Bài viết này sẽ đề cập đến cách herpes có thể lây lan sang người khác. Cùng với đó là thảo luận về các triệu chứng, cách phòng ngừa và lựa chọn phương pháp điều trị.
Có thể lây herpes khi hôn không?
Một người có thể mắc bệnh herpes do tiếp xúc gần qua da với người mang vi rút. Hoặc khi hôn, herpes có thể truyền qua đường nước bọt.
Mặc dù vi rút có thể lây lan khi không có triệu chứng, nhưng khả năng lây sẽ cao hơn khi một người mang vi rút bùng phát bệnh.
Vì vậy, khi nếu bị mụn rộp hoặc mụn nước do vi rút có thể dễ dàng lây lan sang người khác.
Herpes lây lan như thế nào?
Có hai loại virus herpes: HSV-1 và HSV-2.
Mọi người có nhiều khả năng bị lây nhiễm herpes miệng do HSV-1 khi hôn hoặc quan hệ tình dục bằng miệng với người mang vi rút.
Sự lây truyền của HSV-2 gần như luôn luôn xảy ra khi quan hệ tình dục. Bệnh gây nhiễm trùng xung quanh bộ phận sinh dục và hậu môn.
Những vi rút này có thể gây ra herpes ở miệng hoặc ở bộ phận sinh dục, tùy thuộc vào vị trí mà vi rút xâm nhập vào cơ thể.
Herpes có thể lây khi tiếp xúc giữa vùng da bị nhiễm trùng, chẳng hạn như vết phồng rộp và vùng da hở. Nó cũng có thể lây qua màng nhầy như bộ phận sinh dục hoặc miệng.
Một số con đường lây truyền phổ biến bao gồm:
- Quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn
- Quan hệ tình dục bằng miệng
- Hôn nhau
Cả hai loại vi-rút này đều có thể lây lan dễ dàng hơn khi một người bị bùng phát bệnh. Tuy nhiên, nó cũng có thể lây khi không có triệu chứng.
Lý do để giải thích cho điều này là có một số ngày trong năm vi rút tái hoạt động mặc dù không xuất hiện triệu chứng nào. Thuật ngữ dùng trong trường hợp này là "giải phóng", hay tái hoạt động mà không có triệu chứng.
Một người cũng có thể bị nhiễm herpes miệng nếu họ quan hệ tình dục bằng miệng với người bị herpes sinh dục. Tuy nhiên, trường hợp này rất hiếm, vì HSV-2 thường không ảnh hưởng lên mặt.
Herpes có thể lây lan qua đồ dùng chung không?
Nhiễm herpes khi dùng chung một số đồ vật nhất định cũng có thể xảy ra.
Bất kỳ đồ vật nào tiếp xúc với nước bọt của người bị herpes đều có thể truyền vi rút cho người chạm vào những đồ vật này.
Tuy nhiên, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), mọi người sẽ không bị nhiễm herpes khi dùng chung:
- Bồn cầu
- Chăn ga gối đệm
- Hồ bơi
- Đồ dùng trong gia đình, chẳng hạn như dao kéo, xà phòng và khăn tắm
Làm thế nào để ngăn chặn sự lây truyền?
Các mụn nước và mụn rộp xuất hiện trong đợt bùng phát herpes rất dễ lây lan. Mọi người có thể ngăn ngừa sự lây lan ấy bằng cách tránh tiếp xúc trong thời gian bùng phát.
Ví dụ, khi một người đang bị bùng phát herpes (trong thời gian đó sẽ có các triệu chứng đáng chú ý) thì họ nên tránh:
- Hôn và bất kỳ hình thức tiếp xúc miệng nào khác
- Quan hệ tình dục bằng miệng
- Dùng chung đồ vật tiếp xúc với nước bọt, chẳng hạn như son dưỡng môi
- Quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn (nếu các triệu chứng herpes xung quanh bộ phận sinh dục)
Virus cũng có thể lây lan ngay cả khi một người không có triệu chứng.
Sử dụng bao cao su và các phương pháp rào cản khác một cách thích hợp trong hoạt động tình dục có thể giúp giảm nguy cơ lây truyền bệnh herpes. Tuy nhiên, không loại trừ hoàn toàn khả năng lây truyền, vì các phương pháp rào cản không bảo vệ được toàn bộ khu vực xung quanh bộ phận sinh dục.
Mọi người cũng có thể dùng thuốc kháng vi rút herpes để giúp ngăn ngừa lây truyền cho bạn tình.
Bất kỳ ai bị herpes khi mang thai nên trao đổi với bác sĩ để biết được khả năng lây bệnh cho em bé.
Các triệu chứng của bệnh herpes
Những người nhiễm vi rút herpes có thể không có bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng xuất hiện, chúng thường nghiêm trọng nhất trong lần khởi phát đầu tiên.
Các phần sau đây sẽ liệt kê một số triệu chứng theo từng loại herpes.
Herpes miệng
Các triệu chứng ban đầu của herpes miệng có thể bao gồm:
- Các triệu chứng giống như cúm
- Sưng hạch bạch huyết
- Đau đầu
Sau đợt bùng phát đầu tiên, một người có thể bị tái phát thường xuyên. Chúng có thể gây ra các triệu chứng nhẹ hơn, chẳng hạn như:
- Đỏ bừng, sưng tấy hoặc ngứa xung quanh miệng
- Các mụn nước đầy dịch xung quanh miệng, có thể rất đau
- Vết phồng rộp bị rò rỉ, sau đó hình thành vết loét
- Vết loét đóng vảy và lành trong khoảng 4–6 ngày

