Bệnh dịch tả
Hầu hết những người bị bệnh tả có ít hoặc không có triệu chứng, nhưng một số sẽ bị tiêu chảy nghiêm trọng và mất nước.
Trong trường hợp nặng, cần điều trị ngay lập tức vì có thể tử vong trong vài giờ. Điều này có thể xảy ra ngay cả khi bạn khỏe mạnh trước khi mắc bệnh tả.
Quy trình xử lý rác thải và nước thải hiện đại đã loại bỏ hiệu quả bệnh tả ở hầu hết các quốc gia. Nó vẫn còn là một vấn đề ở các khu vực Châu Á, Châu Mỹ Latinh, Châu Phi và Trung Đông.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có từ 1,3 đến 4 triệu trường hợp mắc bệnh tả trên toàn thế giới mỗi năm, dẫn đến từ 21.000 đến 143.000 trường hợp tử vong.
Các quốc gia bị ảnh hưởng bởi chiến tranh, đói nghèo và thiên tai có nguy cơ bùng phát dịch tả cao nhất. Đó là bởi vì những vấn đề này có xu hướng buộc mọi người phải sống trong các khu vực đông đúc mà không có hệ thống vệ sinh thích hợp.
Bệnh tả ảnh hưởng tới đường tiêu hóa và có thể gây tử vong. Nguồn ảnh thehimalayantimes.com
Các triệu chứng bệnh tả
Hầu hết những người bị bệnh tả không có triệu chứng gì cả hoặc từ nhẹ đến trung bình. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, chỉ khoảng 10 phần trăm những người bị bệnh tả có các triệu chứng nghiêm trọng.
Các triệu chứng của bệnh tả có thể bao gồm:
- Đột ngột bị tiêu chảy
- Buồn nôn
- Nôn mửa
- Mất nước từ nhẹ đến nặng
Tình trạng mất nước liên quan đến bệnh tả thường nghiêm trọng và có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng như:
- Mệt mỏi
- Ủ rũ
- Mắt trũng sâu
- Khô miệng
- Da co rút
- Cực kỳ khát
- Giảm lượng nước tiểu
- Nhịp tim không đều
- Huyết áp thấp
Mất nước có thể làm mất khoáng chất trong máu, dẫn đến mất cân bằng điện giải.
Triệu chứng đầu tiên của sự mất cân bằng điện giải là chuột rút nghiêm trọng. Sự mất cân bằng điện giải cuối cùng có thể dẫn đến sốc.
Bệnh tả ở trẻ em
Trẻ em mắc bệnh tả thường có các triệu chứng giống như người lớn. Trẻ em cũng có thể gặp:
- Buồn ngủ nghiêm trọng
- Sốt
- Co giật
- Hôn mê
Khi nào các triệu chứng xuất hiện?
Đa số những người tiếp xúc với vi khuẩn tả không bao giờ bị bệnh. Trong hầu hết các trường hợp, bạn có thể không bao giờ biết mình đã tiếp xúc với vi khuẩn tả.
Theo WHO, những người có triệu chứng thì triệu chứng thường xuất hiện từ 12 giờ đến 5 ngày sau khi ăn phải vi khuẩn tả.
Khi bạn đã mắc bệnh tả, bạn sẽ tiếp tục thải vi khuẩn trong phân của mình từ 1 đến 10 ngày, bất kể bạn có các triệu chứng hay không.
Nguyên nhân của bệnh tả
Bệnh tả do vi khuẩn V. cholerae gây ra. Tác hại chết người của căn bệnh này là do độc tố tả - một loại độc tố mạnh do V. cholerae tạo ra trong ruột non.
V. cholerae can thiệp vào quá trình vận chuyển bình thường của natri và clorua và nó bám vào thành ruột. Khi V. cholerae bám vào thành ruột non, cơ thể bắt đầu tiết ra một lượng lớn nước, dẫn đến tiêu chảy và mất nhanh chóng dịch và muối.
Các nguồn lây nhiễm bệnh tả bao gồm:
- Uống nước bị ô nhiễm hoặc ăn đồ ăn làm từ nguồn nước đó, đây là những nguồn lây nhiễm chính
- Ăn hải sản sống hoặc nấu chưa chín, chẳng hạn như động vật có vỏ
- Ăn trái cây và rau sống
Bệnh tả thường không lây truyền từ người này sang người khác khi tiếp xúc thông thường.Top of Form
Các yếu tố nguy cơ đối với bệnh tả
Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh tả, nhưng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Những yếu tố nguy cơ này cũng làm tăng khả năng gặp tình trạng bệnh nặng:
- Điều kiện vệ sinh không sạch: Bệnh tả xuất hiện ở những nơi có điều kiện vệ sinh kém và nguồn nước bị ô nhiễm.
