã được thực hiện trên nhìều loại động vật khác nhau và trong một thời gian dài đã cho thấy rằng Glipizide có độc tính không đáng kể.
Các thử nghiệm lâm sàng rộng rãi ở một số quốc gia đã cho thấy hiệu quả và tính an toàn của Glipizide trong việc kiểm soát các trường hợp tiểu đường không lệ thuộc insulin. Thậm chí sau nhiều năm sử dụng Glipizide, thuốc vẫn còn giữ được hiệu quả trị liệu và sự dụng nạp thuốc vẫn tốt.
Dạng bào chế, hàm lượng và giá thuốc
Thuốc được bào chế dưới dạng viên nén với hàm lượng 5mg
Mỗi 1 viên chứa:
- Glipizide 5mg
- Tá dược vừa đủ
Giá thuốc Glipizide 5mg : 88.000 VNĐ/ hộp 3 vỉ x 10 viên nén
Ngoài ra thuốc còn được bào chế dưới dạng và hàm lượng sau:
- Viên nén: 5mg, 10 mg.
- Viên giải phóng chậm: 5mg, 10 mg.
Chỉ định và chống chỉ định thuốc
Glipizide thường được dùng để điều trị người bệnh đái tháo đườngChỉ định
Đái tháo đường không phụ thuộc insulin (typ 2), khi tăng glucose huyết không kiểm soát được bằng điều chỉnh chế độ ăn và tập luyện.
Chống chỉ định
Mẫn cảm với glipizide, các sulfonylurê khác hoặc sulfonamid hoặc với bất cứ thành phần nào của thuốc.
Đái tháo đường typ 1 phụ thuộc insulin, đặc biệt đái tháo đường thiếu niên, đái tháo đường nhiễm toan thể ceton, tiền hôn mê do đái tháo đường. Suy thận hoặc suy gan nặng.
Phẫu thuật, mang thai, cho con bú.
Bệnh nhân được điều trị bằng miconazole.
Liều lượng và cách sử dụng
Cách dùng
Nên uống thuốc trước khi ăn sáng 30 phút. Thuốc được sử dụng bằng đường uống. Khi uống không nên nhai nát viên thuốc, phải uống cả viên với nước đun sôi để nguội.
Liều dùng
Liều dùng khởi đầu uống 5mg mỗi ngày, người cao tuổi, người suy giảm chức năng gan uống 2,5mg mỗi ngày. Theo dõi đáp ứng của người bệnh để hiệu chỉnh liều sau mỗi 3- 7 ngày dùng thuốc tăng2,5-5mg mỗi ngày.
Liều dùng điều trị duy trì uống 1 hoặc nhiều lần mỗi ngày,
Liều dùng ở bệnh nhân đang sử dụng liệu pháp insulin:
Đối với người bệnh đang dùng liều trên 20 đơn vị insulin mỗi ngày, dùng liều khởi đầu điều trị thông thường và duy trì sử dụng insulin giamr 50% liều mỗi ngày;
Đối với người bệnh đang dùng liều không quá 20 đơn vị insulin mỗi ngày, có thể ngừng sử dụng insulin và khởi đầu điều trị bằng thuốc với liều thông thường.
