TỔNG QUAN
Mức lọc cầu thận ước tính (eGFR) là gì?
Cầu thận là những bộ lọc nhỏ trong thận giúp loại bỏ chất thải ra khỏi máu. Mức lọc cầu thận ước tính (estimated glomerular filtration rate- eGFR) đo lượng máu mà các bộ lọc này làm sạch mỗi phút dựa trên kích thước cơ thể của bạn.
eGFR cho bác sĩ biết điều gì?
eGFR giúp các bác sĩ phát hiện các vấn đề với thận của bạn.
Thận là một phần của hệ thống tiết niệu. Bệnh thận xảy ra khi một hoặc cả hai thận bị tổn thương. Khi bạn bị bệnh thận, các cầu thận lọc máu ít hơn. Kết quả là, các chất độc nguy hiểm có thể tích tụ trong máu.
Các triệu chứng bệnh thận, chẳng hạn như đi tiểu thường xuyên và giật cơ, có thể không xảy ra cho đến khi bạn mất tới 40% chức năng thận. eGFR giúp bác sĩ phát hiện bệnh sớm để bạn có thể bắt đầu điều trị nhằm làm chậm hoặc chấm dứt tổn thương thận.
Ai cần xét nghiệm eGFR?
Bác sĩ sử dụng eGFR để theo dõi sự khởi phát của bệnh thận. Xét nghiệm cũng cho thấy mức độ nghiêm trọng (giai đoạn) của bệnh thận hiện có.
Một số tình trạng sức khỏe nhất định làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về thận. Bác sĩ có thể sử dụng eGFR để theo dõi sức khỏe của thận nếu bạn có:
- Dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến chức năng thận.
- Bệnh động mạch vành hoặc bệnh tim.
- Bệnh tiểu đường.
- Tiền sử gia đình mắc bệnh thận.
- Thường xuyên bị nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc tắc nghẽn đường tiết niệu.
- Huyết áp cao.
- Tiền sử hút thuốc.
- Béo phì.
CHI TIẾT XÉT NGHIỆM
Làm cách nào để bác sĩ xác định giá trị eGFR?
Các thử nghiệm để đo chính xác mức lọc cầu thận rất phức tạp. Vì lý do này, chúng thường chỉ diễn ra cho mục đích nghiên cứu hoặc cấy ghép. Thay vào đó, các bác sĩ sử dụng một công thức để đưa ra mức lọc cầu thận ước tính (eGFR). Công thức kết hợp kết quả từ xét nghiệm creatinin huyết thanh với thông tin như tuổi và giới tính của bạn.
Xét nghiệm creatinin huyết thanh đo nồng độ creatinin - một chất thải trong máu. Cơ thể bạn tạo ra và sử dụng creatine để cung cấp năng lượng cho cơ bắp. Khi cơ bắp sử dụng năng lượng này, các mô cơ bị phá vỡ, giải phóng creatinine (một chất độc) vào máu. Thận khỏe mạnh lọc chất độc này ra khỏi máu và cơ thể sẽ loại bỏ chất độc này khi bạn đi tiểu. Nhưng khi bạn bị bệnh thận, creatinin vẫn ở trong máu và dần dần tích tụ.
Để xác định eGFR, bác sĩ sử dụng hệ thống tính toán của National Kidney Foundation. Hệ thống tính toán này ảnh hưởng bởi các yếu tố:
- Nồng độ creatinine.
- Tuổi.
- Giới tính.
- Chiều cao và cân nặng.
- Chủng tộc và / hoặc sắc tộc.
Chuẩn bị cho xét nghiệm creatinin huyết thanh?
Xét nghiệm creatine huyết thanh có độ nhạy cao. Hãy làm theo hướng dẫn của nhân viên y tế để chuẩn bị cho xét nghiệm máu. Bạn có thể cần nhịn ăn (chỉ uống chất lỏng và không ăn thức ăn đặc) trong một thời gian trước khi xét nghiệm. Bạn cũng có thể cần ngừng dùng một số loại thuốc.
Bác sĩ có thể khuyên bạn không nên ăn thịt nấu chín vào ngày trước khi xét nghiệm. Một số nghiên cứu cho thấy rằng ăn thịt làm tăng nồng độ creatinin tạm thời.
KẾT QUẢ VÀ THEO DÕI
Giá trị eGFR có nghĩa là gì?
