Video Những xét nghiệm chức năng tuyến giáp
Tuyến giáp là tuyến nhỏ hình bướm nằm ở phía trước cổ. Đó là một tuyến quan trọng tạo ra ba loại hooc môn chính:
- Triiodothyronine (T3)
- Thyroxine (T4)
- Calcitonin
Tuyến giáp kiểm soát nhiều chức năng cơ thể khác nhau, bao gồm cả sự trao đổi chất và tăng trưởng, thông qua việc giải phóng ba loại hooc môn này.
Tuyến giáp sẽ sản xuất nhiều hooc môn hơn nếu tuyến yên sản xuất nhiều TSH hơn. Bằng cách này, hai tuyến làm việc cùng nhau để đảm bảo sản xuất đúng lượng hooc môn tuyến giáp. Tuy nhiên, khi hệ thống này bị gián đoạn, tuyến giáp có thể sản xuất quá nhiều hoặc quá ít hooc môn.
Xét nghiệm TSH thường được thực hiện để xác định nguyên nhân cơ bản dẫn đến nồng độ hooc môn tuyến giáp bất thường. Nó cũng được sử dụng để sàng lọc tuyến giáp hoạt động yếu hoặc quá mức. Bác sĩ có thể đánh giá chức năng hoạt động cua tuyến giáp bằng cách đo lượng TSH trong máu.
Tại sao thực hiện xét nghiệm TSH?
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm TSH nếu bạn đang có các triệu chứng về rối loạn tuyến giáp và các bệnh lý như suy giáp hoặc cường giáp.
Suy giáp
Suy giáp là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá ít hooc môn, khiến quá trình trao đổi chất diễn ra chậm lại. Các triệu chứng của suy giáp bao gồm mệt mỏi, suy nhược và khó tập trung.
Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất của suy giáp:
- Viêm tuyến giáp Hashimoto: đây là một tình trạng tự miễn dịch khiến cơ thể tự tấn công các tế bào tuyến giáp của mình. Kết quả là, tuyến giáp không thể sản xuất đủ lượng hooc môn. Tình trạng này không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng, vì vậy nó có thể tiến triển trong vài năm trước khi gây ra những tổn thương đáng kể.
- Viêm tuyến giáp: đây là tình trạng viêm của tuyến giáp. Nó thường do nhiễm virus hoặc rối loạn tự miễn dịch, chẳng hạn như viêm tuyến giáp Hashimoto. Tình trạng này cản trở việc sản xuất hooc môn tuyến giáp và cuối cùng dẫn đến suy giáp.
- Viêm tuyến giáp sau sinh: đây là một dạng viêm tuyến giáp tạm thời có thể xuất hiện ở một số người sau khi sinh con.
- Thiếu iốt: tuyến giáp sử dụng iốt để sản xuất hooc môn. Thiếu iốt có thể dẫn đến suy giáp. Tình trạng này cực kỳ hiếm ở Hoa Kỳ do việc sử dụng rộng rãi muối iốt. Tuy nhiên, nó phổ biến hơn ở các khu vực khác trên thế giới.
Cường giáp
Cường giáp là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hooc môn khiến quá trình trao đổi chất diễn ra nhanh chóng. Các triệu chứng của cường giáp bao gồm: tăng cảm giác thèm ăn, lo lắng và khó ngủ.
Sau đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất của cường giáp:
- Bệnh Graves: đây là một rối loạn phổ biến, trong đó tuyến giáp trở nên lớn hơn và tạo ra một lượng hooc moon quá mức. Tình trạng này có nhiều triệu chứng giống như cường giáp và thường góp phần vào sự phát triển của cường giáp.
- Viêm tuyến giáp: kết quả cuối cùng sẽ dẫn đến suy giáp, nhưng trong ngắn hạn, nó cũng có thể gây ra cường giáp. Điều này có thể xảy ra khi tình trạng viêm khiến tuyến giáp sản xuất quá nhiều hooc môn và giải phóng tất cả cùng một lúc.
- Dư thừa iốt: có quá nhiều iốt trong cơ thể có thể khiến tuyến giáp hoạt động quá mức. Điều này thường xảy ra do liên tục sử dụng các loại thuốc có chứa iốt. Những loại thuốc này bao gồm một số xi-rô ho cũng như amiodarone, được sử dụng để điều trị rối loạn nhịp tim.
- U tuyến giáp: đây là những cục u lành tính đôi khi hình thành trên tuyến giáp. Khi những cục u này bắt đầu tăng kích thước, chúng có thể trở nên hoạt động quá mức và tuyến giáp có thể bắt đầu sản xuất quá nhiều hooc môn.
Chuẩn bị xét nghiệm TSH
Xét nghiệm TSH không yêu cầu bất kỳ sự chuẩn bị đặc biệt nào. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thông báo với bác sĩ nếu bạn đang dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả đo TSH như:
- Amiodarone
- Dopamine
- Liti
- Prednisone
- Kali iốt
- Biotin
Bạn có thể cần tránh sử dụng những loại thuốc này trước khi làm xét nghiệm. Tuy nhiên, không nên tự ý ngừng dùng thuốc trừ khi bác sĩ yêu cầu.
Quy trình xét nghiệm TSH
Lấy máu xét nghiệm TSH. Nguồn ảnh: medicalnewstoday.comNhân viên y tế sẽ lấy một lượng máu vào ống nghiệm qua tĩnh mạch ở khuỷu tay. Quy trình như sau:
- Đầu tiên, làm sạch khu vực này bằng bông cồn
- Sau đó, buộc một sợi dây thun quanh cánh tay để làm cho các tĩnh mạch phồng lên.
- Sau khi tìm thấy tĩnh mạch, nhân viên y tế sẽ lấy máu vào ống xét nghiệm.
- Cuối cùng dùng băng vết thương để cầm máu.
Toàn bộ quy trình sẽ thực hiện nhanh chóng trong vài phút và mẫu máu sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích.
Khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ lên lịch hẹn để tư vấn về kết quả và giải thích ý nghĩa của chúng.
Ý nghĩa của kết quả TSH
Phạm vi bình thường của TSH là 0,4-4,0 mU/L. Nếu bạn đang được điều trị chứng rối loạn tuyến giáp thì mức bình thường là 0,5 đến 3,0 mU/L.
Giá trị trên mức bình thường chỉ ra rằng tuyến giáp đang hoạt động kém, cho thấy tình trạng suy giáp. Khi tuyến giáp không sản xuất đủ hooc môn, tuyến yên sẽ tiết ra nhiều TSH hơn để cố gắng kích thích tuyến giáp.
Giá trị dưới mức bình thường có nghĩa là tuyến giáp đang hoạt động quá mức, cho thấy tình trạng cường giáp. Khi tuyến giáp sản xuất quá nhiều hooc môn, tuyến yên sẽ tiết ra ít TSH hơn.
Tùy thuộc vào kết quả, bác sĩ có thể sẽ chỉ định các xét nghiệm bổ sung để xác định chẩn đoán.
