Tế bào lympho được tìm thấy ở đâu?
Giống như tất cả các tế bào máu, tế bào lympho hình thành từ tủy xương, di chuyển đến và thực hiện các chức năng khác nhau trong hệ thống bạch huyết.
Hệ thống bạch huyết là một mạng lưới phức tạp của các kênh bạch huyết, các nút, mô, cơ quan hoạt động cùng nhau để giải phóng các tế bào bạch huyết và các tế bào chống nhiễm trùng khác.
Các cấu trúc nhỏ, hình hạt đậu được gọi là các hạch bạch huyết, nằm dọc theo mạng lưới các mạch bạch huyết. Tế bào bạch huyết có thể di chuyển đến các hạch bạch huyết để theo dõi và tiêu diệt những tác nhân có hại từ bên ngoài, chẳng hạn như vi khuẩn, vi rút, ký sinh trùng, nấm và các chất độc khác.
Bên cạnh các hạch bạch huyết, các tế bào lympho cũng có thể tìm thấy trong các mô và cơ quan lympho khác nhau của cơ thể, chẳng hạn như lá lách, amidan, ruột và niêm mạc đường hô hấp.
Tóm tắt
Tế bào lympho là những tế bào bạch cầu được tìm thấy trong máu, các hạch bạch huyết, kênh bạch huyết, các mô và cơ quan khác nhau như lách và ruột.
Phân loại
Có hai loại tế bào lympho: tế bào T và tế bào B.
Tế bào T
Tế bào T tham gia vào quá trình miễn dịch qua trung gian tế bào, di chuyển từ tủy xương đến tuyến ức, một tuyến nhỏ nằm phía sau xương ức, tại đây trưởng thành thành tế bào T riêng biệt.
Các loại tế bào T khác nhau bao gồm:
- Tế bào T gây độc (toxic T), tìm và tấn công trực tiếp tác nhân ngoại lai như vi khuẩn, vi rút và tế bào ung thư.
- Tế bào T trợ giúp (T helper), phục hồi các tế bào khác của hệ thống miễn dịch và tổ chức phản ứng miễn dịch chuyên biệt.
- Tế bào T điều chỉnh được cho là ngăn chặn hệ thống miễn dịch để nó không phản ứng quá mức, như trong các bệnh lý tự miễn.
- Tế bào tiêu diệt tự nhiên, phản ứng với sự hiện diện của tế bào ung thư trong cơ thể.
- Tế bào T ghi nhớ, ghi nhớ các điểm đánh dấu trên bề mặt của những tác nhân bên ngoài mà chúng đã thấy trước đây.
Tế bào B
Sau khi được hình thành trong tủy xương, các tế bào B sẽ di chuyển đến lách và các hạch bạch huyết.
Không giống như tế bào T, tế bào B không tự tiêu diệt các tác nhân từ bên ngoài. Thay vào đó, chúng tạo ra các protein hình chữ Y được gọi là kháng thể bám vào bề mặt của tác nhân có hại và vô hiệu hóa chúng, hoặc đóng vai trò là dấu hiệu để các tế bào khác của hệ thống miễn dịch tiêu diệt. Quá trình này được gọi là miễn dịch dịch thể.
Có hai loại tế bào B chính:
- Tế bào huyết tương tạo ra một lượng lớn kháng thể chống lại các tác nhân có hại từ môi trường.
- Tế bào B ghi nhớ giúp cơ thể ghi nhớ hình dạng thông tin của các tác nhân có hại nếu chúng lây nhiễm trở lại cơ thể trong tương lai.
Tóm tắt
Có hai loại tế bào lympho chính là: tế bào T và B. Trong khi tế bào B giúp cơ thể xác định những tác nhân có thể gây hại thì tế bào T chủ yếu tìm kiếm và tiêu diệt chúng.
Cấu tạo, hình dạng của tế bào lympho
Các tế bào lympho không thể nhìn thấy bằng mắt thường, mà chỉ có thể thấy chúng khi đặt dưới kính hiển vi.
Khi quan sát bằng kính hiển vi, ta sẽ thấy tế bào lympho lớn hơn và số lượng ít hơn so với tế bào hồng cầu, có chức năng vận chuyển oxy và tạo màu cho máu.
