Béo phì ở trẻ em là một vấn đề khá mới ở Mỹ. Tỉ lệ béo phì ở trẻ em trong những năm 1960-1970 tương đối thấp, chỉ 5-7%.
Ngày nay, các Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ đã chỉ ra tỉ lệ béo phì của trẻ em ở mức 18.5% với khoảng 13.7 triệu trẻ em và thanh thiếu niên bị ảnh hưởng. Đó là một bước nhảy vọt lớn trong suốt một vài thập kỉ qua.
Nhưng một số bài nghiên cứu gần đây đã chỉ ra những tiềm năng về việc giảm thiểu con số này trong tương lai.
Những hiểu biết về lịch sử béo phì thời thơ ấu của trẻ.
Có rất nhiều định nghĩa về các yếu tố góp phần làm tăng tỉ lệ béo phì ở trẻ em.
Hiệp hội Tâm lý tại Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng “một môi trường dễ gây béo phì” sẽ thúc đẩy thói quen lười vận động và việc ăn uống quá mức.
Trong số các yếu tố họ xem xét thì sự gia tăng của các yếu tố sau có thể góp phần vào “môi trường dễ gây béo phì” này:
- Phụ nữ làm việc bên ngoài, ít có thời gian cho việc nấu nướng, chuẩn bị đồ ăn.
- Ăn tại nhà hàng và ăn đồ ăn nhanh.
- Ăn tối bên ngoài
- Sử dụng nhiều các loại si rô chứa đường fructose, đặc biệt là trong các loại nước ngọt và nước ép.
Một yếu tố khác chính là việc ít vận động thể chất. Họ thường dành nhiều thời gian để lái xe hơn là đi bộ hoặc đạp xe đạp và họ cũng thích ngồi trước màn hình máy tính, điện thoại hơn là tham gia các hoạt động ngoài trời.
Kết luận từ nghiên cứu cho thấy rằng: xã hội đã thay đổi rất nhiều trong một thời gian ngắn, điều này đã góp phần khiến lối sống ngày càng ít lành mạnh hơn.
Xem xét các dữ liệu gần đây
Tuy nhiên, một nguyên cứu vào tháng 6 năm 2019 đã chỉ ra rằng vẫn có những lý do để chúng ta tin rằng tỉ lệ béo phì có khả năng có thể giảm xuống
Nghiên cứu đã thực hiện trên một nhóm nhỏ trẻ em từ độ tuổi 2-4 được đăng kí vào Chương trình bổ sung Dinh dưỡng đặc biệt dành cho phụ nữ, trẻ sơ sinh và trẻ em (WIC) trong thời gian từ 2010 đến 2016.
Bác sĩ Natalie Muth – phát ngôn viên của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, đồng tác giả của “Dự án bữa ăn kén chọn: 6 tuần để có một bữa ăn gia đình hạnh phúc và khỏe mạnh hơn” – cho biết rằng thực đơn của WIC đã có sự thay đổi đầu tiên vào năm 2014 kể từ 1980 cho đến nay. Họ thay đổi bằng cách bổ sung thêm nhiều loại trái cây, rau củ, và ½ lượng nước trái cây vào chế độ ăn của trẻ và những thay đổi này thể là lý do giúp tỉ lệ béo phì giảm xuống.
Hình ảnh minh họa được chia sẻ từ nguồn: New Hanover Regional Medical CenterCô ấy cũng nói rằng các nghiên cứu khác không chỉ ra được bất kì bằng chứng nào cho thấy tỉ lệ béo phì ở trẻ đã giảm nhờ vào các yếu tố cụ thể này, và trên thực tế thì tỉ lệ béo phì thời thơ ấu vẫn đang tăng lên.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là những phát hiện trong nghiên cứu trên là không có giá trị. Nó vẫn chỉ ra rằng việc gia tăng nhận thức và khuyến khích con cái có một chế độ dinh dưỡng hợp lý có thể tạo nên sự thay đổi đối với dịch bệnh này.
Jill Castle - Chuyên gia dinh dưỡng cho trẻ - phát biểu rằng việc tổ chức này thực hiện một số thay đổi trong chương trình dinh dưỡng là một điều rất tốt. Điều đó đã giúp chúng ta thấy rõ sự thay đổi khác biệt ở trẻ.
Tuy nhiên cô ấy cũng nói rằng có rất nhiều nguyên nhân khác ngoài các vấn đề về chế độ ăn uống và việc tập luyện thể dục thể thao. Ví dụ như việc bạn tạo áp lực lên đứa trẻ hoặc cố gắng hạn chế đồ ngọt quá mức. Điều đó thể khiến chúng thèm ăn nhiều hơn. Theo quan điểm của Castle thì việc cho trẻ ăn cũng là một yếu tố rất quan trọng. Hiện nay, hầu hết các bậc phụ huynh (bất kể là ở trong tình trạng kinh tế xã hội nào) vẫn còn thiếu nhận thức về các vấn đề dinh dưỡng và chế độ ăn cho trẻ.
Nói cách khác, các vấn đề về sức khỏe đang ngày càng vượt ra xa các lựa chọn dinh dưỡng mà chúng ta có.
