- Các nhà nghiên cứu cho biết: tỉ lệ béo phì cao ở Mỹ có thể khiến tác dụng của vắc-xin tại đây trở nên kém hiệu quả.
- Các chuyên gia nói rằng: béo phì, cũng như các yếu tố khác như tiểu đường, tuổi già, có thể ức chế khả năng tạo ra các kháng thể hiệu quả để chống lại virus của vắc-xin
- Các chuyên gia cũng cho biết: khi vắc-xin có sẵn thì tất cả mọi người – bao gồm cả những người bị béo phì và các bệnh lý khác- nên được tiêm vắc-xin
Nhưng ngay cả khi chúng ta đã có một vắc-xin an toàn trong tay thì một số chuyên gia vẫn lo lắng rằng tỉ lệ béo phì cao của Mỹ, cũng như các bệnh lý khác, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả tạo miễn dịch với virus corona của vắc-xin.
Tiến sĩ Chris Xu - Giám đốc điều hành của công ty công nghệ sinh học ThemoGenesis, (công ty này đã phát triển các xét nghiệm kháng thể Covid-19 và nghiên cứu chi tiết về căn bệnh này) - cho biết vắc-xin thường được sử dụng để nâng cao mức kháng thể trung hòa nhằm tăng cường sức đề kháng của cơ thể với bệnh. Các nhà nghiên cứu tin rằng do tình trạng tăng sản xuất chất béo và hormon leptin ( một loại hormon có liên quan tới khối lượng chất béo trong cơ thể) mà những người bị béo phì khó có thể đạt được hiệu quả bảo vệ tối đa của kháng thể sinh ra từ vắc-xin
Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có hơn 40% người trưởng thành và 18% trẻ em ở Mỹ bị mắc bệnh béo phì.
Điều này cũng báo hiệu những vấn đề nếu vắc-xin Covid-19 thực sự tạo ra tác dụng miễn dịch yếu hơn ở những người bị béo phì.
Những yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch
Lần đầu tiên các nhà khoa học phát hiện được mối liên hệ giữa béo phì và hiệu quả thấp khi sử dụng vắc-xin khi nghiên cứu vắc-xin viêm gan B trong những năm 1970.
Kể từ đó, các nhà nghiên cứu cũng đã xác định được những người bị bệnh béo phì có phản ứng miễn dịch thấp hơn với các vắc-xin cúm A/H1N1, dại và uốn ván.
Các yếu tố ảnh hưởng đến vắc-xin cúm (dịch từ nguồn: https://journals.asm.org/)Bác sĩ John Morton - trưởng bộ phận phẫu thuật giảm cân và xâm lấn tối thiểu tại Yale Medicine ở Connecticut - cho biết lý do nên hạn chế can thiệp với những bệnh nhân bị béo phì là bởi vì tình trạng viêm ở những bệnh nhân này khá nghiêm trọng. Thông thường, các loại vắc-xin thường không hoạt động tốt ở những bệnh nhân bị béo phì. Bởi vì quá trình viêm ở những bệnh nhân này có thể tấn công và giảm bớt tác dụng của vắc-xin.
Trên thực tế, những người bị béo phì vẫn có thể sản xuất được lượng kháng thể tối ưu sau khi sử dụng vắc-xin nhưng nó lại ít có khả năng bảo vệ trước tác nhân virus vì những thiếu sót do quá trình viêm gây ra trong các phản ứng miễn dịch.
Điều này có nghĩa là các tình trạng viêm hoặc các tình trạng ức chế miễn dịch (bao gồm tuổi già) cũng có thể làm giảm hiệu quả của vắc-xin.
TS Xu giải thích rằng khả năng đáp ứng của mỗi người với vắc-xin phụ thuộc vào hệ thống miễn dịch của họ. Các số liệu cho thấy rằng những người bị béo phì thường ức chế kích hoạt tế bào lympho T - một tế bào đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp kháng thể bảo vệ cơ thể.
Ông cũng nói thêm rằng, bệnh tiểu đường thường đi đôi với bệnh béo phì mà bệnh tiểu đường cũng là một yếu tố rủi ro liên quan đến sự suy yếu của hệ miễn dịch, do vậy mà nó có khả năng ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc-xin. Chính vì lý do này mà chúng ta cũng cần có cái nhìn sát sao hơn về tính an toàn khi tiêm vắc-xin ở những bệnh nhân bị tiểu đường.
Những điều này có ý nghĩa gì đối với vắc-xin COVID-19?
Những điều trên không phản ánh được chắc chắn rằng vắc-xin Covid-19 sẽ kém hiệu quả ở những bệnh nhân béo phì, tiểu đường hoặc suy giảm hệ miễn dịch. Tuy nhiên, đây vẫn là điều mà các nhà nghiên cứu đang tiếp tục theo dõi và nghiên cứu.
Bác sĩ Xu cho rằng khả năng tạo miễn dịch kém hiệu quả ở vắc-xin Covid-19 hoàn toàn có thể xảy ra, tương tự như cách chúng ta đã chứng kiến những tác động tiêu cực của vắc-xin phòng viêm gan B, cúm A/H1N1, bệnh uốn ván và bệnh dại. Tuy nhiên, COVID-19 vẫn còn rất mới. Vì vậy mà hiện tại, họ không có đủ dữ liệu khoa học để chứng minh điều này.
Thật may mắn là với tốc độ phát triển các loại vắc-xin Covid-19 hiện nay thì chúng ta sẽ có các chế phẩm thay thế khác hiệu quả hơn. Tuy nhiên, các nghiên cứu vắc-xin lại chọn lựa những người tham gia một cách ngẫu nhiên, trong đó bao gồm cả những người bị béo phì.
Hình ảnh minh họa được chia sẻ từ nguồn: https://www.uchealth.com/Theo bác sĩ Larry Corey - Chủ tịch kiêm giám đốc danh dự của Viện nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson ở Seattle, Washington - đã chia sẻ rằng việc chọn lựa đối tượng tham gia nghiên cứu rất quan trọng, bởi vì các thử nghiệm thuốc thường miễn trừ những người có chỉ số cân nặng cao do các tình trạng sức khỏe liên quan đến béo phì có thể làm thay đổi kết quả thử nghiệm.
Có thể các công thức vắc-xin Covid-19 trong tương lai đối với những người béo phì hoặc các nhóm người mắc các yếu tố nguy cơ khác sẽ cần phải có thêm chất kích thích đáp ứng miễn dịch (hay còn gọi là tá dược) ngoài những chất có trong liều vắc-xin ban đầu.
Đề xuất này tương tự với những gì đã được thực hiện gần đây đối với công thức vắc-xin cúm đặc biệt được sử dụng cho người lớn trên 65 tuổi.
Hình ảnh minh họa được chia sẻ từ nguồn: Verywell HealthTheo bác sĩ Morton, điều quan trọng nhất là khi có sẵn vắc-xin thì bất kể trường hợp nào thì bạn vẫn nên tiêm vắc-xin, bởi vì ngay cả khi hiệu quả vắc-xin bị giảm xuống thì nó vẫn có khả năng ít nhiều bảo vệ bạn khỏi virus.