Ngoài ra, tế bào lympho hầu như được cấu tạo hoàn toàn bởi nhân, với cấu trúc lưu trữ DNA nằm ở giữa tế bào. Với mẫu nhuộm lăng kính phù hợp, ta sẽ thấy nhân tế bào lympho có màu tím sẫm, xung quanh là tế bào chất với màu hồng nhạt hơn.
Các xét nghiệm
Xét nghiệm máu tổng thể. Nguồn ảnh: https://www.bing.comBác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm tế bào lympho nếu họ nghi ngờ hoặc đang theo dõi sự tiến triển của một số tình trạng sức khỏe.Một xét nghiệm máu đơn giản được gọi là tổng phân tích tế bào máu ngoại vi (công thức máu), trong đó đếm tỷ lệ phần trăm và số lượng tuyệt đối của tế bào lympho và các tế bào bạch cầu khác trong máu.
Một xét nghiệm nâng cao hơn được gọi là đếm tế bào dòng chảy, có thể xác định và đếm tất cả các loại tế bào khác nhau trong máu, bao gồm cả tế bào bạch huyết.
Máy đếm tế bào dòng chảy nhìn chung là sự tích hợp của ba cấu phần gồm hệ thống tạo dòng chất lỏng, hệ thống quang học và hệ thống điện tử. Hệ thống tạo dòng chất lỏng cho phép các tế bào từ mẫu xét nghiệm có thể di chuyển thành một dòng đơn lẻ. Hệ thống quang học sẽ kích thích và thu nhận các tín hiệu quang từ các tế bào này thông qua các đèn laser và kính lọc đơn sắc. Tín hiệu quang học này sau đó sẽ được khuếch đại và chuyển đổi thành tín hiệu số nhờ hệ thống điện tử. Các tín hiệu số được phân tích trên phần mềm chuyên dụng, từ đó cho thấy đặc điểm của mẫu được phân tích và cung cấp thông tin lâm sàng liên quan tới tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Số lượng tế bào lympho bình thường phụ thuộc vào tuổi. Đối với những người trưởng thành trẻ tuổi và trung niên có sức khỏe tốt, thường có từ 780 đến 3500 tế bào lympho trên mỗi microlit máu.
Các bệnh lý liên quan
Khi có quá nhiều tế bào bạch huyết trong máu được gọi là tăng lympho bào, còn khi có quá ít được gọi là giảm lympho bào. Các bác sĩ có thể đưa ra một xét nghiệm bổ sung, nhằm chẩn đoán và điều trị bệnh.
Các nguyên nhân có thể gây ra bệnh tăng lympho bào bao gồm:
- Các sang chấn đối với cơ thể như phẫu thuật, chấn thương, bệnh tim hoặc tập thể dục quá sức
- Các bệnh ung thư máu như leukemia kinh dòng lympho, leukemia cấp dòng lymho và một số loại ung thư hạch.
- Nhiễm vi rút Epstein-Barr (EBV) hoặc cytomegalovirus (CMV)
- Nhiễm Toxoplasmosis hoặc ho gà (ho gà)
- Một rối loạn hiếm gặp được gọi là tăng tế bào lympho B đa dòng (PPBL)
Các nguyên nhân có thể gây ra chứng giảm lympho bào bao gồm:
- Xạ trị hoặc hóa trị liệu
- Nhiễm một số loại vi rút như vi rút suy giảm miễn dịch ở người (HIV)
- Nhiễm trùng lao hoặc sốt thương hàn
- Một số bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống (SLE)
- Các tình trạng di truyền hiếm gặp như suy giảm miễn dịch kết hợp nghiêm trọng (SCID)
Khi nào nên đi khám?
Điều quan trọng là đi khám nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng nhiễm trùng dai dẳng, tái phát nghiêm trọng hoặc bệnh toàn thân. Một số triệu chứng này có thể bao gồm sốt, sụt cân, mệt mỏi bất thường, sưng hạch bạch huyết và đổ mồ hôi ban đêm.
Tóm tắt
Tế bào bạch huyết là những tế bào bạch cầu có tác dụng chống lại nhiễm trùng và bệnh tật trong cơ thể. Chúng được tạo ra trong tủy xương và di chuyển khắp hệ thống bạch huyết.
Số lượng tế bào lympho bình thường phụ thuộc vào tuổi của từng cá nhân. Việc tăng hay giảm lympho trong máu có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nhẹ hoặc nghiêm trọng.
Xem thêm:
