Giun là gì?
Giun (giun sán) là loại ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể và có thể hút chất dinh dưỡng trong cơ thể người. Có nhiều loại giun sán, thường được chia thành ba nhóm:
- Giun tròn - Bệnh nhiễm trùng giun tròn phổ biến nhất được cho là do giun đũa, giun móc, giun tóc, giun kim gây ra. Trứng của các loại giun tròn thường xâm nhập vào cơ thể người ăn thức ăn, nước uống có chứa trứng giun. Trứng giun sống và nở trong ruột người.
- Sán dây - Sống trong ruột người. Sán dây xâm nhập vào cơ thể người thông qua việc ăn thịt sống hoặc chưa được nấu chín.
- Giun dẹp – Những loài giun này có thể sống trong mạch máu, ruột, phổi hoặc gan. Nhiễm giun dẹp gây ra do bơi hoặc tắm rửa trong nước ngọt có chứa giun. Nhiễm giun dẹp gây ra một căn bệnh nhiệt đới gọi là bệnh sán máng.
Hầu hết các trường hợp nhiễm giun xảy ra ở các nước nhiệt đới ấm áp hoặc các nước đang phát triển - nơi thức ăn và nước uống có thể không sạch. Một số nhà nghiên cứu cho rằng hàng triệu người trên thế giới bị nhiễm giun cùng một lúc. Ở Việt Nam, bệnh nhiễm giun phổ biến nhất là giun đũa. Giun đũa lây nhiễm chủ yếu do các loại rau củ, uống nước chứa trứng giun. Khi bị nhiễm giun đũa có thể gây ngứa ngáy ở hậu môn.
Bệnh nhiễm giun phổ biến nhất là giun kim, có thể gây ngứa ở hậu môn (nguồn ảnh: top10homeremedies.com)
Lưu ý: Bệnh hắc lào không phải là bệnh nhiễm trùng do giun. Đây là một tên được đặt cho một loại nhiễm trùng da do nấm.
Thuốc tẩy giun phổ biến
Có một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị nhiễm giun sán – còn được gọi là thuốc tẩy giun sán. Mebendazole là loại thuốc tẩy giun phổ biến nhất thường được sử dụng. Mebendazole được dùng để điều trị nhiễm trùng giun đũa, giun tóc, giun móc và giun kim.
Các loại thuốc khác có thể được kê đơn cho các bệnh nhiễm giun sán bao gồm:
- Levamisole
- Niclosamide
- Praziquantel
- Albendazole
- Diethylcarbamazine
- Ivermectin
- Tiabendazole
Fugacar (hoạt chất chính mebendazole) là loại thuốc tẩy giun phổ biến nhất (nguồn ảnh: medicare.vn)Những loại thuốc này thường được các bác sĩ kê đơn để điều trị các trường hợp nhiễm giun nặng hơn,
Cách hoạt động của thuốc tẩy giun
Hầu hết các loại thuốc tẩy giun đều tiêu diệt giun bằng cách bỏ đói hoặc làm tê liệt chúng. Ví dụ:
- Mebendazole, albendazole và tiabendazole hoạt động bằng cách ngăn giun hấp thụ đường cần thiết để tồn tại. Thuốc tiêu diệt được giun nhưng không giết được trứng giun.
- Praziquantel và ivermectin hoạt động bằng cách làm tê liệt giun trong ruột, từ đó giun dễ dàng được đào thải và loại bỏ khỏi ruột theo phân.
Thời gian điều trị nhiễm trùng giun
Nhìn chung, thời gian điều trị giun sán thường khá ngắn (nhiều nhất là vài ngày). Điều này sẽ phụ thuộc vào loại giun sán mắc phải và loại thuốc được kê đơn. Ví dụ, đối với giun kim, mebendazole thường được dùng một liều duy nhất. Liều này có thể được lặp lại sau hai tuần vì giun kim dễ tái nhiễm. Đối với nhiễm giun tóc hoặc giun đũa thông thường, mebendazole được dùng hai lần một ngày trong ba ngày.
Đối với giun kim, mọi người trong gia đình đều nên được điều trị nếu có thể.
Tác dụng phụ của thuốc tẩy giun
Thuốc tẩy giun nói chung được dung nạp tốt và rất hiếm khi gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Các tác dụng phụ thường gặp là rối loạn bụng như đau bụng, tiêu chảy và buồn nôn.
Một số lưu ý trước khi dùng thuốc tẩy giun
Ai không được uống thuốc tẩy giun?
Có rất ít đối tượng không thể sử dụng thuốc tẩy giun. Nếu các loại thuốc giun trước đó đã gây ra tác dụng phụ hoặc bạn đang ở trong tình trạng không thể sử dụng thuốc tẩy giun, các bác sĩ sẽ cân nhắc sử dụng các phương pháp điều trị hoặc loại thuốc khác phù hợp.
Mebendazole được chỉ định cho người lớn và trẻ em trên 2 tuổi. Tuy nhiên, thuốc được sử dụng để điều trị giun sán cho trẻ em từ 6 tháng tuổi nếu cần thiết.
Nên trao đổi với bác sĩ về việc dùng thuốc tẩy giun khi đang mang thai hoặc đang cho con bú (nguồn ảnh: sciencenews.org)Tránh sử dụng Mebendazole khi đang mang thai hoặc cho con bú. Nếu việc điều trị trong thời kỳ mang thai được coi là hoàn toàn cần thiết, thì an toàn nhất là nên dùng thuốc vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối của thai kỳ.
Tôi có thể mua thuốc tẩy giun ở đâu?
Đối với người lớn và trẻ em trên 2 tuổi, bạn có thể mua mebendazole để điều trị các bệnh giun sán từ hiệu thuốc gần nhà. Trong trường hợp cần điều trị giun ở trẻ dưới 2 tuổi, hãy nhờ sự tư vấn của bác sĩ. Nếu bạn đã ở nước ngoài và nghĩ rằng bạn bị nhiễm một loại giun khác, hãy đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ.