Tác dụng phụ
Sử dụng Glipizide có thể gây cảm giác khó thởGọi cấp cứu ngay nếu bạn có bất cứ dấu hiệu của một phản ứng dị ứng: phát ban; khó thở; sưng mặt, môi, lưỡi hoặc họng. Ngưng dùng thuốc glipizide và gọi cho bác sĩ ngay nếu bạn gặp một tác dụng phụ nghiêm trọng như:
- Dễ bị bầm tím hoặc chảy máu (chảy máu cam, chảy máu nướu răng), cảm thấy mệt mỏi hoặc khó thở, nhịp tim nhanh
- Buồn nôn, đau vùng bụng phía trên, ngứa, chán ăn, nước tiểu đậm màu, phân màu đất sét, vàng da (vàng da hoặc mắt)
- Da xanh xao, sốt, lẫn lộn
- Đau nhói ở đầu, buồn nôn và nôn mửa, tim đập nhanh hay đập thình thịch, đổ mồ hôi hay khát nước, cảm giác muốn ngất xỉu
Tác dụng phụ ít nghiêm trọng có thể bao gồm:
- Buồn nôn nhẹ
- Tiêu chảy, táo bón
- Chóng mặt, buồn ngủ
- Phát ban da, mẩn đỏ, ngứa
Không phải ai cũng gặp các tác dụng phụ như trên. Có thể có các tác dụng phụ khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các tác dụng phụ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ.
Lưu ý khi sử dụng
Có thể gây hạ đường huyết trầm trọng. Phải giám sát chặt chẽ người cao tuổi, suy yếu, suy dinh dưỡng hoặc suy thận hay suy gan và liều lượng glipizide phải được điều chỉnh cẩn thận ở những người bệnh này. Suy gan hoặc thận có thể làm tăng nồng độ glipizide trong máu và suy gan có thể làm giảm khả năng tạo glycogen, cả 2 yếu tố này làm tăng nguy cơ gây hạ đường huyết trầm trọng.
Uống rượu, hoạt động, tập luyện kéo dài, lao động nặng, ăn ít không đủ calo, dùng nhiều thuốc chống đái tháo đường, suy tuyến thượng thận hoặc tuyến yên đều rất dễ gây hạ glucose huyết. Hạ glucose huyết rất khó nhận ra ở người cao tuổi, người đang dùng thuốc chẹn beta.
Khi người bệnh đã có lượng đường máu ổn định nhưng bị các stress như sốt, chấn thương, nhiễm khuẩn, phẫu thuật phải ngừng ngay glipizide và thay bằng insulin.
Phải giám sát, đánh giá đều đặn lâm sàng và xét nghiệm bao gồm định lượng glucose huyết và nước tiểu, để xác định liều tối thiểu có hiệu quả và để phát hiện điều trị thất bại nguyên phát (không giảm được glucose huyết thỏa đáng khi đã dùng liều tối đa khuyến cáo) hoặc điều trị thất bại thứ phát (mất kiểm soát nồng độ glucose huyết sau một thời gian điều trị có hiệu quả).
Phải ngừng glipizide, khi thấy thuốc không còn tác dụng khi đang điều trị duy trì (thất bại thứ phát). Phải thông báo, hướng dẫn đầy đủ về bệnh đái tháo đường, nguy cơ tiềm ẩn và lợi ích của liệu pháp glipizide và các điều trị khác. Cần nhấn mạnh chế độ ăn là chính, glipizide không thay thế được chế độ ăn mà chỉ hỗ trợ. Cần giải thích cho người bệnh về thất bại tiên phát và thứ phát khi điều trị sulfonylurê uống chống đái tháo đường.
Phải ngừng thuốc khi thấy vàng da ứ mật hoặc có tác dụng phụ về da kéo dài trong thời gian điều trị glipizide.
Phụ nữ có thai
Chống chỉ định dùng cho người mang thai. Trong trường hợp này, thay glipizide bằng insulin.
Phụ nữ cho con bú
Mặc dù không biết glipizide có thải qua sữa hay không, nhưng một số sulfonylurê thải được qua sữa, vì vậy cần thận trọng khi điều trị glipizide ở người đang cho con bú.
Tương tác thuốc
Thuốc
Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Tài liệu này không bao gồm đầy đủ các tương tác thuốc có thể xảy ra. Tốt nhất là bạn viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng (bao gồn thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm chức năng) và cho bác sĩ hoặc dược sĩ xem. Không được tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.