Mọi người cũng có thể cảm thấy ngứa, ngứa ran hoặc cảm giác nóng bỏng quanh miệng trước khi họ nhận thấy bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào.
Herpes sinh dục
Nếu một người bị herpes sinh dục, họ có thể không xuất hiện triệu chứng hoặc các triệu chứng rất nhẹ, có khi không để ý đến.
Một số triệu chứng của bệnh herpes sinh dục bao gồm:
- Mụn nước hoặc vết loét xung quanh bộ phận sinh dục hoặc hậu môn
- Sốt
- Đau nhức
- Sưng hạch bạch huyết

Cũng giống như herpes miệng, các triệu chứng ban đầu có xu hướng nghiêm trọng hơn và cũng có thể bao gồm các triệu chứng giống như bệnh cúm. Với các đợt tái phát sau này, các triệu chứng thường nhẹ hơn. Mọi người thường cũng ít bị nổi mụn hơn theo thời gian.
Những người mang HSV-2 cũng có thể gặp một số dấu hiệu cảnh báo về đợt bùng phát. Ví dụ, họ có thể cảm thấy ngứa ran người trước khi nhận thấy bất kỳ vết loét nào ở bộ phận sinh dục. Trong một số trường hợp, cảm giác đau nhói có thể xảy ra ở chân, hông và mông.
Điều trị
Hiện không có cách chữa khỏi bệnh herpes. Tuy nhiên, mọi người có thể tìm cách điều trị để giảm nhẹ hoặc ngăn chặn sự bùng phát của vi rút.
Một số loại thuốc cũng có thể giúp giảm khả năng lây truyền.
Một số lựa chọn điều trị cho bệnh herpes miệng bao gồm:
- Dùng thuốc kháng vi rút đường uống, chẳng hạn như acyclovir, famciclovir hoặc valacyclovir
- Bôi thuốc kháng vi rút tại chỗ, như acyclovir hoặc penciclovir
- Sử dụng các phương pháp điều trị không kê đơn tại chỗ có tác dụng gây tê hoặc chống viêm
- Giữ cho vị trí nhiễm trùng sạch sẽ và khô ráo để ngăn ngừa các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn
Mọi người cũng có thể dùng thuốc kháng vi rút để điều trị herpes sinh dục. Thuốc có thể giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát bệnh.
Đối với bất kỳ ai bị herpes khi mang thai, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống herpes để giảm khả năng truyền vi rút cho em bé. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh herpes sinh dục tại thời điểm sinh, các bác sĩ có thể đề nghị sinh mổ.
Tổng kết
Herpes có thể lây lan khi tiếp xúc gần qua da hoặc tiếp xúc với nước bọt. Do đó, có thể bị nhiễm herpes khi hôn.
Mọi người cũng có thể nhiễm herpes miệng khi quan hệ tình dục bằng miệng và dùng chung đồ vật có tiếp xúc với nước bọt của người bị nhiễm. Herpes sinh dục lây qua quan hệ tình dục bằng đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng với bất kỳ ai mang vi rút.
Mọi người có thể ngăn ngừa lây truyền bằng cách:
- Tránh quan hệ bằng miệng hoặc quan hệ tình dục trong thời gian bùng phát herpes
- Sử dụng bao cao su hoặc các phương pháp rào cản khác đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục
- Sử dụng màng chắn miệng khi quan hệ tình dục bằng miệng
- Dùng thuốc kháng vi rút herpes hàng ngày (nếu có quan hệ tình dục với người khác)

Nếu một người nghĩ rằng có thể đã tiếp xúc với herpes hoặc nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào, họ nên đến gặp bác sĩ để khám và làm xét nghiệm.