Ống thông JJ là gì
Các phẫu thuật tiết niệu liên quan đến niệu quản như mổ lấy sỏi niệu quản, sỏi thận,…khá phổ biến. Việc đặt sonde JJ là thủ thuật cần thiết, không thể thiếu trong quá trình hồi phục sau mổ.
Bài viết sau sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về kỹ thuật đặt sonde JJ.
Đặc điểm
Hình: Sonde JJ. Nguồn: Urology AssociatesSonde JJ là một ống rỗng bằng nhựa dẻo hoặc silicon, được thiết kế đặc biệt cong 2 đầu để đặt vào niệu quản với nhiều kích cỡ và hình dạng khác nhau tùy thuộc vào mục đích sử dụng và tình trạng đường niệu của người bệnh.
Sở dĩ gọi là thông JJ vì mỗi ống thông được thiết kế cong 2 đầu, một đầu đặt vào bể thận để gom nước tiểu qua sonde, một đầu cong được đặt vào bàng quang.
Chỉ định
Vì lý do đảm bảo lưu thông nước tiểu tới bàng quang, giải tỏa tắc nghẽn, đồng thời bảo vệ và phục hồi niệu quản, do đó kỹ thuật đặt sonde JJ được chỉ định trong nhiều trường hợp. Có thể phân làm 3 nhóm sau:
Trong các trường hợp tắc nghẽn niệu quản do nhiều nguyên nhân:
- Sỏi nhỏ niệu quản gây cơn đau quặn thận điều trị nội khoa không có kết quả.
- Hẹp niệu quản sau tạo hình niệu quản.
- Hẹp niệu quản do u từ ngoài chèn ép vào: u sau phúc mạc…
- Hẹp khúc niệu niệu quản – bể thận gây cơn đau quặn thận.
- Vô niệu do sỏi niệu quản có khả năng đặt được sonde JJ.
- K tiền liệt tuyến gây chít hẹp miệng niệu quản…
Sau những can thiệp ở thận – niệu quản:
- Sau mổ tạo hình niệu quản
- Sau nội soi niệu quản: tán sỏi nội soi …
Các thủ thuật cần có sonde niệu quản như:
- Chụp bể thận ngược dòng.
- Thu thập nước tiểu để phân tích tế bào học, nuôi cấy.
- Thực hiện sinh thiết bằng bàn chải.
Các chỉ định khác:
- Dự phòng tổn thương do xạ trị
- Nhiễm trùng nặng hệ tiết niệu sau tắc nghẽn
- Giải phóng tắc niệu quản do gập góc khi đi qua các bó mạch hay niệu quản hình y trong thận đôi.
- Rò niệu quản sau phẫu thuật.
- Dự phòng sỏi di chuyển trước khi tán sỏi ngoài cơ thể.
- Chèn ép niệu quản ở phụ nữ có thai.
- Trong ghép thận.
- Suy thận sau thận chưa phẫu thuật.
Quy trình
Chuẩn bị dụng cụ:
Bộ dụng cụ soi bàng quang hoặc máy soi niệu quản.
Dây dẫn có đầu mềm.
Sonde JJ.
Máy X.quang C- arm.
Tiến hành:
- Đặt máy soi bàng quang qua niệu đạo: khảo sát bàng quang và các lỗ niệu quản, khảo sát tình trạng phun nước tiểu của lỗ niệu quản.
- Đưa sonde JJ có dây dẫn vào kênh thủ thuật (operator chanel), dùng cần nâng để hướng dẫn catheter vào ngay miệng niệu quản, cho dây dẫn đi trước khi vào miệng niệu quản để tránh xây xát lỗ niệu quản và đi lạc đường.
- Dưới hướng dẫn của C- arm luồn dây dẫn vượt qua chỗ tắc đưa vào bể thận, giữ cố định dây dẫn, trượt catheter theo dây dẫn, dưới hướng dẫn của C- arm canh đầu dưới sonde JJ là cổ bàng quang, rút dây dẫn trả lại độ cong cho sonde JJ.
- Kiểm tra lại 2 đầu ống sonde đúng vị trí trước khi ngừng thủ thuật.
Chăm sóc và theo dõi
Sau khi kết thúc quá trình điều trị bệnh chính hệ tiết niệu, bệnh nhân xuất viện và về nhà theo dõi thêm trong tình trạng lưu sonde JJ trong cơ thể. Thời gian lưu sonde JJ sẽ phụ thuộc vào chỉ định đặt sonde ban đầu, thường kéo dài từ 2 tuần tới 1 tháng, và không kéo dài quá 3 tháng. Trường hợp nếu đặt sonde quá 3 tháng, người bệnh phải được theo dõi sát sao.
Tái khám đúng hẹn để được rút ống sonde JJ theo chỉ định
Người bệnh có thể gặp một số triệu chứng sau ở mức độ nhẹ, kéo dài trong vài ngày:
- Đau thắt lưng, đau tăng khi đi tiểu
- Dấu hiệu kích thích bàng quang: Đau khi đi tiểu, đau vùng xương mu, tiểu rắt, tiểu nhiều lần, tiểu có lẫn máu xuất hiện, nước tiểu hồng sau vài ngày đầu đặt sonde, cảm giác căng tức bàng quang, hiếm khi chảy máu kéo dài.
Các cách làm giảm sự khó chịu sau đặt sonde:
- Nghỉ ngơi, hạn chế vận động mạnh
- Tắm ngâm mình trong bồn nước ấm
- Dùng thuốc giảm đau: Paracetamol 500 mg, uống 1-2v /ngày, mỗi 4-6h, hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
Người bệnh cần đi khám nếu:
- Các triệu chứng kể trên tăng dần
- Sốt cao
- Đau thắt lưng tăng lên
- Đi tiểu có máu đỏ tươi, máu cục, chảy máu tăng lên
- Rơi sonde ra ngoài