Bạncó thể có nhiều khả năng mắc tình trạng hạ đường huyết (đường huyết thấp) nếu bạn dùng glipizide với các thuốc khác có khả năng làm giảm đường huyết, chẳng hạn như:
- Exenatide
- Probenecid
- Aspirin hay các thuốc salicylat khác
- Thuốc chống đông máu (warfarin)
- Thuốc nhóm sulfa (Bactrim®, SMZ-TMP và những thuốc khác)
- Chất ức chế monoamine oxidase (MAOI)
- Insulin hoặc các thuốc trị tiểu đường dạng thuốc uống khác
Thức ăn
Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá, đặc biệt là:
- Ethanol (rượu)
Tình trạng sức khỏe
Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, đặc biệt là:
- Ngộ độc rượu
- Tuyến thượng thận hoặc tuyến thượng yên hoạt động kém
- Tình trạng suy dinh dưỡng
- Tình trạng suy giảm thể chất
- Bất kỳ tình trạng nào khác gây giảm đường huyết – bệnh nhân có thể có nhiều khả năng bị hạ đường huyết khi dùng glipizide
- Nhiễm toan ceton máu
- Tiểu đường tuýp 1 – không sử dụng thuốc những bệnh nhân mắc bệnh này
- Sốt
- Nhiễm trùng
- Phẫu thuật
- Chấn thương – những tình trạng này có thể gây ra vấn đề tạm thời về kiểm soát đường huyết. Bác sĩ có thể điều trị cho bạn tạm thời với insulin
- Thiếu hụt men glucose6-phosphate dehydrogenase (G6PD) (một vấn đề enzyme) – thuốc có thể gây thiếu máu tan huyết (rối loạn máu) ở những bệnh nhân với tình trạng này
- Bệnh tim hoặc mạch máu – sử dụng một cách thận trọng vì thuốc có thể làm cho tình trạng này tồi tệ hơn
- Bệnh thận
- Bệnh gan – tình trạng huyết áp cao có thể xảy ra, gây vấn đề nghiêm trọng
- Tắc nghẽn đường tiêu hóa (như thực quản, dạ dày, ruột), nặng – sử dụng một cách thận trọng. Viên nén phóng thích kéo dài có thể gây ra tắc nghẽn ở bệnh nhân
Bảo quản thuốc
Bạn nên bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm và tránh ánh sáng. Không bảo quản trong phòng tắm hoặc trong ngăn đá. Bạn nên nhớ rằng mỗi loại thuốc có thể có các phương pháp bảo quản khác nhau. Vì vậy, bạn nên đọc kỹ hướng dẫn bảo quản trên bao bì, hoặc hỏi dược sĩ. Giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em và thú nuôi.
Bạn không nên vứt thuốc vào toilet hoặc đường ống dẫn nước trừ khi có yêu cầu. Thay vì vậy, hãy vứt thuốc đúng cách khi thuốc quá hạn hoặc không thể sử dụng. Bạn có thể tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc công ty xử lý rác thải địa phương về cách tiêu hủy thuốc an toàn.
Làm gì khi dùng quá liều, quên liều
Quên liều và xử trí
Quá liều và độc tính
Glucose huyết thấp, đau nhói môi và lưỡi, buồn nôn, ngáp, lú lẫn, kích động, nhịp tim nhanh, ra mồ hôi, co giật, sững sờ, hôn mê.
Cách xử lý khi quá liều
Chủ yếu là cho dùng glucose và điều trị hỗ trợ. Ở một số bệnh nhân, có thể phải cho thêm glucagon và/hoặc corticosteroid tĩnh mạch. Có thể cho than hoạt trong vài giờ sau khi uống quá liều.
Quên liều và xử trí
Uống thuốc ngay khi bạn có thể, nhưng chỉ khi bạn chuẩn bị ăn một bữa ăn. Nếu bạn bỏ bữa, hãy bỏ qua liều đã quên và đợi cho đến bữa ăn tiếp theo của bạn. Không dùng hai liều cùng một lúc.
