- Các nhà nghiên cứu nói rằng các xét nghiệm cộng hưởng từ MRI cho thấy các dấu hiệu tổn thương não ở thanh thiếu niên bị béo phì
- Họ nói rằng những tổn thương này có thể ảnh hưởng đến một hormon trong não có nhiệm vụ gửi tín hiệu trong cơ thể khi chúng ta ăn no và yêu cầu cơ thể ngừng ăn.
- Các chuyên gia cho rằng việc điều trị béo phì ở thanh thiếu niên là điều vô cùng quan trọng vì các vấn đế sức khỏe của họ có thể xấu đi khi đến tuổi trưởng thành
Kết quả của nghiên cứu nhỏ này đã được báo cáo tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội Chẩn đoán hình ảnh Bắc Mỹ.
Nghiên cứu cho thấy rằng cùng với tình trạng tăng cân, béo phì có thể kích hoạt các tình trạng viêm khắp cơ thể và hệ thống thần kinh. Điều này có thể hình thành nên những tổn thương trong não bộ.
Pamela Bertolazzi - đồng tác giả của nghiên cứu, nhà khoa học y sinh, nghiên cứu sinh tại Đại học São Paulo ở Brazil - đã cho biết trong một thông cáo rằng những thay đổi ở não bộ được phát hiện ở thanh thiếu niên béo phì có liên quan đến những khu vực quan trọng trong não chịu trách nhiệm kiểm soát sự thèm ăn, cảm xúc và chức năng nhận thức.
Các chuyên gia cũng lưu ý rằng đây chỉ là một nghiên cứu nhỏ và chưa được công bố trong một tạp chí thẩm định chuyên ngành nào.
Tuy nhiên, bác sĩ Danelle M. Fisher - một bác sĩ nhi khoa và là phó chủ nhiệm khoa Nhi tại Trung tâm y tế của Providence Saint John tại Santa Monica, California - lại thấy rằng những phát hiện này có thể làm thay đổi cách tiếp cận khi nghiên cứu về bệnh béo phì.
Cô ấy cho rằng điều này sẽ đưa các nhà nghiên cứu rẽ sang một hướng đi khác. Nó có thể sẽ giải thích được những kiểu hành vi mà chúng ta thấy ở những thanh thiếu niên đang gặp vấn đề với bệnh béo phì. Đôi khi, việc ăn uống là một hành vi hoàn toàn tự nhiên. Đó là khi chúng ta thật sự thỏa mãn, hài lòng với việc ăn uống. Điều này hoàn toàn trái ngược với việc đối phó với chính bữa ăn của mình vì một lý do nào đó. Cô nghĩ rằng nó có thể sẽ giải đáp được lý do của việc gia tăng tỉ lệ béo phì mà chúng ta đã thấy trong nhiều năm trở lại đây.
Sự gia tăng tỉ lệ béo phì
Tỉ lệ béo phì ở những người trẻ tuổi đang tăng lên trong 50 năm qua.
Ở Mỹ, tỉ lệ trẻ em và thanh thiếu niên bị béo phì đã tăng gấp ba lần kể từ những năm 1970.
Hình ảnh minh họa được chia sẻ từ nguồn: Getty ImagesTheo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ(CDC) thì tỉ lệ béo phì ở lứa tuổi từ 12-19 hiện là 20%.
Bác sĩ Gina L. Posner - bác sĩ nhi khoa tại Trung tâm Y tế Memorialcare Orange Coast ở California - cho rằng vấn đề này sẽ ngày càng trở nên tồi tệ khi mà trong số những bệnh nhân đến với cô ấy có rất nhiều thanh thiếu niên đã bị bệnh béo phì. Hiện nay, chúng ta đang sống một lối sống hết sức thụ động. Rất nhiều thanh thiếu niên chỉ chơi điện thoại, iPad, xem TV. Họ không hề đứng dậy vận động hay đi lại như trước đây. Điều này chắc chắn sẽ gây ra nhiều vấn đề hơn nữa nếu chúng ta tiếp tục sống chung với kiểu “văn hóa lười biếng” này.
Theo bác sĩ Posner thì những tác động của bệnh béo phì đến sức khỏe ở thanh thiếu niên đã đặt ra một loạt các thách thức mới cho chính các bác sĩ lâm sàng.
Cô cho biết rằng bản thân đã chứng kiến rất nhiều thanh thiếu niên mắc tiểu đường typ 2. Căn bệnh này đã từng xuất hiện nhiều hơn ở những người trưởng thành béo phì, và hiện nay chúng tôi lại gặp rất nhiều ở những người trẻ tuổi béo phì. Ngoài ra, họ còn mắc cả các bệnh như tăng huyết áp, tăng cholesterol máu. Là một bác sĩ nhi khoa, cô ấy rất ít khi phải sử dụng các thuốc điều trị huyết áp và tăng cholesterol, vậy mà bây giờ, cô ấy lại phải kê loại thuốc này ngày một nhiều hơn. Cô ấy cũng chia sẻ rằng mình không thích sử dụng những loại thuốc này vì hầu hết chúng chỉ thực sự có ý nghĩa ở những người lớn tuổi và các nghiên cứu cũng chỉ ra chúng không thực sự tốt cho những đứa trẻ.
