Trong bài viết này, chúng tôi sẽ định nghĩa béo phì như các chuyên gia y tế hiện nay. Chúng tôi cũng sẽ đánh giá các luận điểm và cuộc tranh luận từ cộng đồng y tế về việc mọi người có nên coi béo phì là một căn bệnh hay không.
Các tổ chức y tế lớn coi béo phì là một căn bệnh, trong khi một số chuyên gia y tế không đồng ý. Đây là lý do tại sao.
Béo phì được đo lường như thế nào?
Các bác sĩ coi béo phì là tình trạng phát triển lượng mỡ dư thừa trên cơ thể người. Đôi khi các bác sĩ có thể sử dụng thuật ngữ “béo phệ (adiposity)”. Thuật ngữ này mô tả tình trạng mô mỡ thừa trong cơ thể.
Tình trạng dư thừa chất béo này có thể gây ra các biến chứng về sức khỏe, bao gồm đái tháo đường týp 2, huyết áp cao và bệnh mạch vành.
Béo phì là nguy cơ của các bệnh lý tim mạch. Nguồn: AndariyaCác bác sĩ sử dụng các phép đo như cân nặng, chiều cao và hình thể để xác định béo phì. Một số phép đo bao gồm:
Chỉ số khối cơ thể
Chỉ số khối cơ thể (BMI) tính bằng cân nặng (kg) chia cho chiều cao (m) bình phương, đơn vị BMI tính bằng kg/m2.
Cách tính BMI. Nguồn ảnh: BMI online
Ví dụ, một người cao 1m55 và nặng 52 pound sẽ có chỉ số BMI là 21,6 kg / m2.
Hiệp hội Phẫu thuật Chuyển hóa và Béo phì Hoa Kỳ xác định ba loại béo phì dựa trên phạm vi chỉ số BMI:
- béo phì loại I: BMI từ 30 đến 34,9
- béo phì cấp II, hoặc béo phì nặng: BMI từ 35 đến 39,9
- béo phì loại III, hoặc béo phì nghiêm trọng: BMI từ 40 trở lên
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) hoặc của Tổ chức Tiểu đường Canada đã tạo ra một máy tính BMI trực tuyến bạn để có thể tính BMI của mình một cách dễ dàng, mặc dù BMI nói riêng không thực sự nói lên sức khỏe của mỗi người.
Chu vi vòng eo
Một người có lượng mỡ bụng lớn hơn so với phần còn lại của cơ thể gây ra nhiều nguy cơ biến chứng về sức khỏe. Vì vậy, một người có thể có chỉ số BMI nằm trong phạm vi “thừa cân” (phân loại trước khi béo phì), nhưng các bác sĩ xem xét như họ bị béo phì trung tâm do tỷ lệ vòng eo.
Béo trung tâm và béo ngoại biên. Nguồn: Sematic ScholarBạn có thể biết chu vi vòng eo của mình bằng cách đo vòng eo ngay trên xương hông. Theo CDC, một người có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến béo phì cao hơn khi chu vi vòng eo của họ lớn hơn 100 cm đối với nam giới và 90 cm đối với phụ nữ không mang thai.
Các phép đo như BMI và vòng eo là những ước tính về lượng chất béo của một người. Chúng không hoàn hảo.
Các phép đo như BMI và vòng eo là những ước tính về lượng chất béo của một người. Các phép tính không hoàn hảo.
Ví dụ, một số lực sĩ và vận động viên có nhiều cơ bắp đến mức họ có chỉ số BMI rơi vào mức béo phì.
Hầu hết các bác sĩ sẽ sử dụng chỉ số BMI để ước tính về tình trạng béo phì ở một người, nhưng điều này có thể không chính xác đối với tất cả mọi người.
BMI không phải là chỉ số hoàn hảo để ước tính tình trạng béo phì. Nguồn: HealthTechcCoachKhi nào được gọi là “bệnh”?
Sau khi các phép đo xác định béo phì, bác sĩ phải xem xét ý nghĩa của thuật ngữ “bệnh”. Điều này đã được chứng minh là khó khăn khi có liên quan đến béo phì.
Ví dụ, một ủy ban năm 2008 gồm các chuyên gia từ Hiệp hội Béo phì đã cố gắng định nghĩa thuật ngữ “bệnh”. Họ kết luận rằng thuật ngữ này quá phức tạp để có thể định nghĩa đầy đủ. Không giống như các phép đo khoa học có một phương trình và con số đằng sau, "bệnh" không thể có định nghĩa đủ ngắn gọn và cắt nghĩa.
Ngay cả một định nghĩa từ điển cũng không làm rõ thuật ngữ này ngoài khái niệm chung. Đây là một ví dụ: đây là một trong từ điển Merriam-Webster’s
Bệnh là “Tình trạng của cơ thể động vật sống hoặc thực vật sống hoặc một trong các cơ quan của chúng suy giảm hoạt động bình thường và thường được biểu hiện bằng cách các dấu hiệu và triệu chứng riêng biệt.”
Có sự khác biệt trong cách hiểu công chúng và các bác sĩ về béo phì, các công ty bảo hiểm và các tổ chức y tế khác nhau đều không nhìn nhận nó là một căn bệnh, trong khi đây là một trạng thái mà nhiều người coi là bệnh.
Vào năm 2013, các thành viên Hạ viện của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA) đã bỏ phiếu tại hội nghị thường niên để xác định béo phì là một căn bệnh. Quyết định này có phần gây tranh cãi vì nó đi ngược lại các khuyến nghị của Hội đồng Khoa học và Y tế Công cộng của AMA.
Hội đồng đã nghiên cứu chủ đề này và không khuyến nghị các đại biểu định nghĩa béo phì là một căn bệnh. Tuy nhiên, các đại biểu đã đưa ra khuyến nghị của họ vì không có cách nào đáng tin cậy và thuyết phục để đánh giá tình trạng béo phì.
Quyết định của AMA đã làm dấy lên cuộc tranh luận về mức độ phức tạp của bệnh béo phì, bao gồm cả cách điều trị hiệu quả nhất căn bệnh này.
Lý do béo phì được coi là một căn bệnh
Nhiều năm nghiên cứu đã khiến các bác sĩ kết luận rằng béo phì là một tình trạng sức khỏe chứ không phải là khái niệm "calo tiêu thụ, calo đốt cháy".
Ví dụ, các bác sĩ đã phát hiện ra một số gen có thể làm tăng mức độ đói của một người, khiến họ ăn nhiều thức ăn hơn. Điều này có thể góp phần gây béo phì
Ngoài ra, các bệnh hoặc các chứng rối loạn khác có thể khiến một người tăng cân. Ví dụ như:
- suy giáp
- Bệnh Cushing
- Hội chứng buồng trứng đa nang
Sử dụng một số loại thuốc cho các tình trạng sức khỏe nhất định cũng có thể dẫn đến tăng cân. Ví dụ một số thuốc chống trầm cảm.
Hai người có cùng chiều cao có thể ăn cùng một chế độ ăn kiêng và một người có thể bị béo phì trong khi người kia thì không. Điều này là do một số yếu tố liên quan như nhu cầu chuyển hóa chất cơ bản của một người (cơ thể họ đốt cháy bao nhiêu calo khi nghỉ ngơi) và các yếu tố sức khỏe khác.
AMA không phải là tổ chức duy nhất công nhận béo phì là một căn bệnh. Những tố chức khác bao gồm:
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)
- Liên đoàn Béo phì Thế giới
- Hiệp hội Y khoa Canada
- Tổ chức Béo phì Canada
Lý do béo phì không được coi là bệnh
Không phải tất cả các chuyên gia y tế đều đồng ý với AMA. Dưới đây chỉ là một vài trong số những lý do khiến một số chuyên gia bác bỏ ý kiến cho rằng béo phì là một căn bệnh, được dựa trên các phương pháp hiện có để xác định béo phì và các dấu hiệu của béo phì:
Không có phương pháp rõ ràng nào để đo mức độ béo phì. Vì chỉ số khối cơ thể không áp dụng cho tất cả mọi người, chẳng hạn như vận động viên chạy đường dài và vận động viên cử tạ, các bác sĩ không phải lúc nào cũng có thể sử dụng chỉ số BMI để xác định béo phì.
Béo phì không phải lúc nào cũng phản ánh tình trạng sức khỏe kém. Béo phì có thể là một yếu tố nguy cơ đối với các tình trạng bệnh khác, nhưng nó không đảm bảo một người sẽ gặp các vấn đề về sức khỏe.
Một số bác sĩ không thích gọi béo phì là một căn bệnh bởi vì béo phì không phải lúc nào cũng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
Có một số yếu tố liên quan đến bệnh béo phì không thể kiểm soát được. Trong khi chế độ ăn và mức độ hoạt động thể chất đóng vai trò không nhỏ, thì di truyền cũng vậy.
Một số chuyên gia y tế bày tỏ lo ngại rằng việc gọi béo phì là một căn bệnh có thể “thúc đẩy văn hóa thiếu trách nhiệm đối với bản thân.” Bởi vì các bác sĩ mong bệnh nhân đóng vai trò tích cực đối với sức khỏe của họ. Một số bác sĩ lo lắng phân loại béo phì là một căn bệnh có thể ảnh hưởng đến cách mọi người chăm sóc sức khỏe hoặc đắn đo với các lựa chọn và về khả năng của họ.
Định nghĩa béo phì là một căn bệnh có thể làm gia tăng sự phân biệt đối xử đối với những người bị béo phì. Một số nhóm, chẳng hạn như phong trào Bình đằng mọi kích cỡ và Hiệp hội bình đẳng kích cỡ quốc tế, đã bày tỏ lo ngại rằng việc xác định béo phì là một căn bệnh cho phép những người khác phân biệt đối xử với người béo phì.
Phần biệt đối xử đối với người béo phì Nguồn ảnh: Holistic HealthBản chất phức tạp của béo phì
Béo phì là một vấn đề phức tạp và gây ảnh hưởng tâm lí cho nhiều người. Béo phì có nhiều yếu tố tác động, bao gồm di truyền, lối sống, tâm lý, môi trường, v.v.
Một số phương diện của bệnh béo phì có thể phòng ngừa được – Bạn có thế thay đổi chế độ ăn uống và tạo thói quen tập thể dục lý tưởng cho bản thân, để củng cố và duy trì sức khỏe tim mạch, tăng dung tích phổi, mở rộng phạm vi và tốc độ chuyển động, cùng với sự thoải mái tinh thần.
Tuy nhiên, một số người thực hiện những thay đổi này nhưng vẫn không thể giảm được lượng cân đáng kể.
Vì những lý do này, cuộc tranh luận về bệnh béo phì có thể sẽ tiếp tục cho đến khi có các phương pháp đáng tin cậy khác để xác định mức độ hay sự khởi phát bệnh béo phì.
Xem thêm :
- 10 bước giảm nguy cơ béo phì ở trẻ em
- Béo phì ở trẻ em: Nguy cơ sức khỏe thế hệ tương lai
- Điều gì sẽ xảy ra nếu một nửa số trẻ em hiện nay bị béo phì ở tuổi 35
- Vai trò của não bộ đối với bệnh béo phì
- Đi bộ có thể giúp bạn giảm cân và giảm mỡ bụng như thế nào
