Sưng tinh hoàn xảy ra khi chất lỏng bắt đầu tích tụ xung quanh tinh hoàn hoặc trong các bộ phận khác của bìu. Nhưng đừng lo lắng, tinh hoàn sưng không phải lúc nào cũng có nghĩa là bạn bị ung thư. Nó thường do một số tình trạng khác gây ra, chẳng hạn như:
- Thoát vị bẹn
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh
- Phù nề (phù toàn thân hay khu trú)
- Xoắn tinh hoàn
- Tràn dịch màng tinh hoàn
- Nang mào tinh
- Viêm tinh hoàn
- Ung thư tinh hoàn (ít gặp hơn)
Xoắn tinh hoàn
Đây là tình trạng cấp cứu y khoa, hầu hết các trường hợp đều cần phải phẫu thuật. Bệnh cảnh bắt đầu khi thừng tinh (chứa các mạch máu) bị xoắn, cắt đứt nguồn cung cấp máu cho tinh hoàn và mô bìu. Xoắn tinh hoàn có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong cuộc đời của nam giới nhưng thường gặp nhất là ở nam thanh niên trong độ tuổi từ 12 đến 18.
Triệu chứng
Các triệu chứng phổ biến nhất cho tình trạng này bao gồm:
- Đau đột ngột, dữ dội ở một bên tinh hoàn
- Đỏ tại vùng da bìu tương ứng với nơi tinh hoàn bị xoắn
- Sưng ở một bên bìu
- Buồn nôn hoặc nôn mửa,
- Xuất hiện một khối bất thường tại tinh hoàn
- Xuất hiện máu trong tinh dịch
- Tinh hoàn bị kéo lên vị trí cao hơn trong bìu.
Hãy đến phòng cấp cứu ngay lập tức nếu bạn bị sưng hoặc đau tinh hoàn đột ngột và dữ dội.
Điều trị
Bác sĩ có thể cho bạn đi siêu âm để kiểm tra lưu lượng máu trong tinh hoàn và xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng xoắn. Bác sĩ sẽ biết đó là xoắn hoàn toàn nếu siêu âm không cho thấy máu chảy trong tinh hoàn.
Phần lớn tinh hoàn có thể cứu được nếu phẫu thuật được thực hiện trong vòng sáu giờ kể từ khi quá trình xoắn bắt đầu. Tuy nhiên, nếu tinh hoàn đã hoại tử vào thời điểm phẫu thuật, bác sĩ sẽ cần phải cắt bỏ toàn bộ tinh hoàn.
Tràn dịch màng tinh hoàn
Bác sĩ có thể chẩn đoán chứng tràn dịch màng tinh hoàn bằng cách chiếu đèn sáng vào bìu để xem ánh sáng có đi qua hay không (nguồn ảnh: Medicare)Tràn dịch màng tinh hoàn là khi dịch lỏng tích tụ xung quanh tinh hoàn và thường vô hại. Lượng dịch dư thừa làm bìu sưng to một cách đáng kể gây cảm giác tức nặng khó chịu. Tràn dịch màng tinh hoàn phổ biến hơn ở trẻ trai, nhưng cũng có thể xảy ra với nam giới trưởng thành.
Triệu chứng
Dấu hiệu nhận biết của tình trạng tràn dịch màng tinh hoàn là tinh hoàn sưng, tròn, không đau, có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên.
Bác sĩ có thể chẩn đoán chứng tràn dịch màng tinh hoàn bằng cách chiếu đèn sáng vào bìu để xem ánh sáng có đi qua hay không. Nếu có tràn dịch, sẽ có ánh sáng đi qua. Ánh sáng sẽ không chiếu qua được các cấu trúc rắn như ung thư.
Điều trị
Tràn dịch màng tinh hoàn thường tự biến mất ở trẻ em. Tuy nhiên, nam giới trưởng thành thường được chỉ định thực hiện phẫu thuật cắt bỏ túi tràn dịch khi chúng không tự biến mất.
Bác sĩ sẽ mở một đường rạch nhỏ vào bìu để loại bỏ túi chứa dịch bao quanh tinh hoàn. Đây được thực hiện như một thủ thuật ngoại trú, vì vậy bệnh nhân có thể xuất viện trong ngày.
Nang mào tinh
Đây là khi chất lỏng tích tụ tại mào tinh (ống nằm tại vùng lưng tinh hoàn để lưu trữ tinh trùng). Trong nang có thể chứa tinh trùng hoặc không. Nang mào tinh thường bắt đầu hình thành ở nam giới lớn tuổi sau khi thắt ống dẫn tinh, nhưng chúng cũng có thể xảy ra một cách tự phát.