Xem xét lại những số liệu cũ
Katharine Jeffcoat - Chuyên gia dinh dưỡng gia đình và trẻ em, một chuyên gia theo chủ nghĩa “khỏe mạnh trên mọi kích thước” (dựa trên việc áp dụng các thói quen lành mạnh vì mục đích chăm sóc sức khỏe và hạnh phúc của mình chứ không đơn thuần chỉ đang cố gắng kiểm soát cân nặng) - đã nói rằng điều tồi tệ nhất mà cha mẹ thường làm là cố gắng kiểm soát từng tí một cân nặng của con và coi nó như là yếu tố chính để kiểm tra sức khỏe của chúng. Cô cho rằng có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng mà chúng ta không thể kiểm soát được, ví dụ như gen di truyền. Cô ấy sẽ không chẩn đoán tình trạng của 1 đứa trẻ là không lành mạnh khi chỉ dựa trên việc cân nặng của chúng cao hơn các bạn bè đồng trang lứa. Thay vào đó, cô ấy sẽ kiểm tra các chỉ số khác như: cholesterol, triglyceride (TG) và HBA1c bởi vì khi những chỉ số này tăng cao có nghĩa là đứa trẻ đang có nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và tiểu đường. Cô cho biết bản thân đã gặp những trường hợp các đứa trẻ có cân nặng bình thường nhưng chỉ số cholesterol và TG tăng rất cao. Chính vì vậy mà cân nặng không phải yếu tố quan trọng nhất để đánh giá các vấn đề về sức khỏe, mà vấn đề nằm ở chính lối sống của chúng.
Tạo lập một lối sống lành mạnh hơn
Dưới đây là lời khuyên của Jeffcoat về một số cách tốt nhất mà cha mẹ có thể làm để giúp con trẻ khỏe mạnh hơn:
- Thường xuyên bổ sung trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt.
- Loại bỏ các loại chất béo chuyển hóa.
- Giảm chất béo bão hòa.
- Thay vào đó là các chất béo không bão hòa có trong các loại hạt có nhân tách vỏ (hạt óc chó), hạt nhỏ (hạt chia), bơ và dầu oliu.
- Khuyến khích trẻ cùng nhau chơi các môn thể thao hoặc tham gia các hoạt động vui chơi.
- Đảm bảo ngủ đủ giấc.
Castle đồng ý rằng việc hình thành các thói quen chăm sóc sức khỏe nghĩa là bạn đã nắm rõ về cách thực hiện những thói quen là như thế nào mà không cần phải kiểm soát chi li việc ăn uống của con mình.
Hình ảnh minh họa được chia sẻ từ nguồn: iStockCastle cho rằng cách thực hiện một chế độ ăn thật sự tốt không nhất thiết là bắt con mình phải ăn hết bữa ăn hay hạn chế nghiêm ngặt những loại đồ ăn như kẹo hoặc nước ngọt. Bởi vì điều đó chỉ khiến cho bọn trẻ thèm những đồ ăn ấy hơn và có những hành vi lén lút hoặc cố ăn thật nhiều khi có chúng mà thôi.
Cô cũng khuyến khích rằng cha mẹ không nên dỗ trẻ bằng các loại đồ ăn. Đồng thời, khi các bậc phụ huynh đang cố gắng tạo lập một thói quen tốt thì việc quy định rõ thời gian ăn uống và tách biệt rõ giữa các bữa ăn chính và bữa ăn nhẹ là rất cần thiết. Nhưng bạn nên tôn trọng và cho phép chúng chọn lựa những đồ ăn và số lượng mà chúng muốn.
Hình ảnh minh họa được chia sẻ từ nguồn: iStockVề phần bác sĩ Muth, cô ấy muốn các bậc phụ huynh tập trung vào 5 thói quen có thể có tác động tốt nhất đến sức khỏe và cân nặng sau:
1. Dinh dưỡng: Ăn nhiều loại trái cây và rau củ quả, uống đồ uống ít đường.
2. Hoạt động thể chất: Tích cực tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ít nhất 1 tiếng mỗi ngày, thậm chí là nhiều hơn đối với trẻ dưới 5 tuổi.
3. Ngủ: Có một thói quen trước khi ngủ tốt (với 5 hoạt động trước khi ngủ: tắm nước ấm, đánh răng, đọc sách, tắt các thiết bị điện thoại, hít thở sâu).
4. Thời gian sử dụng thiết bị điện tử: Xây dựng các quy định liên quan đến thời gian sử dụng các thiết bị điện tử của trẻ. Không bao giờ cho phép trẻ sử dụng chúng khi đang ăn hoặc trong vòng 1 giờ trước khi đi ngủ.
5. Giải quyết căng thẳng: Giúp trẻ học cách đối phó với các yếu tố gây ra căng thẳng bằng những cách tích cực, như hít thở sâu, tham gia hoạt động thể chất, viết nhật kí hoặc trò chuyện với trẻ về những vấn đề của chúng.
Tổng kết
Chúng ta có rất nhiều lý do để quan tâm đến những đứa trẻ bị tăng cân quá mức. Bởi vì béo phì làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe khác như tiền tiểu đường, tiểu đường typ 2, bất thường nồng độ cholesterol, bệnh gan nhiễm mỡ và các bệnh tim mạch. Ngoài ra, chúng có thể khiến trẻ bị trầm cảm, kì thị và bắt nạt.
Bên cạnh đó, bài nghiên cứu trên cũng đã giúp cho chúng ta thấy rằng việc thay đổi các chính sách có thể tạo nên những thay đổi lớn. Không chỉ thay đổi các chương trình của chính phủ mà nó còn thay đổi cả nhận thức của chính các bậc cha mẹ.
Hình ảnh minh họa được chia sẻ từ nguồn:https://dayearlylearning.org/ Cải thiện sức khỏe là điều mà bất cứ gia đình nào cũng có thể làm mỗi ngày. Nếu bạn thật sự quan tâm đến chế độ ăn uống của con mình thì đừng chần chừ mà hãy bắt đầu tạo lập những thói quen tốt, lành mạnh hơn ngay từ hôm nay.
