Xét nghiệm trọng lượng riêng của nước tiểu nhằm so sánh tỷ trọng của nước tiểu với tỷ trọng của nước. Xét nghiệm nhanh này có thể giúp xác định xem thận của bạn đang thực hiện chức năng pha loãng nước tiểu có hiệu quả không. Nước tiểu quá đặc có thể do thận không hoạt động bình thường hoặc không uống đủ nước.
Nước tiểu không đủ cô đặc có thể là dấu hiệu của bệnh đái tháo nhạt – gây cảm giác khát và bài tiết một lượng lớn nước tiểu loãng.
Xét nghiệm này được chỉ định trong trường hợp nào?
Vai trò chính của thận là lọc máu và duy trì sự cân bằng điện giải. Xét nghiệm đánh giá trọng lượng riêng của nước tiểu là một cách nhanh chóng để bác sĩ biết liệu thận có đang cố gắng hoạt động bù cho một số bất thường nào đó không.
Xét nghiệm trọng lượng riêng của nước tiểu được chỉ định nếu bạn mắc bất kỳ tình trạng nào sau đây:
- Mất nước
- Suy tim
- Sốc
- Đái tháo nhạt
- Suy thận
- Nhiễm trùng đường tiết niệu
- Hạ natri máu
- Tăng natri máu
Bạn có thể phải thực hiện xét nghiệm trọng lượng riêng của nước tiểu nhiều lần trong một ngày. Điều này sẽ giúp bác sĩ biết được tình trạng hoạt động của thận.
Cần chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm?
Trước khi thực hiện xét nghiệm trọng lượng riêng của nước tiểu, bác sĩ có thể yêu cầu bạn chuẩn bị trước. Bạn phải ngừng dùng các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm như những thuốc có chứa sucrose hoặc dextran.
Có thể sẽ cần phải đợi hơn 3 ngày để làm xét nghiệm nếu gần đây bạn đã được tiêm thuốc cản quang tĩnh mạch để chụp X-quang hoặc chụp MRI.
Bạn cũng nên có một chế độ ăn uống cân bằng trong những ngày trước khi xét nghiệm, tránh một số loại thực phẩm có thể ảnh hưởng đến màu sắc của nước tiểu, bao gồm:
- Củ cải
- Mâm xôi đen
- Cà rốt
- Đậu
- Đại hoàng
Xét nghiệm được thực hiện như thế nào?
Xét nghiệm trọng lượng riêng nước tiểu được thực hiện ở bệnh viện cho kết quả chính xác.
Nguồn ảnh: ucsfbenioffchildrens.org.
Mẫu xét nghiệm trọng lượng riêng của nước tiểu cần ít nhất 30-60ml nước tiểu. Thời điểm tốt nhất để lấy mẫu là vào buổi sáng, khi nước tiểu cô đặc nhất.
Bác sĩ sẽ đưa cho bạn một chiếc cốc để lấy mẫu nước tiểu. Để có mẫu tốt nhất, bạn nên sử dụng khăn lau kháng khuẩn làm sạch khu vực xung quanh niệu đạo để làm giảm khả năng mẫu bị nhiễm khuẩn.
Đi tiểu một lượng nhỏ trước, sau đó đặt cốc dưới dòng nước tiểu cho đến khi đủ lượng mẫu. Đây được gọi là phương pháp lấy mẫu nước tiểu giữa dòng.
Bác sĩ sẽ gửi mẫu nước tiểu đến phòng thí nghiệm ngay để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác nhất.
Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm sẽ sử dụng khúc xạ kế để chiếu ánh sáng vào mẫu và xác định mật độ của nó. Mặc dù có các xét nghiệm tự kiểm tra tại nhà nhưng kết quả sẽ không chính xác bằng các xét nghiệm do chuyên gia tiến hành trong môi trường vô trùng. Một lợi ích khác khi thực hiện xét nghiệm tại bệnh viện là bác sĩ có thể gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để cho kết quả phân tích chi tiết hơn.
Các xét nghiệm đánh giá trọng lượng riêng nước tiểu đôi khi được sử dụng để đánh giá chức năng pha loãng và cô đặc nước tiểu của thận, giúp chẩn đoán một số bệnh lý nhất định.
Giải thích kết quả xét nghiệm như thế nào?