Triệu chứng & Điều trị
Hầu hết nam giới thậm chí không biết mình có nang mào tinh vì chúng thường không gây đau đớn hay triệu chứng nào khác đáng chú ý. Khi nang mào tinh phát triển với kích thước lớn hoặc gây khó chịu, chúng có thể được phẫu thuật cắt bỏ (đường vào là một vết rạch nhỏ vùng bìu). Đây là một phẫu thuật ngoại trú.
Viêm tinh hoàn
Đây là tình trạng nhiễm trùng tinh hoàn và đôi khi cả mào tinh hoàn (viêm mào tinh). Viêm tinh hoàn là khi một hoặc cả hai tinh hoàn bị viêm hoặc sưng lên. Nhiều loại vi khuẩn và virus khác nhau có thể dẫn đến viêm tinh hoàn như virus quai bị, các tác nhân gây bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, chlamydia.
Một số yếu tố nguy cơ của viêm tinh hoàn bao gồm:
- Trên 45 tuổi
- Có nhiều bạn tình
- Không tiêm phòng quai bị
- Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát
- Sử dụng ống thông tiểu trong thời gian dài.
Triệu chứng
Viêm tinh hoàn có thể biểu hiện một hoặc nhiều triệu chứng dưới đây:
- Đau tinh hoàn
- Xuất hiện máu trong tinh dịch
- Chảy dịch đầu dương vật
- Sốt
- Đau vùng bìu bẹn
- Đau khi giao hợp hoặc khi xuất tinh
- Đi tiểu đau
- Sưng bìu,
- Sưng tinh hoàn
- Vùng bẹn sưng nề ở bên tinh hoàn bị viêm
Bạn nên đến ngay phòng khám cấp cứu nếu cơn đau ở tinh hoàn xấu đi nhanh chóng
Điều trị
Trước khi bắt đầu điều trị viêm tinh hoàn, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám vùng bìu và đề xuất thêm các xét nghiệm như siêu âm tinh hoàn hoặc tổng phân tích nước tiểu (xét nghiệm nước tiểu). Cần dùng thuốc kháng sinh khi nhiễm trùng do nguyên nhân vi khuẩn như chlamydia gây ra. Người bệnh cũng cần dùng các loại thuốc chống viêm hoặc giảm đau. Nếu mức độ đau tinh hoàn dữ dội, bác sĩ sẽ phải kiểm tra kĩ để đảm bảo rằng tinh hoàn đã không tự xoắn và mất nguồn cung cấp máu — một trường hợp cấp cứu ngoại khoa.
Ung thư tinh hoàn
Có nhiều loại ung thư tinh hoàn, nhưng mức độ ác tính của chúng chủ yếu phụ thuộc vào loại tế bào và giai đoạn tiến triển của bệnh (nguồn ảnh: https://www.sciencephoto.com/)Ung thư tinh hoàn có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào trong cuộc đời của nam giới. Tuy nhiên, nó phổ biến hơn ở nam giới trong độ tuổi từ 25 - 35 và 55 - 65. Có nhiều loại ung thư tinh hoàn, nhưng mức độ ác tính của chúng chủ yếu phụ thuộc vào loại tế bào và giai đoạn tiến triển của bệnh.
Triệu chứng
Ung thư tinh hoàn là một khối cứng bất thường, không đau ở tinh hoàn. Nếu bạn sờ thấy một khối bất thường tại tinh hoàn, hãy đi khám bác sĩ ngay.
Điều trị
Nam giới được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tinh hoàn sẽ cần phải cắt bỏ tinh hoàn và được đánh giá để xem liệu ung thư có di căn hay không. Nếu ung thư đã di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể, có thể phải phẫu thuật bổ sung hoặc hóa trị.
Điều trị sưng tinh hoàn
Cách tốt nhất để điều trị bất kỳ loại sưng bìu hoặc sưng tinh hoàn nào là điều trị nguyên nhân thực sự gây nên chúng. Nhưng có một số điều bạn có thể làm tại nhà để giảm bớt bất kỳ triệu chứng sưng hoặc đau nào. Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ khuyến nghị:
- Chườm đá lên bìu trong 24 giờ đầu,
- Cuộn một chiếc khăn đặt lót dưới bìu khi nằm
- Mặc một chiếc quần lót thể thao rộng. Tránh hoạt động quá mạnh cho đến khi hết sưng.
Khi nào bạn nên đi khám
Đi khám ngay lập tức nếu gặp triệu chứng bìu sưng nề không rõ nguyên nhân, đau hay sờ thấy một khối u ở tinh hoàn.
Xem thêm:
- Xoắn tinh hoàn: Triệu chứng, nguyên nhân, điều trị và chăm sóc
- Tràn dịch màng tinh: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Ung thư tinh hoàn: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Bệnh teo tinh hoàn và những điều cần biết
- Tinh hoàn lạc chỗ: Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
