Uống thuốc tẩy giun đúng cách hiệu quả tại nhà
Ở Việt Nam, các loại giun đường ruột thường gặp ở người là giun đũa, giun tóc và giun móc. Trẻ em hay nhiễm giun kim. Người bị nhiễm giun thường hay bị rối loạn tiêu hóa, đau bụng, thiếu máu, suy dinh dưỡng và có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, biến chứng nghiêm trọng khác. Do đó, Bộ Y tế khuyến cáo mọi người nên tự ý thức uống thuốc tẩy giun định kỳ để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Các loại thuốc tẩy giun
Dựa vào cơ chế, có thể chia thuốc tẩy giun thành 4 loại:
- Thuốc làm liệt giun
- Liệt có giai đoạn hưng phấn ban đầu: Santonin, tinh dầu giun. Do có độc tính cao, sử dụng không an toàn (khi giun hưng phấn có thể gây tắc ruột, giun chui ống mật, ống tuỵ…) nên hiện nay không được sử dụng.
- Liệt từ từ, không hồi phục, không có giai đoạn hưng phấn ban đầu (liệt mềm): Piperazine citrate.
- Liệt cứng cơ giun: pyrantel pamoate, levamisole (riêng levamisole hiện nay không dùng để diệt giun (vì có độc tính cao) mà chỉ còn dùng làm thuốc kích thích miễn dịch).
- Thuốc làm chết giun: Thuốc gây rối loạn chuyển hoá cho giun, làm chết giun. Ví dụ: Tetrachlorethylene,… Tuy nhiên thuốc có độc tính cao, có thể gây nguy hiểm cho bệnh nhân (gây độc cho gan, thận, có thể gây tắc ruột, giun chui ống mật…) nên hiện nay không dùng.
- Thuốc làm tiêu giun (ly giải giun)
Các thuốc này có chứa các enzyme thuỷ phân protein như papain (có nhiều trong nhựa quả đu đủ), làm tiêu huỷ các thành phần protein của giun.
Ví dụ: Nematolyt (mỗi gói chứa 3,0g papain và 0,45g cysteine HCl). Cần chú ý thuốc có thể gây nguy hiểm cho các bệnh nhân đã có tổn thương ở ống tiêu hóa (viêm, loét...), vì vậy khi dùng phải thận trọng.
- Thuốc làm phong toả dinh dưỡng của giun và sán
Các thuốc này làm giun và sán giảm hấp thu glucose, giảm dự trữ glycogen, giảm tổng hợp ATP,… Ví dụ: Albendazole, mebendazole, niclosamide, praziquantel,…
Tuy nhiên, theo hướng dẫn tẩy giun đường ruột tại cộng đồng của Bộ Y tế, hai loại thuốc tẩy giun được sử dụng là albendazole hoặc mebendazole.
Hiện nay, hai loại thuốc tẩy giun được sử dụng là albendazole hoặc mebendazole. Nguồn ảnh: www.nhathuocankhang.com
Chỉ định và chống chỉ định
Theo hướng dẫn tẩy giun đường ruột tại cộng đồng của Bộ Y tế, đối tượng sử dụng là từ 12 tháng tuổi trở lên và chống chỉ định cho:
- Người đang mắc bệnh cấp tính, đang sốt (>38,5° C).
- Người đang mắc một số bệnh mạn tính như: Suy thận, suy tim, suy gan, hen phế quản.
- Người có tiền sử dị ứng với các thành phần của thuốc.
- Phụ nữ có thai trong 3 tháng đầu, phụ nữ đang cho con bú, trẻ em dưới 12 tháng tuổi.
Liều lượng và cách dùng
Liều lượng
- Trẻ em từ 12 tháng tuổi đến dưới 24 tháng tuổi: Albendazole 200mg hoặc Mebendazole 500mg, liều duy nhất, 1-2 lần/năm tùy theo vùng dịch tễ.
- Người từ 24 tháng tuổi trở lên: Albendazole 400mg hoặc Mebendazole 500mg, liều duy nhất, 1-2 lần/năm tùy theo vùng dịch tễ.
Cách dùng
- Thuốc uống vào bất kỳ thời gian nào trong ngày sau khi ăn.
- Trẻ nhỏ phải nghiền thuốc pha với nước uống.
- Nên nhai thuốc tẩy giun và uống với nước.
Một số thắc mắc thường gặp
Uống thuốc tẩy giun bao lâu có tác dụng?
Tùy vào mỗi loại thuốc sẽ có thời gian tác dụng khác nhau. Thông thường, sau khi uống thuốc tẩy giun khoảng 24 – 72 giờ thì thuốc sẽ khiến giun chết.
Hiện nay, các thuốc tẩy giun có mặt trên thị trường đều là những loại thuốc có tác dụng nhanh và hiệu quả cao
Uống thuốc tẩy giun có đi ngoài ra giun không?
Bình thường, sau khi uống thuốc, bạn sẽ có cảm giác buồn đi đại tiện để tống xác giun ra ngoài theo phân. Các loại thuốc xổ giun trước đây đào thải xác giun hoặc giun còn nguyên ra ngoài nên bạn có thể nhìn thấy giun trong phân. Ngày nay, các thuốc mới đều tác động làm cho giun tự tiêu trong phân nên bạn sẽ không còn gặp tình trạng “đi ngoài ra giun” sau khi uống thuốc tẩy giun nữa.
Phụ nữ mang thai có uống thuốc tẩy giun được không?
Trên thế giới có khoảng 2 tỷ người bị nhiễm giun sán với 300 triệu người bị ảnh hưởng nặng nề do nhiễm giun. Và phụ nữ mang thai bị nhiễm giun cũng chiếm một tỉ lệ không nhỏ, vì thế việc sử dụng thuốc tẩy giun khi mang thai là điều cần thiết.
Thế nhưng mẹ bầu có uống thuốc tẩy giun được không? Đừng lo lắng bởi vì bà bầu có thể yên tâm tẩy giun nếu được bác sĩ chỉ định. Đặc biệt trong thời điểm y học phát triển như hiện nay, người ta đã có thể đặc chế ra những loại thuốc tẩy giun an toàn cho mẹ bầu và thai nhi.
Tác dụng phụ của thuốc tẩy giun
Bất kỳ loại thuốc nào cũng đều có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn, thuốc tẩy giun cũng không ngoại lệ. Mặc dù các thuốc này tương đối an toàn ở liều dùng khuyến cáo, một số tác dụng phụ được ghi nhận thường gặp bao gồm:
Thuốc tẩy giun có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau bụng. đầy hơi. Nguồn ảnh: www.news-medical.net
Trên đây chỉ là một vài tác dụng phụ có thể gặp khi dùng thuốc và mỗi cơ thể sẽ có những phản ứng khác nhau. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng thuốc. Nếu gặp phải tác dụng không mong muốn, hãy liên hệ với bác sĩ.
