Bạch cầu đa nhân trung tính: số lượng, chức năng và những rối loạn thường gặp

Hệ thống miễn dịch được tạo thành từ các mô, cơ quan và tế bào. Là một phần của hệ thống phức tạp này, các tế bào bạch cầu tuần tra dòng máu và hệ thống bạch huyết.

Khi cơ thể bị ốm hoặc bị thương nhẹ, các chất mà cơ thể coi là ngoại lai, được gọi là kháng nguyên, sẽ kích hoạt hệ thống miễn dịch hoạt động. Ví dụ về kháng nguyên bao gồm:

• Vi khuẩn
• Vi rút
• Nấm
• Chất độc
• Các tế bào ung thư.

Các tế bào bạch cầu di chuyển đến vị trí bị viêm hay nhiễm trùng và sản xuất hóa chất chống lại các kháng nguyên.

Bạch cầu đa nhân trung tính rất quan trọng bởi vì chúng không cố định trong một khu vực tuần hoàn nào như một số tế bào bạch cầu khác, mà chúng rất di động. Bạch cầu đa nhân trung tính có thể di chuyển tự do qua thành tĩnh mạch và vào các mô của cơ thể để tấn công ngay lập tức tất cả các kháng nguyên.

Số lượng bạch cầu đa nhân trung tính (ANC)

Số lượng bạch cầu đa nhân trung tính có thể cung cấp cho bác sĩ những manh mối quan trọng về sức khỏe người bệnh. Loại bạch cầu này thường được đo lường trong xét nghiệm tổng phân tích máu ngoại vi. Bác sĩ có thể chỉ định số lượng bạch cầu đa nhân trung tính nhằm:

• Sàng lọc một số bất thường
• Chẩn đoán bệnh
• Theo dõi số lượng bạch cầu nếu người bệnh đang mắc bệnh hoặc đang hóa trị liệu có nguy cơ ảnh hưởng đến số lượng bạch cầu.

Nếu kết quả bất thường, bác sĩ có thể sẽ chỉ định làm lại xét nghiệm máu nhiều lần trong khoảng thời gian vài tuần. Bằng cách này, bác sĩ có thể theo dõi những thay đổi trong số lượng bạch cầu đa nhân trung tính của người bệnh.

Khi làm xét nghiệm đánh giá ANC, nhân viên y tế sẽ lấy một lượng máu nhỏ từ tĩnh mạch người bệnh. Xét nghiệm này được thực hiện tại phòng khám hoặc phòng xét nghiệm. Một số điều kiện có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu. Hãy thông báo với bác sĩ nếu bạn đang mang thai hoặc có bất kỳ tình trạng nào sau đây:

• Bị nhiễm trùng gần đây
• Hóa trị liệu
• Xạ trị
• Liệu pháp corticosteroid
• Phẫu thuật gần đây
• Rối loạn lo âu
• HIV

Phân tích kết quả

Kết quả xét nghiệm nên được bác sĩ đánh giá và giải thích cho người bệnh. Kết quả có thể rất khác nhau giữa các phòng xét nghiệm. Ngoài ra, kết quả cũng khác nhau phụ thuộc vào:

• Độ tuổi 
• Giới tính 
• Tiền sử bệnh
• Nơi sống ở độ cao bao nhiêu so với mực nước biển
• Những dụng cụ đã được sử dụng trong quá trình xét nghiệm.

Lưu ý rằng phạm vi tham chiếu được liệt kê ở đây được đo bằng microlit (mcL) và chỉ mang tính chất gần đúng.

Nguồn: Tổ chức Waldenstrom’s Macroglobuline quốc tế (IWMF) và Neutrofilos.org

Nguyên nhân 

Nguyên nhân gây tăng bạch cầu đa nhân trung tính

Tỷ lệ bạch cầu đa nhân trung tính trong máu cao hơn bình thường được gọi là tình trạng tăng bạch cầu đa nhân trung tính. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang bị nhiễm trùng. Tăng bạch cầu đa nhân trung tính có thể hướng đến một số tình trạng sau:

• Nhiễm trùng thường do vi khuẩn
• Viêm không do nhiễm trùng
• Chấn thương
• Sau Phẫu thuật
• Hút thuốc lá hoặc ngửi thuốc lá
• Căng thẳng quá mức
• Tập thể dục quá mức
• Sử dụng steroid
• Nhồi máu cơ tim
• Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính.