Bác sĩ đo eGFR bằng mililit máu được làm sạch mỗi phút trên bề mặt cơ thể (đơn vị đo là mL / phút / 1,73m2).
Giá trị của eGFR khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và các yếu tố khác. Giá trị giảm tự nhiên khi bạn già đi và mất khối lượng cơ. eGFR trung bình cho một người ở độ tuổi 20 là khoảng 116 mL / phút / 1,73m2. Nó giảm xuống 85 mL / phút / 1,73m2 đối với những người ở độ tuổi 60.
eGFR cao hơn 60 có nghĩa là bạn có ít nhất 60% chức năng thận. Nói chung, con số này càng cao, chức năng thận của bạn càng tốt.
Giá trị eGFR khác nhau giữa người da đen và người không phải da đen?
Báo cáo xét nghiệm của bạn có thể hiển thị hai số eGFR, một cho người da đen và một cho những người không da đen. Những người gốc Phi có eGFR cao hơn. Họ tạo ra nhiều creatinine hơn và có nhiều cơ bắp hơn những người không phải da đen. Phòng xét nghiệm không biết dân tộc hoặc chủng tộc của bạn, vì vậy họ sẽ đưa ra cả 2 giá trị.
Giá trị eGFR liên quan như thế nào đến bệnh thận?
Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh thận mạn tính khi eGFR của bạn duy trì dưới 60 trong 3 tháng liên tiếp.
Có 5 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (eGFR từ 90 trở lên) cho thấy thận bị tổn thương nhẹ, nhưng thận của bạn đang hoạt động tốt.
- Giai đoạn 2 (eGFR từ 60 đến 89) cho thấy sự gia tăng tổn thương thận từ giai đoạn 1, nhưng thận vẫn tiếp tục hoạt động tốt.
- Giai đoạn 3 (eGFR từ 30 đến 59) có nghĩa là bạn đã giảm chức năng thận và có thể gặp các triệu chứng.
- Giai đoạn 4 (eGFR từ 15 đến 29) là chức năng thận kém, với tổn thương thận từ trung bình đến nặng.
- Giai đoạn 5 (eGFR dưới 15) là dấu hiệu của suy thận. Nó có nghĩa là bạn có ít hơn 15% chức năng thận. Giai đoạn này là nghiêm trọng nhất và có thể nguy hiểm đến tính mạng. Bạn sẽ cần chạy thận hoặc ghép thận.
Các giai đoạn của bệnh thận mạn tính
Cần làm xét nghiệm gì khi giá trị eGFR bất thường?
Để đánh giá tổn thương thận hoặc tìm nguyên nhân của eGFR bất thường, bác sĩ có thể yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm sau:
- Phân tích nước tiểu để tìm albumin (một loại protein) và máu trong nước tiểu, đây là các dấu hiệu ban đầu của bệnh thận.
- Siêu âm thận hoặc chụp CT để kiểm tra sỏi thận, ung thư thận hoặc các vấn đề về đường tiết niệu.
- Xét nghiệm độ thanh thải creatine để đo nồng độ creatinine trong nước tiểu và máu cùng một lúc.
- Sinh thiết thận để xác định loại và mức độ nghiêm trọng của bệnh thận.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
Khi nào tôi nên đi khám bác sĩ?
Nếu bạn bị bệnh thận hoặc các yếu tố nguy cơ bệnh tật, hãy đi khám bác sĩ nếu bạn:
- Thường xuyên đi tiểu, tiểu ra máu hoặc nước tiểu có bọt.
- Có da khô, ngứa hoặc sạm da.
- Mệt mỏi vô cùng.
- Giật cơ và chuột rút.
- Buồn nôn hoặc nôn.
- Khó thở.
- Bàn tay, bàn chân hoặc mắt cá chân bị phù.
TỔNG KẾT
Theo dõi eGFR là điều quan trọng nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh thận hoặc đã mắc bệnh này, kể cả khi bạn đang dùng một số loại thuốc nhất định. Nếu giá trị eGFR cho thấy một mức độ nào đó của bệnh thận, bạn có thể thực hiện các biện pháp để bảo vệ thận của mình khỏi bị tổn thương thêm. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để kiểm soát huyết áp cao hoặc bệnh tiểu đường. Bạn cũng có thể cải thiện sức khỏe của thận bằng cách giảm cân (nếu cần), tập thể dục và ăn một chế độ ăn giàu dinh dưỡng, ít muối.
