Kháng nguyên ung thư biểu mô phôi là chất được tạo ra bởi các tế bào ung thư và đôi khi chất này sẽ được giải phóng vào máu. Xét nghiệm CEA đo nồng độ CEA trong máu. Nồng độ CEA cao sau khi điều trị ung thư hoặc phẫu thuật cho thấy bệnh ung thư vẫn còn tồn tại và có thể đã di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Hút thuốc có thể làm tăng nồng độ CEA trong máu ngay cả khi không bị ung thư. Hãy nói với bác sĩ nếu bạn hút thuốc.
Khi nào chỉ định xét nghiệm CEA?
Xét nghiệm CEA được thực hiện trong những trường hợp khác nhau. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm CEA nếu nghi ngờ bệnh nhân bị ung thư. Xét nghiệm CEA cũng có thể giúp bác sĩ tìm ra phương pháp điều trị ung thư hiệu quả. Những phương pháp điều trị này bao gồm phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hoặc kết hợp cả 3. Bác sĩ cũng có thể sử dụng xét nghiệm CEA để đánh giá xem ung thư có tái phát sau khi kết thúc điều trị hay không.
Xét nghiệm CEA có giá trị nhất khi chẩn đoán một loại ung thư sản xuất CEA. Không phải tất cả các bệnh ung thư đều sản xuất CEA.
Nồng độ CEA có thể tăng trong các bệnh ung thư như:
- Ung thư đại trực tràng
- Ung thư biểu mô tuyến giáp thể tuỷ
- Ung thư vú
- Ung thư đường tiêu hóa
- Ung thư gan
- Ung thư phổi
- Ung thư buồng trứng
- Ung thư tụy
- Ung thư tuyến tiền liệt
Xét nghiệm CEA không có giá trị chẩn đoán hoặc tầm soát ung thư trong cộng đồng. Nhưng nếu ai đó mắc ung thư đại tràng có tính chất gia đình thì việc sử dụng xét nghiệm CEA để sàng lọc bệnh rất có giá trị. Những trường hợp này rất hiếm.
Bác sĩ có thể bắt đầu theo dõi nồng độ CEA trước khi điều trị bệnh ung thư. Việc này sẽ cho biết nồng độ CEA ban đầu của người bệnh. Một giá trị CEA đơn lẻ thường không cung cấp nhiều thông tin bằng sự biến thiên của các giá trị này theo thời gian. Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm này nhiều lần trước, trong và sau khi kết thúc điều trị để đánh giá sự thay đổi của CEA.
Quy trình thực hiện
Lấy máu xét nghiệm. Nguồn ảnh: healthlineXét nghiệm CEA là xét nghiệm máu được thực hiện tại phòng khám. Kĩ thuật viên sẽ lấy máu tĩnh mạch để làm xét nghiệm. Quy trình lấy máu thường bao gồm các bước sau:
- Kĩ thuật viên sẽ sát khuẩn vị trí lấy máu (thường ở giữa cánh tay) bằng cồn sát khuẩn.
- Sau đó kĩ thuật viên sẽ quấn một sợi dây thun quanh cánh tay để dồn máu về tĩnh mạch và đâm kim qua tĩnh mạch để lấy máu vào một ống xét nghiệm.
- Phòng xét nghiệm sẽ phân tích mẫu máu của bệnh nhân.
Những nguy cơ khi thực hiện xét nghiệm CEA
Như với bất kỳ xét nghiệm máu khác, người bệnh có thể bị chảy máu, bầm tím hoặc nhiễm trùng tại chỗ đâm. Bệnh nhân cũng có thể cảm thấy đau hoặc cảm giác kim châm khi đâm kim vào.
Nồng độ CEA bình thường
Chỉ số CEA máu ở những người khỏe mạnh bình thường là dưới 3 ng/ mL.
Nồng độ CEA thường sẽ trở lại bình thường từ 1 - 4 tháng sau khi điều trị triệt căn ung thư.
Nồng độ CEA bất thường
Chỉ số CEA bất thường khi nồng độ CEA trên 3 ng/mL. Những người mắc nhiều loại ung thư nồng độ CEA có thể cao hơn 3 ng/mL. Nếu xét nghiệm CEA bất thường không có nghĩa là bạn bị ung thư. Các nguyên nhân khác có thể gây tăng CEA trên 3 ng/mL như:
- Nhiễm trùng
- Xơ gan
- Hút thuốc lâu năm
- Bệnh viêm ruột
Nồng độ CEA trên 20 ng / mL được coi là rất cao. Nếu nồng độ CEA cao trên ngưỡng này và người bệnh có các triệu chứng của bệnh ung thư chứng tỏ bệnh ung thư vẫn còn tồn tại sau khi điều trị hoặc ung thư đã di căn đến các cơ quan khác.
Hút thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm CEA ở những người bình thường. CEA thường tăng cao, nhưng dưới 5 ng / mL ở những người hút thuốc.
Điều gì xảy ra nếu kết quả xét nghiệm bất thường?
Xét nghiệm CEA không phải là xét nghiệm duy nhất chẩn đoán bệnh ung thư. Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm này cùng với các xét nghiệm khác và đánh giá thêm các triệu chứng của người bệnh. Bệnh nhân và bác sĩ có thể thảo luận để quyết định phương pháp điều trị tốt nhất để điều trị bệnh ung thư.