Những thông tin trong bài nghiên cứu
Các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp chụp MRI trong bài nghiên cứu để so sánh não bộ của 59 thanh thiểu niên bị béo phì và 61 thanh thiếu niên khỏe mạnh.
Họ phát hiện rằng các tổn thương ở não đã tạo ra các phản ứng viêm, điều này khiến cho hormon leptin bị ảnh hưởng. Đây là một loại hormon được tạo ra bởi các tế bào mỡ nhằm điều chỉnh các vùng dự trữ chất béo và mức năng lượng của cơ thể.
Hình ảnh chụp não bộ ở người bình thường và người béo phì (dịch từ nguồn:https://mappingignorance.org/)Ở một số người bị béo phì, não bộ không phản hồi được với hormon này, do đó mà những người này vẫn tiếp tục ăn mặc dù họ đã có đủ hoặc thậm chí là thừa lượng chất béo trong cơ thể.
Tiến sĩ Dana Hunnes - Thạc sĩ về Y tế Cộng đồng, chuyên gia dinh dưỡng tại Đại học Y California Los Angeles - đã chia sẻ rằng hormon leptin là một loại hormon được sản xuất trong cơ thể khi no. Bởi vì khi đã nạp đủ năng lượng, các tế bào mỡ của chúng ta sẽ tạo ra leptin để nhận biết rằng cơ thể đã đủ no và chúng ta sẽ ăn ít đi. Trong một thế giới hoàn hảo thì khi chúng ta càng béo, lượng leptin càng sản xuất ra nhiều, chúng ta sẽ ăn ngày càng ít đi và cân nặng cũng giảm xuống theo. Những thật không may rằng chúng ta lại đang sống trong một thế giới không hoàn hảo. Theo như nghiên cứu này thì dường như những tổn thương trong não bộ đã gây ra các tình trạng viêm có liên quan đến bệnh béo phì. Tình trạng này khiến não không đáp ứng đúng với hormon leptin và không tạo ra được phản xạ dừng sự thèm ăn.
Điều trị béo phì sớm
Các chuyên gia đồng ý rằng việc điều trị béo phì sớm ở độ tuổi vị thành niên là rất quan trọng. Điều này cũng giúp hạn chế sự gia tăng các bệnh tật về mặt thể chất lẫn tinh thần ở những bệnh nhân này.
Và nếu bệnh lý này không được điều trị thì mức độ ảnh hưởng của nó có thể là rất lớn.
Bác sĩ Sophia Yen - Phó Giáo sư lâm sàng tại Phòng khám Sức khỏe cân nặng của trẻ em Stanford ở California - cho biết rằng các tác động của béo phì có thể thấy được ở cả mặt thể chất lẫn tinh thần. Bệnh lý này có thể khiến đứa trẻ trở nên tự tị và dẫn đến trầm cảm. Nó có thể gây ra tình trạng phì đại tuyến vú ở cả nam và nữ. Ở những phụ nữ trẻ, nó có thể gây ra hội chứng buồng trứng đa nang, kinh nguyệt không đều, tăng mọc tóc và nổi mụn trứng cá. Thậm chí nó có thể gây ra các vấn đề về xương, tim mạch, hô hấp, tình trạng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, các vấn đề về gan và bệnh tiểu đường.
Bác sĩ Yen cho biết việc giảm cân phụ thuộc vào chế độ ăn đến 90% và 10% còn lại là ở việc tập luyện thể dục thể thao. Cô ấy khuyên rằng trong mỗi bữa ăn thì bạn nên dành 50% là các loại trái cây và rau củ, tối thiểu 25% là protein và không quá 25% là tinh bột.
Hình ảnh minh họa được chia sẻ từ nguồn: https://www.hopkinsmedicine.org/Bác sĩ Posner nói rằng việc giảm béo ở độ tuổi thanh thiếu niên thì dễ dàng hơn nhiều so với việc chờ đến tuổi trưởng thành mới bắt đầu thực hiện những thay đổi tích cực.
Bác sĩ Katie Page - đồng Giám đốc của Viện nghiên cứu bệnh tiểu đường và béo phì của Trường Y khoa USC Keck - cho biết rằng các nhà nghiên cứu đã phát hiện được mối liên quan giữa bệnh béo phì và chức năng của não, vì vậy mà việc của chúng ta là nên ngăn ngừa và loại bỏ những thương tổn này.
Theo Katie thì kết quả từ nghiên cứu mới này khá tương đồng với các báo cáo trước đây và nó cũng là mối quan tâm lớn về sức khỏe cộng đồng. Vì các nhà khoa học đã đưa ra lời khuyên rằng béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh chuyển hóa, như tiểu đường, mà nó còn có thể có liên quan đến những tổn thương tồi tệ ở não bộ. Những gì chúng ta cần làm ngay bây giờ chính là nghiên cứu ra các phương pháp ngăn chặn và loại bỏ các tình trạng bệnh lý do béo phì gây ra. Những chiến lược khả quan có thể kể đến bao gồm: thay đổi chế độ ăn uống, tăng cường các hoạt động thể chất, giảm bớt thói quen lười vận động và giảm căng thẳng. Tất cả những điều này đều đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển não bộ và chức năng nhận thức.