Để hiểu nồng độ trong nước tiểu, hãy nghĩ đến màu sẫm của nước tiểu khi bạn không uống nước trong một khoảng thời gian. Nước tiểu loãng hơn và thường có trọng lượng riêng thấp hơn khi cơ thể được cung cấp đủ nước.
Trọng lượng riêng của nước tiểu là phép đo chính xác hơn về nồng độ của nước tiểu so với việc chỉ xem xét màu sắc của nước tiểu.
Bác sĩ sẽ xem xét tỷ lệ giữa tỷ trọng của nước tiểu và tỷ trọng của nước. Nói một cách khác, khối lượng riêng của nước sẽ là 1.000. Lý tưởng nhất là kết quả trọng lượng riêng của nước tiểu sẽ rơi vào khoảng từ 1,002 đến 1,030 nếu thận hoạt động bình thường.
Kết quả trọng lượng riêng trên 1.010 có thể cho thấy tình trạng mất nước nhẹ. Chỉ số này càng cao càng thể hiện mức độ mất nước của cơ thể.
Trọng lượng riêng của nước tiểu cao có thể chỉ ra rằng có thêm các chất khác trong nước tiểu như:
- Đường
- Protein
- Bilirubin
- Hồng cầu
- Bạch cầu
- Vi khuẩn
Bác sĩ sẽ đánh giá chỉ số trọng lượng riêng nước tiểu và các kết quả khác trong xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu để đưa ra chẩn đoán. Kết quả trọng lượng riêng bất thường có thể chỉ ra:
- Tình trạng dư thừa chất trong máu
- Bệnh thận (trọng lượng riêng cao hoặc thấp có thể cho thấy tình trạng hoạt động bất thường của các ống thận)
- Nhiễm trùng đường tiết niệu
- Bệnh đái tháo nhạt (có thể do chấn thương não hoặc nguyên nhân khác)
Xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu cũng có thể chỉ ra sự có mặt của các tế bào khác trong nước tiểu. Các tế bào bạch cầu có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng. Và glucose trong nước tiểu có thể chỉ ra tình trạng không dung nạp glucose hoặc bệnh đái tháo đường.
Các loại xét nghiệm nước tiểu cũng biểu hiện chỉ số pH nước tiểu, sự có mặt của hemoglobin và ceton trong nước tiểu để giúp chẩn đoán chính xác hơn.
Xét nghiệm có gây ra tác hại gì không?
Xét nghiệm trọng lượng riêng nước tiểu không gây ra bất kỳ tác dụng phụ có hại nào. Tuy nhiên, nếu bạn bị nhiễm trùng đường tiết niệu, đi tiểu có thể gây ra cảm giác đau rát.
Luôn thông báo cho bác sĩ nếu bạn cảm thấy khó chịu khi đi tiểu hoặc bất kỳ triệu chứng nào.
Tổng kết
Xét nghiệm trọng lượng riêng nước tiểu là một xét nghiệm không gây đau và dễ thực hiện.
Nguồn ảnh: Lab Testing API.
Xét nghiệm trọng lượng riêng nước tiểu là một xét nghiệm không gây đau và dễ thực hiện. Việc chuẩn bị rất đơn giản và nó chỉ yêu cầu tạm thời ngừng một số thực phẩm và thuốc bạn đang dùng.
Xét nghiệm trọng lượng riêng nước tiểu cùng các xét nghiệm phân tích nước tiểu khác và xét nghiệm máu có thể giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán.
Trong một số trường hợp, xét nghiệm trọng lượng riêng nước tiểu sẽ cho thấy tình trạng cơ thể bị mất nước. Nếu bị mất nước nhiều và gặp khó khăn trong việc cung cấp đủ lượng dịch cho cơ thể, bạn có thể được truyền dịch qua đường tĩnh mạch để giúp bổ sung lượng nước nhanh hơn.
Tình trạng mất nước nhẹ có thể được giải quyết bằng cách uống nhiều nước hơn. Nếu bạn bị mất nước quá nặng, bác sĩ có thể chỉ định tiến hành nhiều xét nghiệm hơn để tìm các rối loạn chuyển hóa hoặc nguyên nhân từ gan, tim, não hoặc thận có thể gây ra tình trạng này.