- Các thành viên trong gia đình bị bệnh tả: Tiếp xúc gần gũi với những người bị bệnh tả có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Mức độ axit trong dạ dày thấp: Vi khuẩn tả không thể sống trong môi trường có tính axit cao.
- Nhóm máu O: Những người thuộc nhóm máu O dễ bị bệnh nặng hơn. Theo một nghiên cứu năm 2016, điều này có thể là do độc tố tả có phản ứng mạnh hơn ở những người nhóm máu O so với những người có nhóm máu khác.
- Ăn động vật có vỏ sống: Nếu bạn ăn động vật có vỏ đến từ vùng nước bị nhiễm vi khuẩn tả, bạn sẽ có nhiều khả năng mắc bệnh tả hơn.
Điều đó nói lên rằng, nếu bạn tuân thủ các quy trình thực hành an toàn thực phẩm thích hợp hoặc thực hiện các biện pháp phòng ngừa, nguy cơ lây nhiễm là rất nhỏ, ngay cả ở những nơi có dịch tả lưu hành.
Vắc xin ngừa bệnh tả
Hiện đã có vắc xin ngừa bệnh tả.
Việt Nam hiện nay có vắc xin phòng tả sản xuất trong nước là Vắc xin mORCVAX.
Vắc xin mORCVAX (Việt Nam) được chỉ định phòng bệnh tả cho trẻ em trên 2 tuổi và người lớn sống trong vùng dịch tả lưu hành.
Lịch cơ bản: Gồm 2 liều – dành cho người lớn và trẻ em từ 2 tuổi trở lên. Liều thứ 2 cách liều thứ nhất tối thiểu 2 tuần (14 ngày)
Lịch nhắc lại: Uống lặp lại sau lịch uống cơ bản 2 năm hoặc trước mỗi mùa dịch tả. Phác đồ uống 2 liều, khoảng cách giữa 2 liều tối thiểu là 2 tuần (14 ngày).
Chẩn đoán bệnh tả
Nếu bạn có các triệu chứng của bệnh tả, hãy đi khám bác sĩ. Họ có thể xác nhận xem bạn có bị bệnh tả hay không bằng cách xác định vi khuẩn trong mẫu phân.
Điều trị bệnh tả
Các phương pháp phổ biến để điều trị bệnh tả bao gồm:
- Bù nước bằng dung dịch bù nước đường uống
- Các dung dịch điện giải khác
- Bù dịch qua đường tĩnh mạch (IV)
- Thuốc kháng sinh
- Bổ sung kẽm
Những phương pháp điều trị này bổ sung dịch vào trong cơ thể và bù nước cho nó. Chúng cũng giúp giảm thời gian bạn bị tiêu chảy.
Các biến chứng của bệnh tả
Bệnh tả có thể gây tử vong.
Trong những tình huống nghiêm trọng, chẳng hạn như đợt bùng phát năm 2010 ở Haiti, tử vong có thể xảy ra sau 2h bắt đầu xuất hiện các triệu chứng. Ngay cả trong những trường hợp điển hình, nếu bệnh tả không được điều trị, người ta có thể chết vì mất nước nghiêm trọng sau 6 đến 12 giờ khi các triệu chứng của họ bắt đầu.
Sốc cũng có thể xuất hiện sau vài giờ hoặc vài ngày.
Mất nước nghiêm trọng và sốc là những biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh tả. Tuy nhiên, các vấn đề khác có thể xảy ra, chẳng hạn như:
- Hạ đường máu
- Mức kali thấp
- Suy thận
Phòng chống dịch tả
Nếu bạn đang đi du lịch đến một khu vực có dịch tả lan rộng, khả năng mắc bệnh sẽ rất thấp nếu bạn:
- Rửa tay thường xuyên
- Sử dụng nước đóng chai hoặc nước đun sôi để đánh răng hoặc chế biến thức ăn
- Xử lý nước của bạn bằng sản phẩm clo hoặc thuốc tẩy, nếu bạn không thể đun sôi nó
- Tránh sữa
- Tránh động vật có vỏ sống và hầu hết các loại thực phẩm sống khác
- Chỉ ăn trái cây sống và rau, bạn có thể tự gọt vỏ
Nếu bạn vẫn bị tiêu chảy nặng sau khi đi du lịch ở một khu vực có tỷ lệ dịch tả cao, hãy đi khám bác sĩ.