Nguyên nhân gây giảm bạch cầu đa nhân trung tính

Giảm bạch cầu đa nhân trung tính là thuật ngữ chỉ số lượng bạch cầu đa nhân trung tính thấp hơn so với bình thường. Số lượng bạch cầu trung tính thấp thường liên quan đến một số thuốc điều trị nhưng chúng cũng có thể là dấu hiệu của các bất thường hoặc bệnh tật khác như:

• Một số loại thuốc, bao gồm cả những loại thuốc được sử dụng trong hóa trị liệu
• Hệ thống miễn dịch bị ức chế
• Suy tủy xương
• Thiếu máu không hồi phục
• Sốt giảm bạch cầu đa nhân trung tính, là một trường hợp cấp cứu y tế
• Rối loạn bẩm sinh, chẳng hạn như hội chứng Kostmann và giảm bạch cầu theo chu kỳ
• Viêm gan A, B hoặc C
• HIV / AIDS
• Nhiễm trùng huyết
• Bệnh tự miễn, bao gồm cả viêm khớp dạng thấp
• Bệnh bạch cầu
• Hội chứng thần kinh đệm

Người bệnh có nguy cơ bị nhiễm trùng cao nhất nếu số lượng bạch cầu đa nhân trung tính giảm xuống dưới 1500 tế bào/ microlit. Số lượng bạch cầu đa nhân trung tính rất thấp có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng đe dọa tính mạng.

Kết luận

Nếu số lượng bạch cầu đa nhân trung tính tăng cao có nghĩa là bạn đang bị nhiễm trùng hoặc cơ thể bị rối loạn nặng. Đó cũng có thể là một triệu chứng của các tình trạng nghiêm trọng hơn.

Giảm bạch cầu đa nhân trung tính - số lượng bạch cầu đa nhân trung tính thấp, có thể kéo dài trong vài tuần hoặc có thể là mạn tính. Đây cũng có thể là một triệu chứng của các tình trạng bệnh khác và khiến bạn có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hơn.

Nếu số lượng bạch cầu đa nhân trung tính bất thường là thứ phát do tình trạng bệnh nền, tiên lượng và cách điều trị sẽ phụ thuộc vào bệnh chính.

Thắc mắc thường gặp

Nếu bác sĩ chỉ định xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi hoặc đếm số lượng bạch cầu đa nhân trung tính có thể hữu ích nếu hỏi bác sĩ điều sau:

• Tại sao bác sĩ chỉ định xét nghiệm này?
• Có phải bác sĩ đang muốn xác định hoặc loại bỏ một tình trạng bệnh nào chăng?
• Tôi có cần chuẩn bị gì cho xét nghiệm không?
• Tôi sẽ nhận được kết quả trong bao lâu?
• Bác sĩ hay ai sẽ thông báo và giải thích kết quả cho tôi?
• Nếu kết quả xét nghiệm bình thường, tôi cần làm gì tiếp?
• Nếu kết quả xét nghiệm bất thường, tôi cần phải làm gì tiếp?
• Tôi nên có biện pháp tự chăm sóc nào trong khi chờ đợi kết quả?

Xem thêm:

• Bạch cầu ái toan: chức năng và những rối loạn thường gặp
• Bạch cầu ái toan, chứng tăng bạch cầu ái toan và một số tình trạng liên quan
• Bạch cầu mono: Nguồn gốc, chức năng và những rối loạn thường gặp
• Bạch cầu lympho: chức năng và khoảng giới hạn bình thường
• Bạch cầu trong nước tiểu: nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị