Cách xác định và điều trị tổn thương trên da do Herpes

Tổn thương herpes thường phát triển trên bộ phận sinh dục hoặc xung quanh miệng, nhưng nó cũng có khả năng xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trên cơ thể.

Có hai loại HSV có thể gây tổn thương trên da ở các vùng khác nhau: HSV-1 và HSV-2.

HSV-1 thường gây ra bệnh herpes miệng. Nó lây lan qua tiếp xúc với nước bọt và có xu hướng ảnh hưởng đến khu vực xung quanh miệng và mũi.

HSV-2 thường gây ra herpes sinh dục và thường lây lan thông qua quan hệ tình dục. Tổn thương xuất hiện xung quanh bộ phận sinh dục. Đôi khi, nó cũng gây ra bệnh herpes ở miệng.

Bài viết này sẽ giải thích các triệu chứng của tổn thương herpes trên da, nguyên nhân cũng như cách điều trị của bệnh này. Nội dung bài viết cũng sẽ đưa ra một số nguyên nhân khác gây ra các tổn thương về da trông tương tự như herpes.

Tổn thương trên da do herpes trông như thế nào?

Herpes gây ra các vết loét nhỏ trên da. Những vết loét này thường phát triển xung quanh miệng và mũi, nhưng chúng có thể xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trên cơ thể, kể cả ngón tay. Vị trí tổn thương sẽ phụ thuộc vào nơi và cách thức người đó bị nhiễm trùng.

Triệu chứng đầu tiên của đợt phát bệnh herpes là cảm giác ngứa ran, bỏng rát hoặc khó chịu ở vùng bị tổn thương. Triệu chứng ban đầu này có thể xảy ra trong một ngày hoặc lâu hơn trước khi vết loét xuất hiện.

Các vết lở loét mềm, đau và rất ngứa. Chúng có xu hướng tạo thành đám các cụm mụn nước nhỏ, chứa đầy dịch và trở thành mụn mủ. Trong vài ngày đến một tuần, chúng vỡ ra, chảy dịch và tạo thành lớp vảy trước khi lành lại. Tổn thương thường kéo dài trong khoảng 7-10 ngày.

Lần đầu tiên các tổn thương xuất hiện, nó sẽ kéo dài trong khoảng thời gian khác nhau tùy thuộc vào loại herpes. Ví dụ, các triệu chứng herpes miệng có xu hướng hết trong 2-3 tuần, trong khi các triệu chứng herpes sinh dục thường hết sau 2–6 tuần.

Khi một người trải qua đợt phát bệnh herpes lần đầu tiên, họ cũng có thể gặp một hoặc tất cả các triệu chứng sau:

• Sốt
• Lợi sưng, đỏ
• Sưng hạch bạch huyết

Khi vi-rút vào được bên trong cơ thể, nó sẽ xâm nhập vào các dây thần kinh liên quan đến vùng da mà nó gây tổn thương rồi ở đó suốt đời. Hiện không có cách chữa trị cho loại vi-rút này. Nó có xu hướng tái phát lại và thương xuyên gây ra các triệu chứng.

Đợt phát bệnh đầu tiên thường là tồi tệ nhất. Mặc dù các triệu chứng của vi-rút sẽ tái phát thường xuyên trong suốt phần đời còn lại của người bệnh, nhưng chúng thường không nghiêm trọng trong như lần đầu tiên.

Liệu triệu chứng này là herpes hay do bệnh khác?

Tổn thương do herpes có xu hướng trông giống như các cụm mụn nước nhỏ, chứa đầy dịch trên một vùng da nhỏ của.

Một số tình trạng khác có thể giống với bệnh herpes bao gồm:

Viêm da tiếp xúc

Phản ứng dị ứng với chất kích ứng gây ra viêm da tiếp xúc dị ứng. Các chất gây kích ứng phổ biến bao gồm kem kháng sinh, mỹ phẩm, dầu gội và nước hoa. Ở trẻ sơ sinh, viêm da tiếp xúc thường phát triển ở vùng quấn tã bỉm. 

Ảnh: Viêm da tiếp xúc. Nguồn: northtexasallergy.com

Viêm da tiếp xúc gây sưng tấy đỏ, thậm chí phồng rộp ở khu vực mà nó ảnh hưởng.

Bệnh zona

Bệnh zona gây phát ban các mụn nước trên da. Chủng vi-rút gây bệnh thủy đậu (vi-rút varicella-zoster) đồng thời gây ra bệnh zona.

Triệu chứng đầu tiên của bệnh zona có xu hướng là đau rát hoặc ngứa ran dữ dội ở một bên của cơ thể. Sau đó vài ngày đến một tuần sẽ xuất hiện phát ban với các mụn nước chứa đầy dịch.

Ảnh: Zona. Nguồn: https://familydoctor.org/

Những mụn nước này có xu hướng xuất hiện ở một vùng trên cơ thể, phổ biến nhất là một bên thân người, gần vùng eo. Chạm vào cảm giác mềm và gây đau.

Tình trạng này thường khỏi trong vòng 3-5 tuần. 

Ghẻ

Sự xâm nhập của một loại ký sinh trùng cực nhỏ được gọi là cái ghẻ ở người, hoặc Sarcoptes scabiei, là nguyên nhân gây ra bệnh ghẻ.

Cái ghẻ sẽ chui vào da để đẻ trứng và thải phân. Những thứ này gây ra phát ban cực kỳ ngứa giống như những nốt mụn nhỏ, tạo ra các vùng đỏ ửng, có vảy trên da.

Nguyên nhân gây tổn thương da herpes

Có hai loại HSV gây ra herpes. Mặc dù những loại này có liên quan chặt chẽ với nhau và đều lây lan qua chất dịch cơ thể và tiếp xúc giữa con người, chúng lây truyền theo những cách khác nhau.

Vi-rút không cần phải gây ra bất kỳ triệu chứng nào để lây nhiễm được sang người khác. 

HSV-1, hoặc herpes miệng

Hầu hết những người mang HSV-1 đều mắc bệnh này khi họ còn là trẻ sơ sinh hoặc khi còn bé. Vi rút này lây lan qua:

• Tiếp xúc da trực tiếp với người có vi-rút
• Hôn nhau
• Dùng chung các vật dụng như son dưỡng môi, bộ đồ ăn hoặc bàn chải đánh răng

HSV-2, hoặc herpes sinh dục

HSV – 2 lây lan qua quan hệ tình dục. HSV-1 cũng có thể gây herpes sinh dục và nó lây lan qua nước bọt khi quan hệ tình dục bằng miệng. HSV-2 lây truyền được sang trẻ sơ sinh trong khi sinh.

Cả hai dạng vi-rút đều xâm nhập vào các tế bào thần kinh của cơ thể và tồn tại suốt đời. Virus có xu hướng nằm im hoặc ngủ yên trong các tế bào cho đến khi có thứ gì đó kích hoạt nó và gây ra các triệu chứng phát bệnh.

Các yếu tố dẫn đến phát bệnh bao gồm:

• Căng thẳng về cảm xúc
• Mắc bệnh khác
• Sốt
• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
• Đang trong thời kì kinh nguyệt
• Vừa trải qua phẫu thuật

Điều trị bệnh

Hiện không có cách chữa khỏi bệnh herpes, nhưng các vết loét thường sẽ tự khỏi trong vòng vài tuần.

Các phương pháp điều trị sẽ rút ngắn thời gian phát bệnh và giảm bớt các triệu chứng.

Nếu một người thường xuyên phát bệnh, bác sĩ sẽ khuyên bạn uống một viên thuốc mỗi ngày như một biện pháp phòng ngừa. Phương pháp điều trị này được gọi là dự phòng.

Kem bôi hoặc thuốc mỡ kháng vi-rút sẽ giúp làm giảm đau rát, ngứa hoặc ngứa ran. Thuốc kháng vi-rút giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành. Cả hai loại thuốc này đều có các thành phần hoạt tính giống nhau. Chúng bao gồm:

• Acyclovir
• Famciclovir
• Valacyclovir

Người bệnh sẽ nhận thuốc trị herpes từ bác sĩ hoặc dược sĩ. Các loại thuốc không kê đơn cũng có sẵn trên các hiệu thuốc trực tuyến.

Khi nào cần đi khám

Đối với những người khỏe mạnh, tổn thương herpes trên da thường không phải là điều đáng lo ngại. Các vết loét gây ra đau đớn và khó chịu, nhưng chúng thường tự biến mất. Thuốc để điều trị chúng có sẵn ở các hiệu thuốc.

Virus có thể gây ra các biến chứng ở một số người. Bất kỳ ai có vấn đề lâu dài về sức khỏe hoặc hệ thống miễn dịch suy yếu và nghĩ rằng họ có thể bị herpes đều nên nói chuyện với bác sĩ.

Những người bị ung thư, HIV hoặc AIDS và bất kỳ người nào mới được cấy ghép nội tạng nên tìm đến sự chăm sóc y tế khẩn cấp nếu họ nghĩ rằng họ bị herpes.

Bất cứ ai nghi ngờ họ bị một bệnh khác không phải herpes - chẳng hạn như viêm da, zona hoặc ghẻ - đang gây ra phát ban cũng nên nói chuyện với bác sĩ của để được chẩn đoán chính xác. 

Tóm lược

Herpes là một loại vi-rút phổ biến gây phát ban và tạo các vết loét phồng rộp trên da. Những tổn thương này có xu hướng phát triển xung quanh miệng hoặc bộ phận sinh dục nhưng cũng có thể xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trên cơ thể.

Hiện không có cách chữa trị cho vi-rút này và người mang mầm bệnh sẽ bùng phát triệu chứng vào nhiều thời điểm khác nhau trong suốt cuộc đời của họ.

Các cụm mụn nước chứa đầy chất lỏng có thể gây đau đớn nhưng chúng thường là vô hại. Các phương pháp điều trị kháng vi-rút giúp giảm bớt các triệu chứng và rút ngắn thời gian phát bệnh đều có sẵn ở nhiều hiệu thuốc.